Micha Ummels

Professionalisering binnen een docentenontwikkelteam gericht op de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van conceptcontextonderwijs

Micha Ummels van de Nijmeegse Scholengemeenschap Groenewoud onderzoekt 'De professionalisering binnen een DOT gericht op conceptcontext-onderwijs'. Het DOT bestaat uit acht docenten van twee scholen. Het onderzoek is een vervolg op zijn promotieonderzoek dat ging over het leerproces van leerlingen binnen concept-contextonderwijs bij biologie. Het huidige onderzoek gaat over de wijze waarop bètadocenten hun vakdidactische bekwaamheden ontwikkelen om dit onderwijs voor te bereiden en uit te voeren.

Begeleiders:  Helma Oolbekkink en Paulien Meijer

Samenvatting onderzoeksplan

In het natuurwetenschappelijk onderwijs vindt een belangrijke onderwijsvernieuwing plaats die uitgaat van de concept-contextbenadering. Hoewel de nieuwste edities van schoolboeken in de natuurwetenschappen al veel bronnen bevatten die geschikt zijn als basis voor contextrijke lessen is het aan docenten deze didactische vertaalslag vorm te geven. Dit vereist van docenten dat ze de expertise ontwikkelen om conceptcontextlessen op adequate wijze te ontwerpen en uit te voeren. Zo is het kiezen van geschikte werkvormen die kunnen worden uitgewerkt in onderwijsleeractiviteiten van groot belang. Dit onderzoek gaat ervan uit dat de docenten deze expertise kunnen ontwikkelen door praktijkgericht onderzoek uit te voeren en hierbij samen te werken in een professionele leergemeenschap. Hiertoe wordt er in het kader van dit onderzoek een docentontwikkelteam (DOT) opgericht waarin docenten via ontwerponderzoek te werk gaan. Vanuit ontwerpcriteria worden onderwijsleeractiviteiten die passen binnen de conceptcontextbenadering didactisch vormgegeven, uitgevoerd en geëvalueerd. De onderzoeksvraag is: Hoe dragen activiteiten die gebruikt worden in ontwerponderzoek bij aan de professionele ontwikkeling van docenten in een DOT met betrekking tot het ontwerpen, uitvoeren en evalueren van conceptcontextonderwijs? Gebaseerd op ervaringen van een DOT dat op de Nijmeegse Scholengemeenschap Groenewoud (NSG) in het schooljaar 2013-2014 werd opgericht en inzichten van recente  DUDOC-promotieonderzoeken zal een plan worden gemaakt voor de invulling van DOT-bijeenkomsten voor het schooljaar 2014-2015. Hierbij zullen aspecten die te maken hebben met het (leren) doen van praktijkgericht onderzoek en aspecten die van belang zijn in concept-contextonderwijs worden gecombineerd in activiteiten voor het DOT. In parallel wetenschappelijk onderzoek zal worden nagegaan hoe deze activiteiten bijdragen aan de expertise-ontwikkeling van docenten ten aanzien van conceptcontextonderwijs, zowel wat betreft ontwerp als uitvoering. Hiertoe zullen onder andere vragenlijsten aan de DOT-deelnemers en hun leerlingen worden voorgelegd en zullen interviews worden afgenomen waarbij deelnemers wordt gevraagd te reflecteren op videofragmenten van door henzelf ontworpen en uitgevoerd concept-contextonderwijs. Uiteindelijk zal dit leiden tot een theoretisch en empirische onderbouwde set ontwerpprincipes die sturing geeft aan de keuze en vormgeving van activiteiten in een DOT opdat professionele ontwikkeling optimaal kan plaatsvinden.

Poster van het onderzoeksplan

Download: Poster