Goed nieuws voor de delta’s: toename in sediment sinds 2000

Wanneer je een rivier afdamt, komt er minder sediment in de zee, en dan kan de delta makkelijker onder water komen te staan. Dat werd lang gedacht, maar uit nieuw Utrechts onderzoek blijkt dat de hoeveelheid sediment in delta’s sinds 2000 juist is toegenomen. Dat is goed nieuws voor het behoud van delta’s – zoals Nederland – tegen zeespiegelstijging.

Kustbescherming

Sediment is belangrijk voor de kust. Tegen overstroming, of voor kustbeschermingsprojecten waar de natuur centraal staat – nature based solutions. “Bijvoorbeeld bij het aanplanten van nieuwe mangrovebossen,” zegt Jaap Nienhuis, onderzoeksleider van het nieuwe paper. “Dat aanplanten heeft geen zin als er niet genoeg sediment is, want dan spoelen zaailingen zo weg. Veel van zulk soort projecten slagen daardoor niet.”

Dat de hoeveelheid sediment in delta’s is toegenomen de laatste 20 jaar is dus goed voor dat soort projecten. Maar meer sediment, en daardoor de vertroebeling van water, kan ook nadelen met zich meebrengen. Het kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat het voor sommige vissen moeilijker is om te jagen, en dat koralen niet genoeg zonlicht kunnen krijgen.

Wat we wel weten is dat het sediment niet uit rivieren komt.

Verrassende resultaten

Dat de sedimentconcentraties wereldwijd zijn toegenomen, was verrassend voor de onderzoekers. “We weten niet goed waar die toename door komt. Wat we wel weten is dat het sediment niet uit rivieren komt, want die zijn veelal afgedamd.” Wel denken de onderzoekers dat de getijden en golven een rol spelen. “En doordat rivier en deltaland tegenwoordig op veel plekken gescheiden zijn door dijken, kan het zijn dat sediment niet het land op ‘ontsnapt’ maar in het water blijft zitten.”

Wereldwijde deltadata

“We zien onze onderzoeksresultaten als goed nieuws voor de delta’s,” zegt Nienhuis. De onderzoekers verzamelden satellietfoto’s van over de hele wereld en ontwikkelden een algoritme waarmee ze met die foto’s de sedimentconcentraties konden berekenen. Ze kunnen dus precies zien waar extra aandacht nodig is. “Er zijn ook plekken waar te weinig sediment is. Het is belangrijk om daar te focussen op nieuwe kustbeschermingsprojecten,” sluit hij af.

Publicatie

Hou, X., Xie, D., Feng, L. et al. Sustained increase in suspended sediments near global river deltas over the past two decades. Nat Commun 15, 3319 (2024). https://doi.org/10.1038/s41467-024-47598-6