Slotevent Skyscraper
Afscheid nemen is niet leuk. Toch wilden we de plastic walvis die driekwart jaar in de singel heeft gestaan voor TivoliVredenburg graag met een opgewekt saluut op reis sturen naar zijn volgende bestemming: Singapore. Met gedichten, een verhaal over de verworvenheden van de ruimtevaart door André Kuipers en uitzicht op een ‘circulaire economie’.
De Utrechtse dichter Ingmar Heytze die de bijeenkomst in TivoliVredenburg ter ere van de Skyscraper luister bijzette met een gedicht, gaf zelf aan niet van de vrolijke noot te zijn, maar dat mocht de pret niet drukken. Ook Hanneke van Eijken leverde een poëtische bijdrage. De ‘plastic soep’ waar de Skyscraper een aanklacht tegen is, ging er jammer genoeg niet beter van smaken.
Inspirerend verhaal
André Kuipers was de hoofdgast van de middag. Hij vertelde een inspirerend verhaal over hoe de ‘blauwe planeet’ door al zijn water en oceanen er vanuit de ruimte uitziet. Prachtig inderdaad hoe ruimtevaarttechniek de mens verder helpt. “We hebben allemaal bijna dagelijks met ruimtevaart te maken”, meende Kuipers. Hij gaf het voorbeeld van de navigatiesatellieten, waarmee we van adres naar adres rijden. Maar hij zei ook: “De aarde-observatiesatellieten die we gebruiken, kunnen de plastic soep nog niet zien, helaas. Maar daaraan wordt gewerkt.”
In zijn presentatie kwamen ook beelden voorbij van ontbossing op Borneo, modderstromen op Madagaskar en verwoestijning. De vrolijke noot bij het afscheid leek eventjes ver te zoeken. In een filmpje van de Universiteit over milieubewustzijn kwam de volgende quote voor: ”Per jaar stromen er in de vorm van microplastics acht Skyscrapers door de Rijn.” De plastic walvis, weegt volgens de makers, STUDIOKCA uit New York vijf ton, dus zou er met het Rijnwater 40.000 kilo fijn plastic via de Nederlandse delta de Noordzee instromen. Lust je nog een harinkje?
Maar: er is hoop
Kuipers gelooft in technische oplossingen: hij ziet de mens in de wat verdere toekomst kostbare metalen delven op de maan voor in onze smartphones. Toch kwam de meest inspirerende gedachte uit zijn twee ruimtereizen in 2004 en 2011 naar het internationale ruimtestation ISS. In de ruimte wordt vrijwel niets verspild. Het transport van voedsel en, vooral water is loodzwaar en dus peperduur. Het ruimtestation is uit pure noodzaak het summum van een ‘circulaire economie’. Zelfs de urine van de astronauten wordt gezuiverd tot er gewoon drinkwater overblijft. Dus, vertelde Kuipers monter, het kon zo zijn dat ik de plas van een collega opdronk. Ook de boodschap van Utrechts locoburgemeester Victor Everhardt was dat Utrecht in 2050 een circulaire economie moet zijn.
Dat is ook de hoopvolle gedachte achter de plastic walvis die binnenkort het bewustzijn van de Singaporese burgers voor het milieu gaat aanscherpen. En als de Skyscraper maar vaak genoeg op reis gaat om burgers in evenzovele steden te wijzen op hun individuele plicht hun leefomgeving te ontzien, dan wordt hij vanzelf onderdeel van een circulaire economie.
Betekenis voor Utrecht
Medewerkers, sponsors, samenwerkingspartners en de stad Utrecht: velen hebben ervoor gezorgd dat de Skyscraper van Brugge naar Utrecht kwam. Alleen al die verbinding tussen mensen die zich allemaal hebben ingezet voor hetzelfde doel, heeft zijn impact gehad op de stad. Impact, die decaan Janneke Plantenga benoemde in haar voordracht ter ere van Skyscraper. Impact die begon met de indruk die de plastic walvis maakte op Marleen van Rijswick, hoogleraar Europees en nationaal waterrecht die hem in al zijn fierheid voor het eerst zag staan in Brugge, waar ze was voor een congres. Samen met Rebecca van Musscher, coördinator externe samenwerking van de faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie, besloot ze hem naar Utrecht te halen. Ook, zoals ze zelf zegt, om de Utrechters te laten zien dat we bij de universiteit niet in een ivoren toren leven. Met alle impact van dien.
