Als onderwijs geven een kunst is, ja, een 'dubbele kunst' van vakmanschap gecombineerd met wijsheid, dan is het belangrijk dat docenten blijven werken aan hun onderwijskunsten (...). Daarmee bedoel ik hun vermogen om in de altijd nieuwe onderwijssituaties die ze tegenkomen te beoordelen wat (met het oog op goed onderwijs) gewenste manieren van handelen zijn. (Biesta, 2023, p. 277, vrije vertaling MvB)
Hoe zien "onderwijskunsten" er uit in interactie tussen studenten en docenten? Hoe kunnen we docenten ruimte bieden om hun onderwijskunsten in te zetten en te ontwikkelen, op een manier die recht doet aan hun eigenheid en aan het enorme palet aan allerlei verschillende en nieuwe onderwijssituaties waar een docent elke dag mee geconfronteerd kan worden? En wat zou zo'n focus op onderwijs als kunst en daarmee ruimte voor de eigenheid van docenten opleveren voor het hoger onderwijs? Dat is het soort vragen dat mij bezig houdt.
Als Universitair Docent geef ik onderwijs in de bachelor Communicatie- en Informatiewetenschappen, ben ik betrokken bij onderwijsinitiatieven, en doe ik onderzoek naar onderwijsinteractie (soms ook naar interactie in de zorg). Met dit onderzoek hoop ik bij te dragen aan docentprofessionalisering in verschillende onderwijscontexten. De methodologische insteek van mijn onderzoek is altijd interactioneel (meestal conversatieanalytisch): Hoe gebruiken mensen taal om dingen te bereiken, de sociale wereld vorm te geven?
Een concreet voorbeeld: Tijdens mijn promotieonderzoek (2017-2021) deed ik onderzoek naar manieren waarop docenten kunnen bijdragen aan waardevolle interactie tijdens reflectie-onderwijs op de huisartsopleiding. Daarbij is het bijvoorbeeld belangrijk dat docenten een evenwicht vinden tussen loslaten en structureren, manieren vinden om expertise functioneel in te zetten in de interactie, en een balans vinden tussen het werken aan 'onderdeel worden van een (beroeps)groep' (socialisatie) en 'je eigen stem vinden' als professional (subjectificatie).
Op dit moment focus ik in mijn onderzoek op subjectificatie in het hoger onderwijs: hoe kunnen studenten en docenten in interactie zichtbaar worden als 'een zelf', hun eigenheid inzetten?