KLM haakt aan bij AI & Mobility Lab

KLM Royal Dutch Airlines gaat met de Universiteit Utrecht samenwerken in de AI Labs op het gebied van kunstmatige intelligentie. In het AI & Mobility Lab zullen jonge wetenschappers de komende jaren onderzoeken hoe slimme software  KLM kan helpen bij een robuuste operatieplanning en sneller herstel na storingen.

In 2023 vervoerde KLM ongeveer 30 miljoen passagiers. Een aanzienlijk deel van die passagiers stapt op Schiphol over. Naar verwachting zullen deze aantallen de komende jaren alleen maar blijven groeien. Voor een succesvolle en stipte vluchtuitvoering moeten veel puzzelstukjes op hun plek vallen. De planning van deze puzzel wordt steeds complexer, bijvoorbeeld door onzekerheden over het weer, ziekteverzuim en defect materieel.

Universitair hoofddocent Marjan van den Akker van het AI & Mobility Lab legt uit: “Voor het uitvoeren van een vlucht is veel nodig: natuurlijk een vliegtuig, cabinepersoneel en een piloot, maar ook allerlei activiteiten op de grond zoals catering, het grondpersoneel en het laden en lossen van bagage.  Dit betekent dat als een vlucht vertraagd is of een vliegtuig uitvalt, ook andere processen worden verstoord, zoals bagageafhandeling of passagiers en bemanning die hun aansluiting missen. Kunstmatige intelligentie kan helpen om zulke ontregelingen snel en effectief te verlichten.”

Meest datagestuurde luchtvaartmaatschappij

“Bij KLM zijn we sterk gericht op innovatie en die toewijding wordt onderstreept door deze samenwerking”, zegt Bob Tulleken, vicepresident Operational Decision Support van KLM. “Wij streven ernaar om de meest datagestuurde luchtvaartmaatschappij ter wereld te worden, en deze samenwerking met de Universiteit Utrecht illustreert onze vastberadenheid om voorop te blijven lopen in een uitdagende industrie. Door gebruik te maken van AI kunnen we bouwen aan robuustere en beter aanpasbare luchtvaartoperaties.”

Door haar expertise in algoritmeoptimalisatie en ervaring op het gebied van luchtvaart, transport en logistiek is de Universiteit Utrecht bij uitstek geschikt om deze vraagstukken samen met KLM op te pakken, beaamt Van den Akker. “De kennis van onze onderzoekers en de wensen van KLM sluiten naadloos op elkaar aan. Binnen de AI Labs kunnen we bovendien kennis en ervaring op het gebied van kunstmatige intelligentie uitwisselen met de andere partners. Met name de NS staat bijvoorbeeld voor vergelijkbare uitdagingen als KLM.”

De kennis van onze onderzoekers en de wensen van KLM sluiten naadloos op elkaar aan

Twee promovendi onderzoeken nu onder begeleiding van Van den Akker hoe de KLM slimme technologieën kan gebruiken om last-minute aanpassingen in de planning door te voeren. “Bij KLM werken ze op dit moment nog met rekenmodellen voor gescheiden vloot- en crewmanagement. Dit betekent dat elke afdeling zijn eigen planners heeft die uitsluitend naar de vloot kijken, of juist alleen naar de bemanning, en hoe ze die moeten verschuiven. Naarmate de vloot en de bemanning echter steeds meer onder druk komen te staan en verstoringen vaker voorkomen, kunnen er betere beslissingen worden genomen door gezamenlijk te optimaliseren voor vloot en bemanning.”

Hiervoor ontwikkelt één van de promovendi, Philip de Bruin, momenteel een algoritme dat snel kan berekenen of je kunt schuiven met piloten en vliegtuigen, of - als dat niet lukt - kan zien welke vluchten het beste vertraagd of geannuleerd kunnen worden met zo min mogelijk impact op passagiers en bemanning. Deze geïntegreerde aanpak geeft de mogelijkheid om efficiënter te herstellen van storingen, zegt Van den Akker.

Processen op de grond

De tweede promovenda, Lisanne Heuseveldt, ontwikkelt een algoritme dat kijkt naar processen op de grond, en dan met name bagageafhandeling en het boarden van passagiers. Van den Akker: “Ook hier wil je snel je planning kunnen aanpassen als een vliegtuig te laat of te vroeg aankomt. Dat doen we nu voor het laden en lossen van bagage en dat willen we ook meer in samenhang doen met andere aspecten, dus we kijken zowel naar bagagemedewerkers als naar het boardingproces. Op basis van allerlei overwegingen waar het algoritme rekening mee houdt, kun je dan beslissen welke vlucht prioriteit heeft.”

Naast KLM werkt Universiteit Utrecht in het AI & Mobility Lab ook samen met NS, Prorail, Qbuzz en andere organisaties op het gebied mobiliteit en openbaar vervoer.