Drie ERC Starting Grants voor Utrechtse onderzoekers

Drie onderzoekers aan de Universiteit Utrecht ontvangen dit jaar een ERC Starting Grant van 1,5 miljoen euro. De beurs wordt door de European Research Council toegekend aan Valentina Di Stasio, Edwin van Leeuwen en Michelle van Vliet. Dankzij de beurs kunnen zij een eigen onderzoekproject opzetten, een onderzoeksteam formeren en hun wetenschappelijke ideeën uitwerken.

De laureaten

Dr. Valentina Di Stasio
Faculteit Sociale Wetenschappen
Project: What Makes People Targets: A Multi-Actor Study of How Ethnic Discrimination is Perceived, Tackled and Avoided

Ik ben erg blij met het vooruitzicht om mijn eigen onderzoeksteam op te zetten en bij te dragen aan ons begrip van hoe discriminatie wordt herkend

"Het spijt ons u te moeten meedelen dat..." is een boodschap die veel werkzoekenden ontvangen, vooral mensen die tot een etnische minderheid behoren. Etnische discriminatie op de Europese arbeidsmarkten is een hardnekkig en wijdverbreid probleem, en bovendien moeilijk te herkennen. In haar ERC-project zal Valentina Di Stasio het relationele proces bestuderen waardoor discriminatieclaims ofwel als geldig worden gezien, ofwel worden betwist en mogelijk zelfs worden verzwegen. Door inzichten uit de sociologie, sociale psychologie, socio-juridische en organisatiestudies te combineren, zal Di Stasio de omstandigheden analyseren waardoor leden van achtergestelde groepen worden gediscrimineerd, zowel op de werkvloer als in de rechtszaal. Di Stasio zal ook verbeteringen aanbrengen in de huidige aanpak van discriminatie, zodat het niet meer wordt behandeld als een op zich zelf staande gebeurtenis, maar als een systematisch probleem

Dr. Edwin van Leeuwen
Faculteit Bètawetenschappen
Project: The evolutionary origins of human culture: a primatological perspective

Met deze beurs gaan we de reikwijdte van cultuur bij mensapen in kaart brengen, van potentiële trends tot groepsdynamieken die evolutionaire voordelen bieden

De mens en cultuur gaan hand in hand. Wanneer je cultuur beschouwt als het doorgeven van gedrag via sociaal leren, dan geldt cultuur als een van de duidelijkste en invloedrijkste kenmerken van de mens. Toch weten we maar weinig over de oorsprong van menselijke cultuur. Door primaten te bestuderen, proberen wetenschappers meer te weten te komen over die oorsprong en inzicht te krijgen in hoeverre cultuur een unieke eigenschap van de mens is. Tot nu toe namen veel wetenschappers aan dat de sociale en cumulatieve componenten van de menselijke cultuur ontstonden nadat onze evolutionaire stamboom zich afsplitste van andere primaten. Maar veronderstelling is gebaseerd op beperkt onderzoek, en onderschat de sociale cultuur van primaten.

In dit project bestuderen van Leeuwen en collega’s de nauwste verwanten van de mens, om na te gaan in welke mate culturele processen een rol spelen in hun leven. De onderzoekers gebruiken hiertoe nieuwe onderzoekstechnieken zoals automatische herkenning van sociale interacties met behulp van machine learning-technieken, en combineren die met observaties en gedragsexperimenten aan (wilde) mensapen. Deze omvattende aanpak moet leiden tot meer kennis over de evolutionaire oorsprong van cultuur, en zal de uniciteit van mensen op dit vlak in een nieuw daglicht plaatsen.

Dr. Michelle van Vliet
Faculteit Geowetenschappen
Project: B-WEX (Balancing clean Water and Energy provision under changing climate and eXtremes)

Met deze beurs kunnen we veel meer inzicht verkrijgen in de interacties tussen water- en energiesystemen tijdens huidige en toekomstige droogtes en hittegolven

De groeiende wereldbevolking voorzien van schoon water en energie is een grote uitdaging, vooral onder een veranderend klimaat en toename in droogtes en hittegolven. Wat het extra ingewikkeld maakt, is dat de water- en energievoorziening sterk van elkaar afhankelijk zijn: voor de productie van schoon water is energie nodig, terwijl wereldwijd de meeste elektriciteit wordt opgewerkt door centrales die water nodig hebben.

Maar ondanks een toename van het onderzoek naar deze water-energie-relaties, is er weinig fundamenteel inzicht in de tweezijdige interacties tussen water- en energiesystemen tijdens extreme weersomstandigheden, zoals droogtes en hittegolven. Het ontbreekt ons met name aan inzicht in hoe water-energiesysteemprocessen zich gedragen in tijd en ruimte, onder extreme weersomstandigheden. Dergelijk inzicht is echter dringend nodig, zodat we onze groeiende wereldbevolking van voldoende schoon water en energie kunnen voorzien onder een veranderend klimaat en weerextremen in de komende decennia.

In het project B-WEX laten Michelle van Vliet en haar team zien hoe we schoon water en energie optimaal kunnen beheren onder huidige en toekomstige droogtes en hittegolven. Daarbij ontwikkelen ze een nieuw integraal water-energie-systeemmodel om de effecten van verschillende ontwikkelingen op het gebied van waterbeheer en de energietransitie door te rekenen, met inbegrip van de effecten van huidige en toekomstige weerextremen.