Prosociaal gedrag: delen en samenwerken

Jonge kinderen spelen samen

Prosociaal gedrag wordt meestal gedefinieerd als gedrag dat is bedoeld om de ander te helpen. Hoewel de onderliggende factoren voor prosociaal gedrag nog niet helemaal duidelijk zijn, is er geen twijfel over dat prosociaal gedrag altijd plaatsvindt in een sociale context. Het gezin is een van de meest belangrijke sociale contexten voor jonge kinderen, en draagt in belangrijke mate bij aan de ontwikkeling van prosociaal gedrag. Echter, wanneer kinderen naar school gaan worden de interacties met leeftijdsgenoten steeds belangrijker in de ontwikkeling van prosociaal gedrag. Dit onderzoeksproject onderzoekt daarom (pro)sociaal gedrag in de interactie met leeftijdsgenoten. We kijken hierbij naar verschillende vormen van prosociaal gedrag.

Kinderen eten samen fruit

Project 1: Delen

Dit project is een replicatie en uitbreiding van een beroemde studie over het delen van eten door jonge kinderen (Birch & Billman, 1986). In totaal hebben 95 kinderen (3-5 jaar) twee keer meegedaan aan ons experiment, één keer met een vriend en één keer met een kennis. Tijdens het experiment kregen de kinderen eten, maar dit was ongelijk verdeeld tussen beide kinderen. Het ene kind ontving namelijk 10 stukjes lekker en niet-lekker eten, terwijl het andere kind slechts 1 stukje van beide kreeg. Vervolgens werden de kinderen geobserveerd tijdens het eten.

Het doel van het project is om meer inzicht te verkrijgen in factoren die het deelgedrag van jonge kinderen beïnvloeden. We hebben naar verschillende sociaal-contextuele factoren gekeken:

  • Relatie tussen kinderen (delen kinderen meer eten met een vriendje dan met een kennis?)
  • Waarde van het object (delen kinderen meer van het niet-lekkere eten dan van het lekkere eten?)
  • Eerdere ervaring (delen kinderen meer eten als anderen ook eten met hen hebben gedeeld?)
  • Geslacht (delen meisjes meer dan jongens?)
  • Leeftijd (delen oudere kinderen meer dan jongere kinderen?)

Daarnaast zijn we ook geïnteresseerd in de strategieën die kinderen gebruiken tijdens het delen. We kijken daarom ook naar het gedrag van de kinderen tijdens het eten, om op die manier te achterhalen op welke manier kinderen proberen eten van de ander te krijgen en welke strategieën hierbij succesvol zijn.

Subsidie: Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)

Jonge kinderen spelen een spel

Project 2: Samenwerken

In dit project ligt de focus op samenwerking tussen jonge kinderen. Dit willen we gaan onderzoeken door gebruik te maken van een (economisch) spel waarbij de beloning afhangt van de keuzes die beide kinderen maken. We hebben het spel hiervoor aangepast naar een vorm die aantrekkelijk is voor jonge kinderen.

Ook in dit project willen we kijken naar verschillende sociaal-contextuele factoren die invloed hebben op de mate van samenwerking tussen de kinderen:

  • Relatie tussen kinderen (werken vrienden beter samen dan kennissen?)
  • Training (werken kinderen beter samen als ze weten wanneer ze welke beloning krijgen?)
  • Geslacht (werken meisjes beter samen dan jongens?)

Update: Vanwege de Corona crisis konden we helaas (nog) niet starten met de dataverzameling bij kleuters op school.

We hebben een vergelijkbaar onderzoek uitgevoerd bij 200 studenten. De studenten namen in tweetallen online (via MS Teams) deel aan het spel. Voorafgaand aan het spel kregen de studenten minimale instructies, waardoor zij zelf tijdens het spel de beloningsstructuur moesten ontdekken. De helft van de studenten heeft het spel gespeeld in een conditie waarbinnen zij met elkaar mochten overleggen, de andere helft mocht niet met elkaar overleggen.

> Meer informatie over het experiment en de beloningsstructuur.

Onderzoekers

Samenwerking

Lees ook