Working Paper: De legitimiteit van bedrijven in een liberale democratie

Deze week publiceerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) het Working Paper De legitimiteit van bedrijven in een liberale democratie door Hoogleraar Politieke Filosofie en Economische Ethiek Rutger Claassen.

In zijn Working Paper bespreekt Claassen de aard en rol van ondernemingen vanuit verschillende politiek-theoretische perspectieven. Deze perspectieven bevatten elk een eigen blik op de maatschappelijke functie van bedrijven en bieden daarmee verschillende aanknopingspunten voor beleidshervormingen.

De rol van bedrijven

Claassen wil met deze publicatie bijdragen aan het debat over de vaak invloedrijke rol van bedrijven op consumenten, burgers, werknemers, aandeelhouders en anderen. Bedrijven worden bekritiseerd wanneer zij beslissingen nemen die niet corresponderen met breed levende maatschappelijke verwachtingen. Maar politici en beleidsmakers, ngo’s en journalisten, werknemers, aandeelhouders en banken hebben allemaal hun eigen verwachtingen. Hoe deze te kanaliseren en af te wegen?

Politiek-theoretische perspectieven

Claassen beschrijft vier politiek-theoretische perspectieven. In deze perspectieven worden ondernemingen gezien als (1) een verlengstuk van de staat ten behoeve van het publiek belang; (2) als een samenwerkingsverband van kapitaalverschaffers ten behoeve van hun financiële belang; (3) als een zelfstandige entiteit met zijn eigen doelstelling; en (4) als een samenwerkingsverband van stakeholders. 

Claassen benadrukt dat deze vier theorieën in verschillende richtingen wijzen wat betreft beleidshervormingen. Een goed begrip van deze theorieën en de onderliggende aannames kan dan ook helpen bij het afwegen van verschillende beleidsopties. Gezamenlijk vormen zij dan een routekaart voor het nadenken over de legitieme rol van bedrijven.

Onderneming en Maatschappij

Claassens publicatie is geschreven in het kader van het WRR-adviestraject Onderneming en Maatschappij. De centrale vraag is hoe bedrijven kunnen floreren én optimaal bijdragen aan de Nederlandse samenleving. Een goede verhouding tussen bedrijfsleven en samenleving is in groot belang van beide, maar geen vanzelfsprekendheid.

• Titel: De legitimiteit van bedrijven in een liberale democratie
• Auteur: Prof. dr. Rutger Claassen
• Uitgever: Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR)