Over ons

In het Montaigne Centrum voor Rechtsstaat en Rechtspleging bundelt de Universiteit Utrecht multidimensionale expertise op het terrein van rechtsstaat en rechtspleging. 

Rechtsstaat en rechtspleging

Rondom het concept van de (democratische) rechtsstaat is momenteel veel te doen, zowel in Nederland als daarbuiten. Vier belangrijke verschuivingen en ontwikkelingen zetten de klassieke concepten van de rechtsstaat in een nieuwe werkelijkheid: (1) grootschalige technologische ontwikkelingen; (2) niveauverschuivingen voor als het gaat om de vraag waar besluitvorming, bevoegdheidsuitoefening en rechtspleging plaatsvinden; (3) een veranderende rol van private actoren en (4) verschuivingen in het denken en verschillen van opvattingen over de waardering van centrale waarden van de rechtsstaat.

Voor het Montaigne Centrum vormen deze vier verschuivingen en hun gevolgen voor de rechtsstaat en rechtspleging de rode draad voor het onderzoek. Hoofdvraag van ons onderzoek is welke (traditionele en nieuwe) kernwaarden, beginselen en dragers van de rechtsstaat in de nieuw gevormde realiteit centraal moeten staan om deze veerkrachtig en weerbaar te houden, en hoe zij het beste kunnen worden gegarandeerd en bevorderd, in het bijzonder ook in de rechtspleging.
Rechtsstatelijke innovatie is daarbij een belangrijk streven voor ons onderzoeksprogramma.

Gelet op deze vraagstelling berust ons onderzoeksprogramma op twee pijlers, met ieder twee dimensies:

Pijler 1. Grondwaarden en innovatie van de rechtsstaat.
1.a. Grondwaarden en dragers van een veerkrachtige rechtsstaat
1.b. Dynamiek in en innovatie van de rechtsstaat

Pijler 2. Rechtspleging in de rechtsstaat
2.a. Rol van de rechter in de rechtsstaat
2.b. Dynamiek in en innovatie van de rechtspleging

Multidimensionaal

Onze onderzoekers benutten inzichten uit andere disciplines - bijvoorbeeld politieke theorie, sociologie, politieke wetenschappen, antropologie, ethiek, internationale betrekkingen, bestuurskunde, economie, conflictstudies - bij het bestuderen van concepten en ontwikkelingen en bij het vinden van oplossingen voor problemen. In een aantal gevallen staat empirisch onderzoek centraal of worden onderwerpen primair vanuit een economisch of sociaalpsychologisch perspectief bestudeerd.