Grondspeculatie: “Niet alles wat juridisch mag, is moreel aanvaardbaar”

Rutger Claassen bij RTL Nieuws

Nederlands polderland. Foto: Nafnaf, via Unsplash

Voormalig minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij Cees Veerman (CDA) blijkt veel winst te hebben gemaakt met grondspeculatie. Hoogleraar Politieke filosofie en economische ethiek Rutger Claassen vertelt over deze dubieuze praktijken bij RTL Nieuws.

Dubieuze praktijken

Grondspeculatie houdt in dat kleine stukjes landbouwgrond aan particulieren worden verkocht voor bedragen die vele malen hoger liggen dan de marktprijs. De koper wordt misleid door onbetrouwbare informatie over toekomstige waardestijging, bijvoorbeeld doordat verkopers de indruk wekken dat er woningbouw plaats zal vinden op de gronden terwijl een gemeente hier geen plannen voor heeft.

Uit recent onderzoek blijkt dat oud-minister van Landbouw Cees Veerman met zijn familiebedrijf 710.000 euro verdiend heeft aan dit soort handelspraktijken. De acties van de voormalige minister zijn problematisch, vindt Rutger Claassen, zeker gezien “het toch al wankele aanzien van de politiek”. “(Oud-)politici moeten in dit opzicht een voorbeeldfunctie vervullen.”

Ingrijpen politiek

“Ik denk dat dit hele fenomeen van grondspeculatie tot maatschappelijk gevolg zal hebben dat mensen opnieuw weer het vertrouwen in maatschappelijke instituties verliezen en zich geknakt zullen voelen”, zegt Claassen.

“Hier gaat het niet alleen om de speculanten en de verkopers, maar ook om de rol van de politiek en de mate waarin de politiek hier een einde aan weet te maken. Dus voor al die instanties staat hier iets op het spel.” Volgens Claassen kan de politiek haar eigen geloofwaardigheid behouden en het aanzicht niet verder doen wankelen door een einde te maken aan deze misleidende praktijken.

Het is nu tijd om in te grijpen, vindt Claassen, en zijn oproep lijkt gehoord te worden. Zo wordt er in de Tweede Kamer gekeken naar het opstellen van regels om de grondspeculatie, die nu nog volledig legaal is, in te perken. “Niet alles wat juridisch mag, is moreel aanvaardbaar”, benadrukt Claassen. “De hamvraag is: zou je dit aan je beste vriend verkopen?”

‘Kamerleden willen einde aan 'grondzwendel' en eisen tekst en uitleg van notarissen’, RTL Nieuws (10 april 2023)
‘Oud-minister van Landbouw strijkt tonnen op met dubieuze grondhandel’, RTL Nieuws (11 april 2023)