Startups met een sociale visie laten kansen liggen op aantrekken waardevolle werknemers

Voor ondernemingen met een sociaal doel is het werven van nieuwe medewerkers meestal geen probleem. Kandidaten melden zich vaak zelf aan vanwege hun sympathie voor de sociale visie van deze ondernemingen. Maar voor startups werkt dit net anders: juist door het benadrukken van een sociale visie in de wervingsprocedure, lopen zij waardevolle kandidaten mis, zegt Timo van Balen van de Utrecht University School of Economics (U.S.E.). De sociale visie strookt niet met de carrièreontwikkeling die kandidaten bij een startup verwachten. Toch kunnen een aantrekkelijk salaris en werknemersparticipatie daarin iets veranderen. Als je iets meer compensatie biedt, kun je voor potentiële medewerkers een betere balans vinden tussen carrière vooruitzichten en  de impact die ze kunnen realiseren in hun nieuwe baan.

Moderne ondernemingen beseffen dat het benadrukken van sociale waarden heel belangrijk is voor het aantrekken van mensen. En dat geldt zéker voor de gemiddelde organisatie. Startups echter die zich met een sociale visie presenteren, werken daarmee ook twijfels over carrièremogelijkheden in de hand. Dat is de paradox in de werving van startups met sociale doelen, aldus universitair docent Timo van Balen, die samen met Murat Tarakci (Rotterdam School of Management) onderzoek deed naar de werving van personeel voor startups met een sociale visie.

Communiceren met ‘sociaal’ levert zelfselectie op

Je wilt in je recruitment normaal gesproken een zo groot en heterogeen mogelijke pool mensen aantrekken, zodat je een kwaliteitsmatch kan creëren. Maar door zo’n sterke visie te communiceren in de wervingsprocedure, maak je die groep juist kleiner, gaat Van Balen verder. Je moet uitkijken met roepen dat je de wereld wilt verbeteren, omdat het veel bijkomende negatieve associaties oproept—bijvoorbeeld met een beperkte bedrijfsgroei, een onbuigzame ondernemer of een gebrek aan autonomie.

Diversiteit en functioneel conflict zijn nodig voor innovatie

Het werven op basis van een sociale boodschap lijkt aantrekkelijk: ‘Bijna iedereen wil met zijn werk iets positiefs aan de samenleving bijdragen. Het kan zijn dat mensen jouw bedrijf daardoor op eigen kracht vinden, supergemotiveerd zijn en goed bij je passen. Dat kan je doel als startende ondernemer zijn, in een wereld waar je strijdt om de aandacht van potentieel gekwalificeerd personeel. Maar juist het personeel dat belangrijk is voor de groei van je organisatie, bijvoorbeeld degenen met een business of technische achtergrond, kan ook net andere voorkeuren hebben. Die potentiële medewerkers loop je dan mis en daarmee beperk je jezelf dus. En dat is jammer, want diversiteit en functioneel conflict zijn onmisbaar voor innovatie binnen je organisatie. Als je een breder publiek aantrekt, heb je meer mogelijkheden om een optimale match te maken. Daarnaast voorkom je ook dat je te veel uniformiteit krijgt, die de groei van je organisatie belemmert.

De bevindingen van de onderzoekers komen voort uit twee studies, legt Van Balen uit: Het belangrijkste effect vonden we allereerst via de analyse van vacatures op een grote internationale vacaturewebsite voor startups. Ten tweede repliceerden we dit effect in een experiment aan de hand van een echte startup vacature bij masterstudenten op zoek naar een baan.

In dit experiment boden de onderzoekers studenten de mogelijkheid om te solliciteren op de vacature. Hierbij hielden zij de taakbeschrijving en voorwaarden van de baan ongewijzigd maar ze varieerden willekeurig of de startup al dan niet een sociale visie uit wilde dragen.

Als je een breder publiek aantrekt, heb je meer mogelijkheden om een optimale match te maken

Beperkte doorgroeimogelijkheden

Het experiment laat zien dat, hoewel de baanzoekenden bij startups met een sociale visie een sterke overeenkomst in basiswaarden ervaren, zij ook een sterke beperking zien in de doorgroeimogelijkheden. Op deze wijze levert ‘sociaal’ communiceren een sterk trechter-effect op. Voor sociale ondernemingen is het sociale doel de kern van het bedrijf. Maar kandidaten kennen het bedrijf (nog) niet en moeten dus afgaan op wat zij in de vacaturetekst lezen, met alle interpretaties die daarbij horen.

Kandidaten moeten afgaan op de vacaturetekst, met alle interpretaties die daarbij horen

Van Balen legt uit: Ja, van een startup verwachten mensen al dat die minder salaris biedt dan een grote corporate. Maar ik denk dat maar weinig mensen die de startup-wereld ingaan niet stiekem hopen dat de waardering tien keer over de kop zal gaan en dat zij daarin een aandeel zullen hebben.

Nog belangrijker, volgens Van Balen: Jonge baanzoekenden hopen vaak hun carrière een goede boost te geven door in een klein team te werken, met veel verantwoordelijkheid en autonomie. Dat zou er dan toe kunnen leiden dat ze hun cv aanzienlijk versterken, sneller in managementposities terechtkomen, of meer leren over eigen ondernemersambities. De sociale visie werkt dit beeld nou net tegen.

Voldoende salaris, een duidelijk ontwikkelingsperspectief én een visie

Toch is er een nuance volgens het onderzoek. Wanneer er voldoende salaris of werknemersparticipatie wordt geboden, compenseert het de negatieve effecten enigszins. Dat suggereert dat startups met een sociale visie goed moeten overdenken hoe ze de carrièreontwikkelingsmogelijkheden voor baanzoekenden in hun vacatureteksten willen benadrukken.

Simpelweg zeggen dat je de wereld wilt verbeteren levert de, vooral jongere, doelgroep op de korte termijn ‘niet genoeg op’. Dat wil niet zeggen dat je er als sociale onderneming geen aandacht aan moet besteden of onwaarheden moet gaan spreken. Het belang is vooral het gewicht dat je eraan geeft. ‘Puur impact maken’ is simpelweg niet genoeg voor jonge en ambitieuze werknemers. Zij willen van tevoren het idee hebben dat werken bij de startup ook hun carrièrepad gaat versterken.

Meer informatie

Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Timo van Balen: t.h.vanbalen@uu.nl.

Lees: ‘For startups seeking talent: a lofty purpose can backfire’ op de website van Harvard Business Review.

Of lees het artikel ‘Recruiting Talent through Entrepreneurs’ Social Vision Communication’ van Timo van Balen en Murat Tarakci (Rotterdam School of Management) in Organization Science (open access).