Decemberavond 2019

Terugblik Decemberavond 2019

Samenvatting van welkomstboodschap van voorzitter Rosalie Olivier over het 100-jarig jubileum.

De feestelijke maaltijden voor de hoogleraren van de UU worden al eeuwenlang gehouden, maar de partners van de hoogleraren waren daarbij niet welkom, op misschien een enkele keer na. Zij telden lange tijd niet mee, tot 100 jaar geleden de professorenpartners, in die tijd alleen nog dames, zich gingen organiseren.

De precieze datum weten wij niet, maar het Nijlands-Archief bevat een uitnodigingskaart, gericht aan mevrouw Nijland, voor een bijeenkomst van de “Professorendameskrans” in Maison Schmitz in Utrecht op 17 mei 1920. In de volgende jaren ontvangt mevrouw Nijland meerdere uitnodigingskaarten en daaruit blijkt dat de dames in Maison Schmitz bijeen kwamen en dan ontvangen werden met thee en gebak. Het is zelfs bekend hoe hoog de contributie was in die tijd, namelijk vier gulden, want ook de kwitanties van mevrouw Nijland zaten in het archief.

In de jaren vijftig tot zeventig blijkt uit verslagen dat de bijeenkomsten inmiddels plaatsvonden in Huize Molenaar en dat er, behalve theebijeenkomsten, ook diners met voordrachten werden georganiseerd. Mejuffrouw Molenaar was de grote steun en toeverlaat van de dames. De dames moesten precies aangeven hoelang bijvoorbeeld de voordracht van de rectorsvrouw duurde, want dan zorgde mejuffrouw Molenaar ervoor dat de volgende gang precies op tijd werd opgediend.

In de jaren zeventig veranderde er al veel. De professorendames begonnen het initiatief voor gezamenlijke activiteiten te nemen. In een oude map zat een uitnodiging uit 1975 van de “Kring van docentenvrouwen” aan de leden van de “Krans van hoogleraren en lectoren” voor een feestelijke decemberavond met een cabaretier, wijn en hapjes en een orkestje met zigeunermuziek.

Later veranderde de naam “Kring van docentenvrouwen” in de “Krans van partners van hoogleraren”. De bijeenkomsten bestonden nu ook uit interessante lezingen en bezoeken aan instituten en musea. De feestelijke decemberavonden werden door de “Krans van partners” traditiegetrouw samen met de “Krans van hoogleraren” georganiseerd. Toen de “Krans van hoogleraren” in 2010 ophield te bestaan, gingen de Partners enthousiast en zelfstandig verder.

Maar tijden veranderen. De hoogleraren waren niet langer meer alleen maar heren, al duurde het wel even voor er een substantieel aantal vrouwelijke hoogleraren was. De partners waren ook niet meer alleen vrouwelijk. En de partners hadden banen.

Met andere woorden,  de “Krans van partners van hoogleraren” was aan vernieuwing toe. En  deze modernisering heeft met succes plaatsgevonden. De “Krans voor partners van hoogleraren” ging op 17 september 2018 over in het “Utrechts Genootschap  van Professoren, Emeriti en Partners”, en de organisatie werd professioneler. Wij zijn het College van Bestuur dan ook dankbaar voor de ondersteuning die het Genootschap ontvangt van het Alumni Office, U-fonds.

Korte impressie van tafelrede van rector Henk Kummeling in 2019

Het gaat goed met de universiteit: studenten waarderen de UU en ook de behaalde prijzen zijn getuige van de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. Alle medewerkers werken hard om dit resultaat te bereiken, maar het rapport Van Rijn dat in 2019 werd gepubliceerd dreigt een wig te drijven tussen de faculteiten omdat er geadviseerd wordt om meer geld naar Bèta en techniek te schuiven. Dit moet met wijsheid verwerkt worden in de toekomstige strategische plannen.

Een belangrijk thema van de tafelrede was Open Society. De universiteit kan bijdragen aan  de bescherming van de open samenleving door ruimte te bieden aan verschillende opvattingen. De opkomst van het populisme in de laatste jaren getuigt juist van verzet tegen de andersdenkende “Elite” waartoe ook de universiteit en de politiek gerekend wordt. Rector Kummeling moet een vooruitziende blik hebben gehad, want In 2019 was er al een project “Public Engagement” gestart om de waardering van wetenschappelijke kennis te bewaken. De pandemie leverde de nodige zelfverklaarde deskundigen op en juist in het coronadebat blijkt hoe belangrijk academische integriteit is. Binnen het universitaire onderwijs moet er ook aandacht zijn voor individuele vrijheid, tolerantie en respect voor anderen.  De rector noemde ook het belang van academische vrijheid op internationaal niveau:

De vraag die ons wel vaker gesteld wordt is: moet je wel samenwerken met instellingen in landen met ondemocratische regiems? Natuurlijk moeten we hierin met verstand, niet naïef, te werk gaan,  maar ik zie het als een belangrijke opdracht voor onze universiteit om een bijdrage te leveren aan academische vrijheid op internationaal niveau, om collega’s en studenten te steunen de werken en leven in moeilijker omstandigheden.

Sinds 2019 is deze opdracht alleen nog maar belangrijker geworden.