Zwarte Gaten Consortium ontvangt grote toekenning

Het Nederlands Zwarte Gaten Consortium, waarvan de Universiteit Utrecht penvoerder is, krijgt 4,9 miljoen euro toegekend door de NWO in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda. Dat maakte NWO 25 november bekend. "Met dit voorstel gaan we een nieuw interdisciplinair consortium oprichten dat de raadselen van zwarte gaten en de mysteries van het heelal verder gaat ontrafelen. Sterrenkundigen en natuurkundigen slaan de handen ineen om nieuwe ontdekkingen te doen, geologen ‘duiken de grond in’ voor de mogelijke ondergrondse bouw van de Einstein Telescoop, en samen met de hogescholen  gaan we nieuw onderwijsmateriaal maken om jonge mensen te interesseren voor wetenschap”, zegt hoofdaanvrager Stefan Vandoren van de Universiteit Utrecht.

Het Nederlands Zwarte Gaten Consortium (Dutch Black Hole Consortium) ontvangt de financiering van de zogeheten Nationale Wetenschapsagenda: Onderzoek op Routes door Consortia (NWA-ORC). De NWA-ORC-financiering beloont in totaal 21 onderzoeksconsortia met 93 miljoen euro. Bijzonder aan deze financiering is dat het gebruikt wordt voor samenwerkingen tussen kennisinstellingen en maatschappelijke partners – om samen urgente vraagstukken te onderzoeken.

Met dit voorstel gaan we een nieuw interdisciplinair consortium oprichten dat de raadselen van zwarte gaten en de mysteries van het heelal verder gaat ontrafelen.

Een van de hoofddoelen van het Nederlands Zwarte Gaten Consortium is door gebruik van vooraanstaand onderzoek aan zwarte gaten mensen van alle leeftijden en achtergronden, en kinderen in het bijzonder, te laten kennismaken met de wetenschap. Het consortium combineert daarvoor enerzijds onderzoekers van disciplines variërend van theoretische natuurkunde, astronomie, geologie en meteorologie, tot technici die aan de volgende generatie zwaartekrachtdetectoren werken, met anderzijds lerarenopleidingen aan hogescholen, musea, en onderzoekers van wetenschapscommunicatie en wetenschapsgeschiedenis. 

Topfaciliteiten

Het consortium richt zich op toekomstig onderzoek door het helpen ontwikkelen van de nieuwste en gevoeligste meetinstrumenten zoals de Einstein Telescope, die op aarde verre botsingen van zwarte gaten kan meten. Daarvoor analyseren ze de gegevens van het grondonderzoek in Zuid-Limburg door de Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO, in partnerschap met de Provincie Limburg en bedrijven. Daarnaast gebruiken de onderzoekers gegevens van huidige toponderzoeksfaciliteiten voor onderzoek aan zwarte gaten – zoals de zwaartekrachtsgolf detectoren Virgo en LIGO en de Event Horizon Telescope –om de huidige theoretische inzichten aan zwarte gaten te testen. Tevens worden de nieuwste ideeën over zwarte gaten en de aard van zwaartekracht verder ontwikkeld.  

Educatief programma

Tegelijkertijd gaan de onderzoekers de nieuwste bevindingen vertalen naar een veelzijdig educatief programma. Nieuw lesmateriaal wordt ontwikkeld en onderzocht, leraren voor het basis- en middelbare onderwijs worden hierin getraind, en er wordt samengewerkt met verschillende educatieve partners zoals natuurkunde.nl. Op het programma staan ook publieksexposities in museum Boerhaave en ontdekkingscentrum Continium. Daarnaast zetten ze een Citizen Science-project op, waarin wordt gemaakt van de in aanbouw zijnde BlackGEM-telescopen die gaan zoeken naar lichtflitsen behorende bij zwaartekrachtsgolfgebeurtenissen.

Voor de Universiteit Utrecht is dit een bijzonder mooi project waar we onderzoek, technologie en maatschappelijk belang in combineren.

"Voor de Universiteit Utrecht is dit een bijzonder mooi project waar we onderzoek, technologie en maatschappelijk belang in combineren. Ik verheug me er enorm op om dit project te mogen leiden!”, zegt hoofdaanvrager Stefan Vandoren. Het hele consortium behelst 31 aanvragers vanuit universiteiten en hogescholen, en 6 partners vanuit de industrie, musea en overheid.