Prestigieuze BraunPrize voor omzetten van plastic in voedsel

Het concept 'Fungi Mutarium' dat is ontwikkeld door Julia Kaisinger en Katharina Unger van het Oostenrijkse Livin Studio en door bioloog prof. Han Wösten van de Universiteit Utrecht heeft de BraunPrize 2015 Sustainability Award gewonnen. Het concept laat zien hoe afval, zoals plastics, door paddenstoelvormende schimmels omgezet kan worden in voedsel. Fungi Mutarium werd tot winnaar verkozen uit meer dan 2.500 inzendingen uit 67 landen. BraunPrizes worden uitgereikt sinds 1968 en hebben een grote reputatie.

De jury roemt Fungi Mutarium als een ‘visionair en uitdagend’ project dat twee belangrijke maatschappelijke problemen adresseert:  de sterk stijgende vraag naar voedsel voor de groeiende en steeds welvarender wereldbevolking en de gigantische afvalstromen, waaronder 280 miljoen kilo plastic per jaar. Ook het gebruik van een bestaande grondstof – schimmels – sprak de jury aan. Veel waardering was er bovendien voor de nauwe samenwerking tussen ontwerpers en wetenschappers binnen het project.

Giftig afval – gezond voedsel

Fungi Mutarium is de naam van de installatie die de onderzoekers ontwikkelden voor de omzetting van plastic afval in voedsel. De glazen koepel is gevuld met eivormige kopjes gemaakt van agar, een bindmiddel uit de celwanden van roodwieren waarop microben goed kunnen groeien. De kopjes worden gevuld met gesteriliseerd plastic en hieraan worden schimmeldraden van paddenstoelvormende schimmels toegevoegd zoals die van de oesterzwam. De schimmel breekt het giftige afval af, waarbij gezond voedsel wordt gevormd.

Potentie nog groter

De omzetting van plastic naar eetbare schimmel verloopt nu nog heel langzaam. De onderzoekers zijn daarom druk aan het experimenteren om het proces te verfijnen en versnellen. “Als dat lukt, is ons concept een uitstekende oplossing voor de enorme berg overtollig plastic. Bovendien kunnen schimmels ook andere afval omzetten, zoals het giftige dioxine.  De potentie is dus nog veel groter”, aldus Han Wösten, hoogleraar Microbiologie aan de Universiteit Utrecht.

Eetceremonie

Fungi Mutarium voorziet overigens niet alleen in een nieuwe manier van het produceren van voedsel, maar ook in een ‘eetceremonie’ die voorziet in productie thuis, nieuw eetgerei en recepten. Het concept werd ontwikkeld als (winnende) inzending voor de BioArtDesign Award 2014. Deze prijs wordt uitgereikt aan teams bestaande uit wetenschappers en ontwerpers en wordt mede mogelijk gemaakt door ZonMW.

Tentoonstelling in Stockholm

Fungi Mutarium was eerder te zien op de expositie ‘Matter of Life’ in Eindhoven, waar negen spraakmakende projecten op het snijvlak van biowetenschap, kunst en design werden gepresenteerd. Momenteel is het project onderdeel van de tentoonstelling ‘Hemma i framtiden’ (Thuis in de Toekomst) in het Nationale Museum in Stockholm. Begin april verhuist de expositie naar het Universiteitsmuseum Utrecht.

Meer informatie

• Meer informatie over Fungi Mutarium en LIVIN Studio.
• Bekijk ook de video The fungus that could replace plastic, met onder meer prof. Han Wösten.
• Beelden: LIVIN Studio

Future Food Utrecht

Dit onderzoek valt onder Future Food Utrecht, een interdisciplinair onderzoeksthema van de Universiteit Utrecht. Hierin werken we aan nieuwe oplossingen voor een duurzame, gezonde, acceptabele en toegankelijke voedselvoorziening voor de wereldbevolking. Daarbij richten we ons op oplossingen die ontstaan door begrip van de fundamentele mechanismen en het integreren van inzichten en ideeën van alle voedselgerelateerde wetenschappen. In Future Food Utrecht werken biologen, farmaceutisch onderzoekers, sociale wetenschappers, stadsgeografen, medisch en diergeneeskundig onderzoekers, ethici en economen samen. Meer informatie: Future Food Utrecht.

Contact

Monica van der Garde, persvoorlichter faculteit Bètawetenschappen, m.vandergarde@uu.nl, 06 13 66 14 38.