De vier technologische revoluties die vervolgens een ‘morele revolutie’ aanjoegen

Over de jaren van de geschiedenis heeft de menselijke moraal enkele grote veranderingen doorgemaakt. Jeroen Hopster, universitair docent aan het Ethiek Instituut, onderscheidt in ieder geval vier technologische vernieuwingen die zo’n ontwikkeling aanjoegen, namelijk de opkomst van de ploeg, het pistool, vleesvarkens en de anticonceptiepil. In de podcast Philosophical Disquisitions bespreekt hij deze morele revoluties en de rol van technologische innovaties.

Technologische en morele revoluties

“Van oudsher hebben filosofen ‘de moraal’ benaderd als een geheel van onwrikbare, tijdloze principes”, verteltJeroen Hopster. “Maar de moraal heeft een geschiedenis. Ze is door de tijd heen geëvolueerd, in processen van revolutie en ontwrichting. En ze heeft ook een toekomst. Morele normen en waarden zijn voortdurend aan verandering onderhevig.”

Samen met collega’s in het gravitatieproject Ethics of Socially Disruptive Technologies schreef Hopster het artikel ‘Pistols, Pills, Pork and Ploughs’ over “de structuur van technomorele revoluties”, waarin ze de vier technologische innovaties uiteenzetten.

“Technologie kan een instrument van oppressie zijn,” zegt Hopster, “maar ook van verzet. Het kan zaken zichtbaar maken, maar ook onzichtbaar. En technologie kan praktijken meer of minder toegankelijk maken, en daarmee meer of minder elitair. Om processen van morele transformatie te doorgronden is het cruciaal om te begrijpen hoe technologie de moraal stabiliseert, of juist ontwricht.”