Het onderzoek van Peter Leegwater is gericht op het ophelderen van de moleculaire achtergrond van erfelijke ziekten bij rashonden.
Epidemiologische gegevens van gezelschapsdierpopulaties worden in dit project geautomatiseerd gemeten. Er is een systeem ontwikkeld waarmee alle diagnoses in gezelschapsdieren via een WHO-gebaseerde systematiek zijn vastgelegd in een boomstructuur. Deze gaat uit van orgaansystemen, die worden onderverdeeld in anatomische sublocaties en vanuit daar in diagnoses.Via het in de eerstelijns dierenartspraktijk beschikbare praktijkmanagementsysteem kan de dierenarts met deze structuur in enkele muisklikken en binnen 5 seconden de ziekte op een standaard wijze vastleggen. Daarbij ontvangt de gebruiker direct een differentiele diagnose waarin alle op dat moment nog mogelijke ziekten worden benoemd, waardoor een directe diagnostische richtlijn wordt geboden. Alle deelnemende dierenartspraktijken zijn via internet verbonden met een centrale database die is ontwikkeld en wordt beheerd door het Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren van de Faculteit Diergeneeskunde. Diagnoses die tenminste twee weken ongewijzigd zijn gebleven worden automatisch aan de centrale database doorgegeven. Doordat dierenartsen op grote schaal participeren wordt een groot aantal gegevens verzameld. Hiermee kan de frequentie (incidentie) van ziekten maar ook van schadelijke raskenmerken worden gemeten. Verschillen tussen (gesloten, door verwantschap bepaalde) populaties duiden direct op erfelijke oorzaken. Rasgebonden erfelijke ziekten en schadelijke raskenmerken kunnen op basis van hun incidentie en ernst worden geprioriteerd, wat beleid mogelijk maakt om gezondere dieren te fokken. Door de continue dataverzameling kan ook worden vastgesteld of zulk beleid effectief is. Ook kan de gezondheidsstatus van dieren van verschillende herkomst (officiele fokkerij binnen het stamboek, commerciele fokkerij van look-alikes zonder stamboom, dieren afkomstig van import) worden vergeleken.
Voor erfelijke ziekten met hoge prioriteit wordt DNA onderzoek gedaan om de oorzakelijke mutaties te ontdekken. In de technische infrastructuur van Utrecht Life Sciences kan met de nieuwste DNA technologie worden gewerkt. In samenhang met een structurele samenwerking met enkele vooraanstaande Europese laboratoria kunnen grote aantallen erfelijke ziekten zo worden ontrafeld. De hieruit voortkomende DNA diagnostiek maakt gezonder fokken op korte termijn mogelijk, met behoud van de volledige genetische diversiteit binnen de populatie.
Het project is onderdeel van het Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren. Hierin wordt niet alleen gezocht naar nieuwe wegen om welzijn en gezondheid van gezelschapsdieren mogelijk te maken. De ontwikkelde instrumenten maken ook veel erfelijke ziekten zichtbaar die voor vergelijkend biomedisch onderzoek en de ontwikkeling van de diagnostiek en behandeling van ernstige humane ziekten belangrijk zijn.
De epidemiologische gegevens zijn tevens een belangrijke basis voor benchmarking van de veterinaire praktijk en ontwikkeling van kwaliteitsinstrumenten zoals onderbouwde klinische richtlijnen voor de geneeskunde van gezelschapsdieren.