ERC Advanced Grants voor vier Utrechtse onderzoekers

De European Research Council (ERC) kent vier ERC Advanced Grants toe aan hoogleraren Albert Heck, Petra de Jongh (allebei Faculteit Bètawetenschappen), Jos Malda (Faculteit Diergeneeskunde/UMC Utrecht) en Walter Immerzeel (Faculteit Geowetenschappen). De onderzoeksgelden worden elk jaar toegekend aan uitzonderlijke senior onderzoekers. Het is daarmee één van de meest prestigieuze individuele onderzoekssubsidies.

In totaal reikt ERC aan 255 laureaten een totaalbedrag van 652 miljoen euro uit. Met de beurs, die onderdeel is van het Horizon Europe-programma, krijgen de vier Utrechtse onderzoekers kans om grote projecten vorm te geven die tot wetenschappelijke doorbraken kunnen leiden.

Over de laureaten en projecten

De ERC Advanced Grant opent veel nieuwe mogelijkheden voor ons team.

REVisiting Antibody structures and repertoires through advances in Mass spectrometry and Proteomics (REVAMP)

Albert Heck, faculteitshoogleraar bij de faculteit Bètawetenschappen, ontvangt een ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro voor onderzoek naar antilichamen. Met deze toekenning kan Hecks team nieuwe technieken ontwikkelen om een dieper moleculair inzicht te krijgen in ons immuunsysteem. Het team richt zich op de ontwikkeling van massaspectrometrie en proteomics om de moleculaire complexiteit van menselijke antilichamen te onderzoeken.

De ERC Advanced Grant stelt Hecks team in staat om grote stappen te zetten in de ontwikkeling van nieuwe massaspectrometrie-technieken. Hiermee kunnen ze met ongekende precisie de antilichamen in ons bloed in kaart brengen. Het doel is om te onderzoeken hoe die samenstelling van antilichamen varieert van persoon tot persoon, en hoe dit verandert bij specifieke ziektestadia of als gevolg van therapeutische behandelingen. Hiermee wil Heck de bestaande kennis naar een hoger plan tillen, en niet meer slechts één type antilichaam begrijpen, maar het volledige scala daarvan.

“De ERC Advanced Grant opent veel nieuwe mogelijkheden voor ons team,” zegt Heck. “Dit is ronduit fantastisch! Maar het gaat niet alleen om het geldbedrag dat bij de toekenning hoort. Het is ook een erkenning door onze vakgenoten dat de onderzoekslijn die we een paar jaar geleden hebben ingezet een enorme impact heeft. Het heeft alles in zich om op termijn veel fundamentele ontdekkingen op te leveren, en uiteindelijk effectievere therapieën.”

We willen erachter komen hoe de eigenschappen van het metaaloppervlak van de katalysator veranderen als je er een scheikundig element, de promotor, aan toevoegt

How a pinch of Salt makes all the Difference for Sustainable Fuels and Chemicals - The Role of Promoters to Catalyse the Production of Low Carbon Fuels (PromSusCat)

Petra de Jongh, hoogleraar aan het Debye Instituut van de Universiteit Utrecht, ontvangt een ERC Advanced Grant van 3,5 miljoen euro voor fundamenteel onderzoek naar de werking van katalysatoren. Eén miljoen daarvan is bedoeld voor instrumenten. Het onderzoek kan leiden tot het versnellen van de energietransitie, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van katalysatoren voor de efficiënte omzetting van CO₂ en waterstof in duurzame brandstoffen. Het onderzoeksproject heeft een looptijd van vijf jaar.

De Jongh en haar team gaan met de ERC-beurs blootleggen hoe de complexe interactie tussen een promotor en katalysator verloopt. Daarbij richten zij zich specifiek op de polaire zouten, omdat die, in hun rol als promotor, heel bijzondere dingen blijken te doen. Het onderzoek vindt letterlijk plaats op het grensvlak van de scheikunde en natuurkunde. “We willen erachter komen hoe de eigenschappen van het metaaloppervlak van de katalysator veranderen als je er een scheikundig element, de promotor, aan toevoegt”, aldus De Jongh.

Al ruim vijftien jaar verzamel ik kraakbeen uit gewrichten van uiteenlopende zoogdieren.

Restoring the structural collagen network in the regeneration of cartilage (Re-COLL)

In een vergrijzende samenleving wordt het genezen van gewrichtsproblemen steeds belangrijker. Om dat het hoofd te kunnen bieden moet kraakbeenschade gerepareerd kunnen worden. Maar het lukt maar niet om de bijzondere structuur van kraakbeen na te maken. Hoogleraar Jos Malda heeft nu een ERC Advanced beurs van 2,5 miljoen euro gekregen om dat geheim te kraken. Hij werkt op het snijvlak van de veterinaire en humane geneeskunde. Elk dier is voor hem een puzzelstukje.

De toekenning die Jos Malda nu krijgt van de Europese Research Council, de grootste individuele beurs van Europa, is ervoor om voor eens en voor altijd uit te zoeken hoe die kraakbeenbogen ontstaan, en hoe we het kraakbeen dus ook echt kunnen namaken voor regeneratieve behandelingen. ‘Het mooie van deze beurs is dat hij heel veel vrijheid geeft. We hebben een grondig plan, maar als de resultaten laten zien dat we onze benadering moeten aanpassen dan kan dat,’ glundert Jos.

Ik wil begrijpen hoe de extreme topografie, veranderingen in het landgebruik en vochtrecycling samen de neerslagpatronen in de bergen bepalen.

DRivers and Origins of high-altitude Precipitation on the Third Pole (DROP)

De bergketens van Azië zijn de belangrijkste waterreservoirs ter wereld, vaak aangeduid als de derde pool van de planeet. Neerslag in deze bergen voedt gletsjers, sneeuwvelden en rivieren. Extreme neerslag veroorzaakt ook overstromingen, aardverschuivingen en lawines, wat enorme menselijke en economische verliezen met zich meebrengt. We weten echter niet wat de verdeling van neerslag bepaalt en hoe dit in de loop der tijd verandert.

"In dit project, waarvoor 2,5 miljoen euro is toegekend vanuit de ERC Advanced Grant, wil ik begrijpen hoe de extreme topografie, veranderingen in het landgebruik en vochtrecycling samen de neerslagpatronen in de bergen bepalen. We gaan dit doen door veldwaarnemingen op extreme hoogte, geavanceerde atmosferische modellering en satellietbeelden te combineren. Dit is een langverwachte wetenschappelijke stap vooruit in een regio waar dit van vitaal belang is voor de waterveiligheid en voor het verminderen van het risico op rampen voor miljoenen mensen".