“We moeten dieren erkennen om wie ze zijn”
Oratie Franck Meijboom: duurzaam samenleven met dieren
Franck Meijboom pleit voor een duurzame omgang met dieren. Als startpunt neemt hij verwondering: kijken naar dieren vanuit betrokkenheid en nieuwsgierigheid. Daar werkt hij aan met wetenschappelijk onderzoek en dialoog. “We werken al samen met professionele stakeholders, maar in de toekomst wil ik de hele samenleving betrekken bij vraagstukken over dieren.” Op 7 mei 2024 is zijn oratie over de leerstoel ‘Sustainable Animal Stewardship’.
Hoe belangrijk zijn dieren? Welke verantwoordelijkheid hebben we ten opzichte van dieren? Dit zijn vraagstukken waarover Franck Meijboom wekelijks gesprekken voert. Hij wil de brug slaan tussen wetenschappelijke kennis over dieren en vragen die leven in de samenleving. Daarvoor werkt hij samen met andere wetenschappelijke disciplines en maatschappelijke partners.
Ratten als superdieren
Meijboom daagt mensen uit te kijken naar dieren vanuit betrokkenheid en nieuwsgierigheid. “Probeer eens naar ratten te kijken als superdieren. Ze kunnen zich waanzinnig goed aanpassen.” Het is een pleidooi voor verwondering. “Dan mogen ratten nog steeds niet door een ziekenhuis of bakkerij lopen, maar het zorgt wel voor een andere manier van kijken naar beheersing van dierplagen. Denk aan meer preventie en diervriendelijke methoden voor beheer en bestrijding.”
Het is de uitdaging om een dier als waardevol te erkennen
Naast behouden wat we hebben, streeft Meijboom naar een aanpak voor de toekomst. “We willen bijdragen aan innovatie en systeemverandering. Dat is hard nodig, bijvoorbeeld in de veehouderij of in het onderzoek met proefdieren.” Hij wil de belangen van dieren meer meenemen in keuzes over hoe we met ze samenleven. Daarin waarschuwt Meijboom voor de neiging om dieren te vermenselijken. “We moeten dieren niet hetzelfde benaderen als mensen. Laat het dier gewoon dier zijn. Het is de uitdaging om het waardevolle en mooie van dieren te erkennen. Dat moeten we als vertrekpunt nemen om duurzaam met dieren samen te leven.”
Huisdier in de stad en dier in de dierentuin
In de toekomt wil Meijboom meer gesprekken voeren met burgers. “We werken al veel samen met professionele stakeholders, maar aandacht voor dieren betreft niet alleen professionals. De omgang met dieren speelt in alle lagen van de samenleving. Het thema is niet links of rechts, niet alleen voor de stad of het platteland. Waar je ook woont en wat je achtergrond ook is, iedereen heeft te maken met dieren. Bijvoorbeeld als we huisdieren hebben, een kinderboerderij bezoeken of op een boerderij wonen.
Ik wil de samenleving in zijn geheel meer betrekken bij vraagstukken waarover ze zelf misschien nog niet hebben nagedacht. Dan denk ik aan een gesprek over ruimte voor huisdieren met mensen uit een grote stad, of een dialoog over de toekomst van dierentuinen met de bezoekers. Voor een toekomstbestendige omgang met dieren zijn zulke gesprekken met verschillende partijen in de samenleving belangrijk.”
Oratie op 7 mei
De oratie is online te volgen via de livestream op 7 mei van 16.15 tot 17.15 uur. Genodigden kunnen de oratie fysiek bijwonen in het Academiegebouw.
Over Franck Meijboom
Franck Meijboom (48) studeerde theologie en ethiek. Op 15 juni 2023 is hij benoemd tot hoogleraar Sustainable Animal Stewardship bij de faculteit Diergeneeskunde en het Ethiek Instituut, beide onderdeel van de Universiteit Utrecht. Daarnaast is Meijboom hoofd van het Centre for Sustainable Animal Stewardship (CenSAS). “We leven in Nederland met miljoenen mensen en een nog groter aantal dieren. Dat vraagt voortdurend om afwegingen en discussie. Ethiek is daarbij belangrijk om zorgvuldig met mens, dier en milieu om te gaan.”