In Beeld #3
In Beeld #3, het magazine vol inspirerende columns, achtergrondverhalen en ervaringen van onderzoekers en ondersteunend medewerkers van de Universiteit Utrecht waar publiek en wetenschap samenkomen. Laat je door de voorbeelden in dit magazine inspireren, ontwikkel je eigen ideeën en vind geschikte partners om ze te verwezenlijken.
Vragen en luisteren
Een belangrijke stap die we bij het Centrum voor Wetenschap en Cultuur zetten, is niet alleen mensen uitnodigen, maar hen ook opzoeken. Minstens zo belangrijk is dan om niet het wetenschappelijk perspectief centraal te stellen, maar de vragen, zorgen of verwachtingen die mensen bezighouden.
Eerst vragen stellen en luisteren dus. En vervolgens daarop reageren en laten zien hoe je daar als wetenschapper mee omgaat of tegenaan kijkt. Dan kan er dialoog ontstaan.
Achter de schermen: In het nieuwe Universiteitsmuseum wordt de bezoeker zelf onderzoeker
Het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU) is aan het verbouwen en vernieuwen. In september 2023 opent het eerste onderzoeksmuseum van Nederland. In vijf nieuwe zalen maken families actief kennis met wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit Utrecht en Utrechtse onderzoekers in heden en verleden.
In beeld: Summer Science
In juni organiseerde de Botanische Tuinen samen met het Centrum voor Wetenschap en Cultuur en de faculteit Bètawetenschappen het festival Summer Science. Met de groene tuinen als decor, live muziek en verhalen van onderzoekers over oceaanstromingen, immunotherapie en de effecten van baanverlies, was het een inspirerende avond voor de bezoekers.
Interview: Uit je comfortzone voor maatschappelijke verandering
Kennis delen met lokale gemeenschappen en samen maatschappelijke uitdagingen aanpakken. Dat is waar het om draait bij Anders Utrecht. Anders Utrecht brengt Utrechtse initiatieven in kaart die sociale en ecologische problemen aanpakken en verbindt ze met elkaar, ontwikkelt podcasts om initiatieven een stem te geven en stimuleert samenwerking via workshops en onderzoek.
We willen echt dat ze hun handen vuil maken.
Column Nieske Vergunst: Snijverlies
''Ik mis nog een woord: snijgeluk. Het is niet alleen maar hard werken, het is ook een combinatie waar ik vrolijk van word. Ik leg aan de lopende band verbindingen: inhoudelijk en tussen mensen. Ik kom tot nieuwe inzichten, mijn collega’s hebben er baat bij, het maakt me creatiever, en ik heb dubbel zoveel kerstborrels.''
Perspectief op: kunst en wetenschap
Studium Generale maakt samen met Het Nieuw Utrechts Toneel ‘De Futuristen’. Een unieke combinatie van interview en theater, waarin muzikanten en schrijvers de visie van een spraakmakende wetenschapper in één dag vertalen naar een voorstelling.
Achter de schermen: Een Haags perspectief op wetenschapscommunicatie
Nederland krijgt een nationaal centrum voor wetenschapscommunicatie. Deze woorden van Minister Dijkgraaf in mei 2022 brachten een beweging op de been die sindsdien niet heeft stilgestaan. Erik van Zwol zit dicht bij het vuur en vertelt.
Het centrum moet allereerst een verbinder zijn.
In beeld: UMU op het water
Op de zaterdagavond van 15 oktober 2022 voeren twee rondvaartboten vol wetenschap door de Utrechtse grachten. Met de rondvaartboten deed het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU) mee aan de Utrechtse Museumnacht KIDS.
Perspectief op: Door je in bochten te wringen kom je verder
Een belevingsfestival geïnspireerd op het niet of niet goed kunnen horen van geluid, dát is Sencity. Een zinnenprikkelend experiment, waarin wetenschapsfilosoof, historicus en componist Susanna Bloem met het publiek in gesprek ging over de ervaring van muziek en tijd.
In de praktijk: Samenwerken voor een inclusiever publiek
Voor onder andere het Betweter Festival en het Weekend van de Wetenschap werkten het Centrum voor Wetenschap en Cultuur samen met maatschappelijke partners om Utrechters uit te nodigen voor wie wetenschapsactiviteiten niet vanzelfsprekend zijn.
Column Prof.dr. James Kennedy: Gezamenlijk kennis vormen
''Public engagement is nog te vaak vooral ‘zenden’, wetenschap voor burgers, en hen daarop attent maken. Maar maatschappelijke betrokkenheid zou vooral met burgers plaats moeten vinden. Dat betekent tijd en aandacht geven aan maatschappelijke partners, en ruimte bieden aan hun eigen inzichten.''
In beeld: Een vervolg op Even over Morgen
Zo’n 300 bezoekers van Utrechtse wijkbibliotheken gingen in november 2022 spontaan in gesprek met onderzoekers van de Universiteit Utrecht tijdens het programma ‘Even over morgen’. De gesprekken waren een vervolg op de editie van 2021, toen bibliotheekbezoekers meer dan 500 vragen voor de wetenschap formuleerden. Dit jaar waren vier van deze vragen het uitgangspunt van de gesprekken.
Ik voelde me echt gehoord. Het gesprek laat me kritisch denken over mijn eigen gedachtes.
Interview: Sint Maarten in de stad
Op 3 en 4 juli 2022 vierde de stad Utrecht haar 900-jarig bestaan met onder andere een festival ter ere van stadspatroon Sint-Maarten. Dit festival, geïnitieerd door Els Rose, had als thema ‘Het wonder van Sint-Maarten, de gelukkige stad’.
Perspectief op: Ken Jezelf-challenge
Studium Generale organiseert elk najaar een ‘challenge’, een citizen-scienceproject waarbij bezoekers samen met wetenschappers onderzoek doen naar een actueel thema. In 2022 was het thema ‘mentale gezondheid’.
Achter de schermen: De geologie van de Tour de France
Uren-durende Tour de France-etappes waarin wielrenners zwoegend over een bergkam fietsen worden plotseling een zeer interessante geologie excursie met de Geology of the Tour de France. Want wist je dat zo’n vreemde kegel in het landschap – vaak met een Mariabeeld erbovenop zoals in Le-Puy-en-Velay – een vulkanische nek heet? Tijd om in gesprek te gaan met aardwetenschapper Douwe van Hinsbergen over zijn initiatief.
Ik wil kennis van het aardse systeem delen.
In de praktijk: Op onderzoek uit tijdens Summerschool Junior
Samen met rond de honderd studenten maakten nieuwsgierige kinderen op een laagdrempelige manier kennis met onderzoek dat wordt gedaan bij de Universiteit Utrecht: van robots tot teksten in liedjes en van DNA tot de stad van de toekomst. Projectleider Maartje Kouwen geeft een inkijkje in het programma.
Column Prof.dr. Mara Yerkes: Publieke betrokkenheid kan elke vorm aannemen
''Public engagement geeft mij energie, maar ik leer er ook veel van. Het contact met verschillende publieksgroepen heeft mijn onderzoek en onderwijs verbeterd. Hoe? Door het publiek bij ons werk te betrekken, kijken we door de ogen van anderen naar ons eigen werk, en dat levert nieuwe inzichten op.''
In de praktijk: Wetenschappers in de Publieke Arena
Je mengen in het publieke debat is belangrijk en biedt kansen voor wetenschappers, maar er zijn er ook risico’s. Zo moet je bij lastige onderwerpen voorbereid zijn op heftige reacties, soms uit onverwachte hoek. Daarom organiseert de Universiteit Utrecht de programmaserie ‘Wetenschappers in de publieke arena’. In deze interactieve serie bespreken wetenschappers en ondersteuners hun rol in het publieke debat, en hoe ze deze rol kwalitatief en veilig kunnen vervullen.
Over je onderzoek vertellen in de media, werkt als een schot hagel: je weet nooit precies wat je losmaakt.
In beeld: Pabostudenten op bezoek bij de universiteit
Het Wetenschapsknooppunt van de Universiteit Utrecht werkt samen met de Hogeschool Utrecht, het Marnix College en de Academische pabo om pabostudenten te laten zien wat wetenschap is, zodat zij dit in de klas kunnen gebruiken.
Perspectief op: Tijd voor de volgende stap
In het paper ‘Meaningful public engagement in the context of open science’ beschreef een groep onderzoekers van de Universiteit Utrecht hoe public engagement kan bijdragen aan open wetenschap en wat daarvoor nodig is.
In de praktijk: Wetenschnapps XL, hét netwerkevent over public engagement
Op dinsdag 4 oktober 2022 vond Wetenschnapps XL plaats, een extra grote editie van de serie inspiratie- en ontwikkelsessies georganiseerd door het Centrum voor Wetenschap en Cultuur. Ruim honderd onderzoekers en ondersteuners die zich bezighouden met public engagement wisselden kennis en ervaring uit.
In beeld: Bestaat er een recht op zweetvoeten?
Tony Barshini was één van de 93 onderzoekers en studenten die meedeed aan het landelijke evenement Weekend van de Wetenschap, waarvoor de Universiteit Utrecht ook jaarlijks de deuren opent voor jong en oud.