Memory and Identity in the Learned World. Community Formation in the Early Modern World of Learning and Science
Koen Scholten, Dirk van Miert e.a.
In de vroegmoderne tijd waren wetenschappers en geleerden deel van wetenschappelijke gemeenschappen met een sterk gevoel van een gedeelde geschiedenis, een collectieve identiteit en een gemeenschappelijk doel. Het recent verschenen boek ‘Memory and Identity in the Learned World: Community Formation in the Early Modern World of Learning and Science’, onder redactie van promovendus Koen Scholten, universitair hoofddocent Dirk van Miert en hoogleraar Karl Enenkel (Universität Münster), werpt nieuw licht op de vorming van deze gemeenschappen.
Erasmus
Verschillende wetenschappelijke gemeenschappen bouwden herinneringsculturen en een gevoel van identiteit en geschiedenis op dezelfde historische figuren. Een van de bekendste figuren waarbij dit gebeurde is Erasmus. Hij werd na zijn dood toegeëigend als held, inspirator, verrader en ketter door verschillende wetenschappelijke gemeenschappen.
Humanisten zagen Erasmus als een voorbeeld, de inwoners van Rotterdam plaatsten een standbeeld voor hún held en in verscheidene protestantse kringen belichaamde Erasmus de protestantse kritische houding ten opzichte van de Roomse omgang met de tekst van de Bijbel. Op hun beurt zagen katholieke geleerden Erasmus als het ultieme voorbeeld van ketterij en slecht wetenschappelijk gedrag.
Opzet van het boek
De casestudies in het boek beschrijven hoe wetenschappelijke gemeenschappen zichzelf presenteerden in bijvoorbeeld brieven, biografieën, geschiedenissen, verzamelde werken, monumenten en op academische reizen.
De verschillende hoofdstukken omvatten de humanistische, wetenschappelijke gemeenschap, het idee van een ‘Republiek der Letteren’, de rol en positie van vrouwelijke geleerden, portretboeken, het ontstaan van wetenschappelijk genootschappen (zoals de Royal Society), de traditie en geschiedenissen van universiteiten, het beleven van geschiedenis door het reizen en tot slot hoe nierstenen een herinnering werden van een zittend, geleerd bestaan.