Ingrid Robeyns over de filantropie van de superrijken

Prof. dr. Ingrid Robeyns (Filosofie) sprak afgelopen vrijdag met de Alicja Gescinska (filosofe aan Amherst College in de Verenigde Staten) in Trouw over de filantropische giften van superrijken zoals Bill Gates. De discussie vond plaats in het kader van de rubriek 'Filosofisch Elftal', waarin iedere week twee filosofen in de krant aan het woord komen om een actuele kwestie te analyseren.

ideologische kracht

Robeyns werpt enkele ethische bezwaren op tegen dit soort liefdadigheid. Ze wijst er bijvoorbeeld op dat geld kan worden omgezet "in een ideologische kracht, via lobby's, denktanks en schenkingen aan partijen en universiteiten". Dit is problematisch, stelt de hoogleraar, want kapitaal is niet per se eerlijk verdeeld over alle verschillende ideologiën: "De meeste superrijken zijn geen fan van sterke overheden, om maar iets te noemen." Filantropie komt de democratie dus niet altijd ten goede.

waar komt het vandaan?

Een ander probleem is dat veel geldschieters uitgaan van een wereldbeeld dat niet strookt met de heersende ideologie van het land waar het geld naartoe gaat. Dat kan leiden tot problemen. Bovendien is het volgens Robeyns een belangrijk bezwaar dat sommige filantropen hun fortuin deels hebben vergaard dankzij bijvoorbeeld uitbuiting van goedkope werkkrachten, of door belasting te ontduiken via brievenbusfirma's. Het is dus zaak dit soort praktijken eerst aan te pakken, en ongelijkheid op die manier tegen te gaan, aldus de hoogleraar.