“Ik onderzoek hoe platentektoniek gebergten vormt, en hoe we uit gebergten de geografie van het geologische verleden kunnen reconstrueren”
Ik ben hoogleraar Mondiale Tektoniek en Paleogeografie aan de Universiteit Utrecht en werk onder meer aan mijn project over wereldwijde plaatreorganisaties, dat gefinancierd wordt met een NWO VICI subsidie. Samen met mijn team reconstrueer ik bewegingen van tektonische platen uit het geologisch verleden door onderzoek te doen aan relicten van die platen die we vandaag de dag in gebergteketens vinden. Dat doen we door veel veldonderzoek te verrichten, in het Middellandse Zeegebied, Iran, Pakistan, Tibet en de Himalaya, Zuidoost Azië, Japan, Nieuw Zeeland, westelijk Noord Amerika en het Caraïbisch gebied. Daarbij bestuderen we de afzettings- of stollingsgeschiedenis van gesteenten, hun deformatie en metamorfose, en reconstrueren we hun bewegingen door de tijd met paleomagnetisme, waarbij we veel onderzoek doen aan het beste gebruik van paleomagnetische technieken voor de platentektoniek (via bijvoorbeeld www.paleomagnetism.org).
We gebruiken deze reconstructies vervolgens om belangrijke geologische processen te begrijpen. Zo vormen ze de basis om de drijvende krachten van mondiale platentektoniek te achterhalen, via numerieke modellering van het gedrag van het binnenste van de aarde. We gebruiken de reconstructies om te achterhalen wanneer platen die nu door de aardmantel zinken en die we op kunnen sporen met seismische tomografie, te dateren. Daarmee kunnen we bepalen wat de fysische eigenschappen zijn van het binnenste van de aarde (zie www.atlas-of-the-underworld.org).
Onze plaatreconstructies gebruiken we ook om paleogeografie mee te reconstrueren: de gebergtes en oceanen, vlaktes en kusten en hun ligging door de geologische tijd. Dergelijke reconstructies vormen een essentiele basis voor de studie van paleoklimaat, paleobiologie, en paleo-oceanografie. Een veelgebruikt instrument dat we hebben ontwikkeld voor paleoklimatologen en paleobiologen is www.paleolatitude.org, en we zijn een nieuwe website aan het bouwen waar we de paleogeografie van de hele wereld uit kunnen rekenen (www.paleogeography.org).
Voor de toekomst wil ik me richten op het begrijpen hoe plaatbewegingen, subducte, gebergtevorming en magmatisme samen ertsen vormen, en hoe we die efficiënter op kunnen sporen in de geschiedenis en anatomie van een gebergte.
Leeropdracht
Mondiale Tektoniek en Paleogeografie
Oratiedatum
24-09-2021