Perspectief op: kunst en wetenschap
Het Centrum voor Wetenschap en Cultuur zoekt regelmatig de samenwerking op met wetenschappers én kunstenaars. Zo maakt Studium Generale met Het Nieuw Utrechts Toneel ‘De Futuristen’. Een unieke combinatie van interview en theater, waarin muzikanten en schrijvers de visie van een spraakmakende wetenschapper in één dag vertalen naar een voorstelling. En tijdens het Betweter Festival konden bezoekers door het kleurenkruis lopen, een kunstwerk dat bezoekers uitdaagde na te denken over mentale gezondheid. Het kleurenkruis werd gemaakt door Florentijn Hofman en geïnitieerd door onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht. Wat is de waarde van de ontmoeting tussen kunst en wetenschap?
Als wetenschapper probeer je de werkelijkheid te herleiden met gangbare modellen en concepten. Maar hoe kom je op een nieuw idee? Kunstenaars zijn niet gebonden aan wetenschappelijke protocollen. Door sterk in te zetten op verbeelding en experimenteel te denken, openen ze nieuwe vensters die ons als onderzoekers kunnen inspireren. Tijdens De Futuristen lukte het de schrijvers om de abstracte punten die ik maak te verbinden aan een geleefde werkelijkheid. Ze vertalen mijn onderzoek naar een groot publiek. Dat kan ik zelf niet zo en dat hoef ik ook niet te kunnen.
Ik merk bij De Futuristen dat het voor zowel de makers als de onderzoekers inspirerend is om elkaar te ontmoeten. De wetenschap laat ons mogelijkheden zien en zet onze verbeelding aan. Maar andersom kunnen wij dat ook voor de wetenschap doen, juist omdat onze associaties en beelden vrijer mogen zijn en langs andere lijnen lopen. Het is belangrijk om het denken over maatschappelijke en technologische ontwikkelingen in de openbaarheid en met publiek te delen. Hoe meer stemmen deelnemen, hoe rijker de wereld wordt.
Ik vind het als onderzoeker belangrijk om interdisciplinair bezig te zijn. Maar ik merk wel hoe moeilijk het is om je eigen discipline los te laten. Je weet duidelijk waar je naartoe wilt en hoe je daar moet komen. Door met kunstenaars samen te werken en te zien hoe anders ze problemen aanvliegen, ga ik automatisch meer ‘out of the box’ denken. Wat ik ook merk: kunstenaars zijn in staat om mensen te raken, en zorgen zo dat wetenschappelijke informatie veel beter blijft hangen.
Tekst: Erwin Maas
