In opdracht van de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) in België gaan Kim Loyens, Carina Schott en Noor de Boer van het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) onderzoek doen naar de impact van de uitbraak van Covid-19 op het inspectiewerk door vijf federale sociale inspectiediensten, namelijk de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ), Toezicht Sociale Wetten (TSW), Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA), Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) en Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ).
Iedere federale sociale inspectiedienst heeft een specifiek aandachtsgebied in de arbeidsomstandigheden, uitlopend van loon- en arbeidsvoorwaarden (TSW) of werkloosheids- en ziekte-uitkeringen (resp. RVA en RIZIV) van werknemers tot sociale bijdragen voor werkgevers (RSZ) en zelfstandigen (RSVZ). Elk van deze dienst is bovendien bevoegd tot de handhaving van sociale fraude, zwartwerk en illegale arbeid.

De Coronacrisis heeft ingrijpende gevolgen (gehad) voor de wijze waarop sociale inspecteurs van deze diensten hun werk moeten doen in de praktijk. Zo werden zij bevoegd voor de controle op Corona-maatregelen (o.a. beschermingsmaatregelen, telewerk, voldoende afstand op de werkplek), moeten ‘social distancing’ regels (o.a. dragen van mondmasker, 1,5 meter regel) gerespecteerd worden in de omgang met gecontroleerde bedrijven, werknemers en zelfstandigen en verloopt communicatie met collega’s en andere diensten vaker digitaal dan voorheen.

Ervaringen, gevolgen en lessen voor crises in de toekomst

Hoe ervaren sociaal controleurs en hun leidinggevenden deze veranderingen, welke gevolgen hebben ze (gehad) voor de interactie met cliënten en collega’s, welke interventies hebben positieve ervaringen opgeleverd en welke lessen kunnen hieruit worden getrokken voor de voorbereiding van en omgang met toekomstige crises?

Dat gaan onderzoekers van USBO bestuderen met behulp van literatuur- en documentanalyse, diepte-interviews, een surveyexperiment en focusgroepen.

Het beoogde onderzoek sluit in vele opzichten aan bij de kennis en expertise van USBO en is een mooi en passend vervolg op eerder onderzoek en projecten die de onderzoekers in de afgelopen jaren verrichtten naar (1) hoe inspecteurs handhaven, (2) hoe zij omgaan met hun discretionaire ruimte (bv. in situaties met conflicterende waarden) (3) de interactie tussen inspecteurs en cliënten, en (4) de samenwerking tussen inspecteurs van verschillende inspectiediensten.

Team

Het onderzoeksteam staat onder leiding van Kim Loyens en bestaat verder uit Noor de Boer en Carina Schott. Heb je vragen over dit onderzoek? Neem dan contact op met Kim Loyens: k.m.loyens@uu.nl.

• dr. Noortje de Boer
• dr. Kim Loyens