Utrechtse wetenschappers leiden twee van de zeven nieuwe Zwaartekracht-programma’s

Zeven consortia met topwetenschappers van verschillende Nederlandse universiteiten krijgen in totaal 160,5 miljoen euro om de wetenschappelijk onderzoek te doen in het kader van het programma Zwaartekracht van het ministerie OCW. Twee van de zeven consortia worden geleid door onderzoekers van de Universiteit Utrecht.

Met het zwaartekrachtprogramma jaagt het ministerie fundamenteel onderzoek aan, dat gericht is op het ontdekken van nieuwe wetenschappelijke kennis.

FLOW – kwaliteitscontrole in de menselijke cel

Het programma FLOW – geleid door Ineke Braakman, hoogleraar Cellulaire eiwitchemie aan de Universiteit Utrecht – richt zich op het kwaliteitscontrole-systeem in cellen van het menselijk lichaam. Gezondheid is niet vanzelfsprekend, de cellen in ons lichaam worden vaak bedreigd door fouten in onze eigen eiwitten. Om schade door zulke schadelijke eiwitten te voorkomen, worden ze normaal gesproken door het kwaliteitscontrole-systeem van de cel gerepareerd of verwijderd. Als de kwaliteitscontrole faalt, resulteert dat bijvoorbeeld in ziekten als Alzheimer, Parkinson, Taaislijmziekte en hemofilie. Het internationale team van FLOW gaat in kaart brengen hoe bepaalde eiwitten van wieg tot graf worden begeleid in de cel.

Met deze kennis beschikken wij straks over het lot van eiwitten

Adapt! - aanpassingsvermogen van samenlevingen bij crises

Het programma Adapt! – geleid door Beatrice de Graaf, hoogleraar Geschiedenis van de internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht – onderzoekt het aanpassingsvermogen van samenlevingen bij crises zoals pandemieën en terroristische aanslagen. Deze crises bedreigen niet alleen het welzijn en de veiligheid van een samenleving, maar ook de samenhang en eenheid hierbinnen. Het Adapt!-team gaat de komende jaren onderzoeken welke culturele, sociaal-maatschappelijke en beleidsmatige capaciteiten nodig zijn om dergelijke crises het hoofd te bieden.

Tijdens de pandemie werd duidelijk dat de kernwaarden van open samenlevingen, zoals vrijheid, gelijkheid en solidariteit, uitgehold kunnen raken. We willen weten hoe je dat voorkomt en hoe je als samenleving beter kan reageren op een crisis.

Wetenschappelijke wereldtop

Volgens het ministerie OCW behoren de toegekende projecten op hun expertiseterreinen tot de wetenschappelijke wereldtop of zijn ze op weg daarnaartoe. Dijkgraaf: “Met investeringen als deze zorgen we dat we in Nederland bij de wetenschappelijke wereldtop blijven. Dat levert niet alleen belangrijke nieuwe inzichten op, maar verstevigt ook de kracht van onze economie. En het brengt innovaties met zich mee waar we allemaal van profiteren. Ik ben er trots op dat we in ons eigen land zulk wetenschappelijk talent hebben. Dat is niet vanzelfsprekend. Echt iets om te koesteren.”