Hoe vermijd je machtsmisbruik?
Veel bestuurders en leidinggevenden vertrouwen erop dat anderen in hun omgeving hen erop wijzen als zij iets doen wat niet verantwoord is. Maar wangedrag van leidinggevenden wordt in de meeste gevallen helemaal niet gerapporteerd. Werknemers zijn namelijk bang voor de gevolgen.
Daar komt bij dat leidinggevenden te weinig rekening houden met hun eigen menselijke beperkingen. Bijvoorbeeld doordat ze overmatig vertrouwen hebben in de eigen objectiviteit, allerlei verleidingen niet goed kunnen inschatten, of doordat ze de neiging hebben om in lastige situaties vooral vanuit het eigen perspectief te oordelen. Deze beperkingen en de gevolgen ervan worden alleen maar erger naarmate leidinggevenden op een positie komen waarin ze meer macht hebben en minder tegenspraak krijgen.
Een goede leidinggevende vertrouwt dus niet op het eigen vermogen verleidingen te weerstaan, maar neemt maatregelen voordat het spannend wordt. Bijvoorbeeld door het eigen handelen regelmatig bij collega’s of medewerkers te toetsen, of verantwoording af te leggen bij een raad van commissarissen of externe toezichthouder.
Naomi Ellemers, hoogleraar organisatiegedrag
Dit is een fragment uit de column ‘Bescherm sterren tegen zichzelf: stel duidelijke grenzen’ uit het Financieel Dagblad (alleen te lezen voor abonnees).