Lisa Tran gekozen tot lid Utrecht Young Academy

Universitair docent Lisa Tran is geselecteerd als een van de acht nieuwe leden van de Utrecht Young Academy (UYA). De UYA verbindt jonge academici van de Universiteit Utrecht die minder dan acht jaar geleden zijn gepromoveerd om kritisch te kijken naar de academische wereld, beleid en maatschappij. De leden van de UYA hebben verschillende achtergronden en disciplines.

Tran doet zeer fundamenteel onderzoek, wat volgens haar essentieel is voor een duurzame toekomst. Samen met collega’s streeft ze ernaar om structuren die in de natuur voorkomen na te bootsen in coatings. Veel verfsoorten zijn giftig, dragen bij aan uitbuiting of belasten het milieu. Volgens Tran is er een dringende behoefte aan alternatieve materialen om de negatieve impact van deze praktijken te verminderen.

Slechte arbeidsomstandigheden

Een voorbeeld: twee veelvoorkomende groene pigmenten worden gemaakt van kobalt en chroom. Bijna de helft van de wereldwijde kobaltreserves komt uit mijnen in de Democratische Republiek Congo, waar de arbeidsomstandigheden enorm slecht zijn. Chroom daarentegen is zelf niet giftig, maar wanneer het wordt verhit, bijvoorbeeld tijdens productie, wordt er een carcinogeen geproduceerd. Bij blootstelling resulteert dit in een verhoogd risico op kanker.

In mijn eigen onderzoek zie ik dat wetenschap op haar best is in een open en collaboratieve vorm

Exoskelet van kevers

In haar recente Veni-project bestudeert Tran het exoskelet van de kever Chrysina gloriosa. Natuurlijke structuren in het exoskelet van deze kever creëren zijn groene uiterlijk. De structuren maakt de kever van een biologisch polymeer genaamd chitine en de kleur verandert niet wanneer je ernaar kijkt vanuit verschillende hoeken. Tran werkt aan een methode om het exoskelet van deze kevers na te bootsen in het lab. Dat doet ze door de structuur van deeltjes die gemaakt zijn van biopolymeren te controleren. De bevindingen vormen de basis voor de ontwikkeling van sterke en biologisch afbreekbare alternatieven voor verfmaterialen.

Koelende coatings

Coatings zijn niet alleen belangrijk voor verf, maar kunnen ook energie besparen. Door klimaatverandering stijgt de temperatuur en gebruikt men steeds vaker energie om gebouwen te koelen. Dit verhoogde energieverbruik kan worden verminderd met coatings die het zonlicht verstrooien. Hierdoor absorberen gebouwen minder energie dan dat ze uitstralen. In een interdisciplinair project voor Science for Sustainability, deels onder toezicht van Tran, proberen onderzoekers de structuur van de witte scarabeekever (Cyphochilus insulanus) na te bootsen voor de ontwikkeling van koelende coatings.

Wetenschap op haar best

Lisa Tran is erg vereerd dat ze is geselecteerd als lid van de Utrecht Young Academy. "Ik kijk ernaar uit om te leren van collega’s uit andere vakgebieden", zegt ze. "In mijn eigen onderzoek zie ik dat wetenschap op haar best is in een open en collaboratieve vorm. Ik geloof dan ook dat de universiteit een gastvrije en interdisciplinaire omgeving moet blijven faciliteren."