Arjan de Graaf
Een praktische aanpak voor differentiatie in de klas: de rol van online theoriebouwstenen
Arjan de Graaf van het Bonhoeffercollege in Castricum wil docenten bouwstenen bieden om meer gedifferentieerd les te geven, enerzijds via heuristiek, anderzijds via theorie. Hij onderzoekt het 'Ontwikkelen en toepassen van online video's ter ondersteuning van lesdifferentiatie op niveau'. Werkt videoleren, waarbij leerlingen theorie krijgen via online video-instructies? En wat zijn de kenmerken van een goede video instructie?
Begeleider: Hanna Westbroek
Samenvatting onderzoeksplan
Docenten in het voortgezet onderwijs maken weinig gebruik van differentiatie: er ontbreekt een effectieve en praktische aanpak voor differentiatie op niveau. Bestaande differentiatie-modellen geven niet aan hoe docenten differentiatie concreet kunnen realiseren, sluiten onvoldoende aan bij wat docenten doen en kosten veel tijd en middelen. In dit onderzoek worden differentiatieaanpakken praktisch bruikbaar gemaakt voor eerstegraads biologie-docenten, met behulp van al eerdere beproefde ontwerpheuristieken en online video’s, waarin theorie wordt uitgelegd. In een pilotproject is ervaring opgedaan met het toepassen van ontwerpheuristieken, waarmee docenten hun reguliere lessen met hun reguliere lesmethode kunnen herontwerpen tot een differentiërende les. De resultaten van de pilots zijn veelbelovend, maar geven tevens aan dat er bij docenten een grote behoefte bestaat aan meer handvatten voor het ontwikkelen van support op maat. Het onderhavige onderzoek betreft een ontwerponderzoek naar de vraag of online theoriebouwstenen in deze behoefte kunnen voorzien. De veronderstelling is dat korte online video’s (waarin theorie wordt behandeld) de docent de gewenste ondersteuning bieden bij het 1) ontwerpen van differentiërende lessen met behulp van de heuristieken en 2) op maat bedienen van leerlingen. Het betreft een ontwerponderzoek waarin voor het domein erfelijkheid online theoriebouwstenen worden ontwikkeld, gevalideerd m.b.v. gestructureerde expert‐ interviews en beproefd in een 2 professionaliseringstraject. In het professionaliseringstraject ontwerpen, geven en evalueren docenten lessen in twee opeenvolgende cycli. In de eerste cyclus worden alleen de heuristieken aangeboden, in de volgende cyclus worden ook online theoriebouwstenen aangeboden. Data worden verzameld over leren en handelen van docenten (hardop denkprotocollen, lesontwerpen en evaluaties, lesopnamen, interviews, vragenlijst) en leren van leerlingen (lesopnamen, interviews, vragenlijst en analyse van opdrachten en toetsen). Opbrengsten zijn: kennis over hoe docenten praktisch kunnen worden ondersteund om differentiatie effectief vorm te geven, welke rol online theoriebouwstenen daarin kunnen spelen, en praktische uitwerkingen in de vorm van ontwerpheuristieken, online theoriebouwstenen en concreet lesmateriaal.
Poster van het onderzoeksplan
Download: Poster