“Dat iets ingewikkeld is, moet geen reden zijn om het niet uit te leggen”

Promovendus Roy Hoitink stond afgelopen maanden in meerdere theaters. Niet om in een theaterstuk te spelen, maar om wetenschapsvragen van groep-zessers te beantwoorden. “Die nieuwsgierigheid die er bij jonge kinderen in zit, vind ik een heel mooi iets.”

“Ik heb een klein probleem: ik ben namelijk supernieuwsgierig”, begint presentator Boy Vissers de Hoe?Zo!Show op het podium van theater Orpheus in Apeldoorn. “Ik heb eigenlijk altijd vragen, en dat is best lastig.” Uit de zaal klinken instemmende geluiden. De groep 6-leerlingen waaruit het publiek bestaat willen namelijk óók altijd alles weten, zo blijkt. Gelukkig is er een oplossing: uit de coulissen komen vier promovendi van verschillende Nederlandse universiteiten tevoorschijn. Hun taak het komende uur? Alle vragen van de kinderen in de zaal beantwoorden.

Afwisseling

Eén van die promovendi is Roy Hoitink, onderzoeker bij de Soft Condensed Matter-groep van het Debye Instituut aan de Universiteit Utrecht. Hij staat vaak in het lab, zit veel achter een microscoop en doet onderzoek naar de stapeling van colloïden, deeltjes met een grootte tussen de één nanometer en een paar micrometer. “Als ik op een verjaardagsfeestje was, vond ik het altijd best ingewikkeld om uit te leggen wat ik precies doe. Door mee te doen met de Hoe?Zo!Show heb ik geleerd hoe ik mijn onderzoek kan uitleggen aan mensen die niet zo thuis zijn in de wetenschapswereld.”

Hoitink vertelt dat hij altijd op zoek is naar afwisseling in zijn werk. “Ik ben graag bezig met data-analyse en sta ook graag in het lab. Maar ik wilde ook wel eens heel wat anders proberen.” Toen hij een oproep zag langskomen van de Hoe?Zo!Show, besloot hij zich aan te melden als deelnemer.

Wetenschapsvragen

“De eerste keer is het natuurlijk wel spannend,” geeft Hoitink toe. “Mijn onderzoek is erg fundamenteel, en het is altijd weer een uitdaging om dat over te brengen.” In de eerste ronde van de show moet de groep jonge wetenschappers binnen tien minuten drie vragen uit het publiek beantwoorden. Dit kan van alles zijn: waarom hebben mensen nou bloed en waarom is het rood? Wat gebeurt er als de aarde de andere kant op draait? Waarom verteert kauwgom niet?

Zodra de vragen binnen zijn, gaat de tijd lopen. Omdat de promovendi niet álles weten, mogen ze ook stiekem even op internet kijken. Maar met alleen een antwoord bedenken zijn ze er nog niet: “De grootste uitdaging is hoe we het antwoord op een vraag vervolgens uitbeelden: het is theater, geen college. We hebben een stellingkast vol met attributen, zoals water met kleurstoffen, rietjes en ballenbakballen. Elke keer moeten we weer improviseren.” Daarnaast willen de onderzoekers op het podium de nieuwsgierigheid van de kinderen prikkelen. “We willen niet alleen maar zenden, maar de kinderen vooral zelf na laten denken en ook zelf weer nieuwe vragen laten bedenken.”

Nuttige vaardigheden

“Naast dat ik het leuk vond om mee te doen, heb ik ook een hoop nuttige vaardigheden opgedaan die ik niet direct had geleerd als ik gewoon in het lab was blijven zitten”, vertelt Hoitink. Daaraan voegt de onderzoeker toe dat hij meer wilde leren over wetenschapscommunicatie. “Ik zie vaak dat mensen dingen niet uitleggen, omdat het te ingewikkeld is of geen praktische toepassing heeft. Maar dat iets ingewikkeld is, moet geen reden zijn om het niet uit te leggen.”

Door mee te doen met de Hoe?Zo!Show heb ik geleerd hoe ik mijn onderzoek kan uitleggen aan mensen die niet zo thuis zijn in de wetenschapswereld.