Co-evolutie vanuit verschillende invalshoeken en disciplines

Tijdens de bacheloropleiding Biologie werken de studenten aan verschillende projecten. Derdejaars studenten Anthonie, Carmen, Janneke, Gijs en Lianne vertellen meer over hun laatste project voor het vak Evolutie 3.

In dit vak wordt het fenomeen co-evolutie besproken en onderzocht vanuit verschillende invalshoeken en disciplines. Co-evolutie houdt in dat twee of meer soorten elkaars evolutie beïnvloeden. Lees hieronder het verhaal van de studenten.

“Voor dit onderzoeksvak moesten we een project uitvoeren waarbij we een evolutionair proces konden aantonen. Dit hebben wij gedaan door, samen met onze begeleider Jelle Zandveld, van zonsondergang tot zonsopgang motten te vangen in natuurreservaat De Driehoek op het Utrecht Science Park.

Hypothese

Doordat motten een prooidier zijn van vleermuizen en vogels, hadden wij het idee dat de predatoren (vleermuizen en vogels) invloed kunnen hebben op de lichaamsgrootte van de motten. Dit komt door een principe genaamd ‘Life History’. Literatuuronderzoek toont aan dat predatoren van nachtvlinders alleen aan het begin van de avond actief zijn. Om deze reden hebben wij de hypothese opgesteld dat de motten aan het begin van de avond een kleinere lichaamsgrootte hebben om zo predatoren makkelijker te kunnen ontwijken, en dat ze gedurende de nacht steeds groter worden. 

Het onderzoek

Dit project voerden we uit door midden in het natuurgebied twee lampen neer te zetten met daartussen een wit laken. Het idee was dat de motten worden aangetrokken door het licht, waarna ze op het laken komen te zitten. Wij konden ze daarna handmatig vangen in potjes. Hierbij hadden we in de drie nachten 695 motten verzameld.

De gevangen motten gingen we de volgende dag in het lab analyseren. Dit hebben we gedaan door elke mot te verdoven met CO2 en daarna te wegen. Met behulp van foto’s van de motten konden we op een later tijdstip de lengte van het lijfje en de vleugels meten. Hiermee konden we ook bepalen tot welke soort en familie de motten behoorden. Op deze manier was het mogelijk om de biodiversiteit van motten in De Driehoek te bepalen, wat tot dan toe nog niet bekend was. Na de analyse hadden we alle mottenweer vrijgelaten in De Driehoek.

Uitkomst

De uitkomst van ons project kwam precies overeen met de hypothese die we hadden opgesteld. De lichaamsgrootte van motten lijkt inderdaad af te hangen van de tijd waarop we ze hebben gevangen. Dit betekent dat het mogelijk is dat vleermuizen en eventuele andere predatoren de motten en hun leefwijze kunnen beïnvloeden.

Vervolgonderzoek

Er is op De Driehoek echter nog genoeg te onderzoeken over de motten en daarom hopen wij dat toekomstige studenten tijdens dit vak verdergaan met dit project. Op die manier kunnen we meer data verzamelen en onze hypothese steeds sterker maken. Wij willen deze toekomstige studenten dan ook succes, maar vooral veel plezier wensen!”