Onrechtvaardige oordelen voeden radicale opvattingen, extremistisch gedrag en terrorisme

Waarom radicaliseren mensen? Waarom worden mensen verleid tot extremistische gedachten en willen ze hun wereldbeelden gewelddadig verdedigen? Hoe en wanneer beginnen ze te sympathiseren met terroristische acties? Een recent afgerond onderzoek aan de Universiteit Utrecht door hoogleraar Kees van den Bos is de eerste die systematisch alle beschikbare wetenschappelijke literatuur over deze onderwerpen herziet. Uit dit onderzoek blijkt dat het kernprobleem dat moslim-, rechtse en linkse radicalisering aandrijft, het oordeel van mensen is dat hun groep of hun culturele normen en waarden op een (in hun ogen) fundamenteel oneerlijke manier worden behandeld.

Deze oordelen kunnen ertoe leiden dat individuen radicaliseren en heftig reageren op mensen en gebeurtenissen die afwijken van hun eigen culturele wereldvisies. De sterke emotionele reacties die hiervan het gevolg zijn, zorgen ervoor dat geradicaliseerde individuen zich rigide gaan opstellen, zichzelf moreel superieur gaan vinden en minachting voor de wet en democratie ontwikkelen. Het gewelddadig overtreden van de wet is voor geradicaliseerde personen een manier om de situatie te veranderen, zodat deze in hun ogen weer ‘goed’ is, zelfs wanneer dit impliceert dat verschrikkelijk geweld nodig is om dit doel te bereiken.

Duiding van het proces

Deze inzichten worden uiteen gezet door prof. dr. Kees van den Bos in het boek Why People Radicalize. In deze publicatie worden voor het eerst de wetenschappenlijke resultaten uit verschillende onderzoeksgebieden samengebracht, om zo een volledig beeld te krijgen van hoe het radicaliseringsproces verloopt.

Deze studie levert een belangrijke bijdrage aan het prikkelende debat over radicalisering, deradicalisering en terrorisme.

Lof

Het boek heeft veel lof gekregen van terrorisme-experts uit verschillende landen. De Nederlandse terrorisme-onderzoeker prof. dr. Beatrice de Graaf merkt op dat deze studie een belangrijke bijdrage aan het prikkelende debat over radicalisering, deradicalisering en terrorisme.. University of Maryland professor Arie Kruglanski stelt dat het boek de meest uitgebreide uiteenzetting is wat betreft radicalisering en psychologische zaken. Yale Law professor Tom Tyler prijst het grondige en brede empirische onderzoek en de gebruikte casestudies. Dit levert het broodnodige inzicht op waarom radicalisme zich ontwikkelt en hoe het te bestrijden is.

"Why people radicalize" verschijnt op 1 oktober 2018. Een Nederlandse vertaling zal in 2019 gepubliceerd worden.