Achter de schermen: Wat eraan voorafging
Onderzoekers lijken hun hand er niet voor om te draaien: voor bomvolle zalen staan tijdens een festival of voor de klas op een basisschool. Wat krijgen ze voor trainingen en ondersteuning voordat ze de bühne op gaan?
Wie wel eens Utrechtse onderzoekers zelfverzekerd op het podium zag staan in TivoliVredenburg of voor een klas stuiterende kinderen, zag in feite alleen het eindresultaat. Voorafgaand aan bijvoorbeeld het Betweter Festival, Operatie Breinbreker of Slimme Gasten worden onderzoekers uitgebreid getraind. Ze oefenen en krijgen feedback op zowel inhoud, vorm als performance.
Ik laat ze zien hoe je je lichaam kunt inzetten om je verhaal te vertellen.
Ruud Moesbergen is een van de freelance trainers die onderzoekers klaarstoomde voor hun optreden. “Bij Slimme Gasten gaan onderzoekers een gastles geven op basisscholen. In de twee trainingen die ik geef, gaat het vooral om de vorm en het verhaal: welke werkvormen kun je afwisselen, hoe zorg je voor interactie? Op welke andere manieren kun je je verhaal vertellen?”, zegt Ruud.
Op het podium
Onderzoekers die op het podium staan bij het Betweter Festival hebben een heel andere uitdaging. “Deze onderzoekers hebben vaak al een duidelijk beeld van hun verhaal. Wat ik ze in de training laat zien, is hoe je ook je lichaam kunt inzetten om je verhaal te vertellen en te bekrachtigen”, zegt Ruud. “Universitair presenteren kunnen ze wel, maar omgaan met een podium, publiek en ruimte is daar vaak geen onderdeel van.”

Romy Eskens is een van de wetenschappers die tijdens het Betweter Festival een presentatie gaf: over de vraag of je alles mag denken wat je wilt. “Met een programmamaker van het Betweter-team heb ik eerst gespard over de structuur en inhoud van mijn verhaal. Vervolgens heb ik het optreden geoefend in een repetitie met Ruud en meerdere mensen van het Betweter-team. Ik had echt het gevoel dat we het samen deden. Het heeft mijn praatje veel beter gemaakt.”
Ontwikkelkans
Alle feedback kon Romy meteen toepassen toen ze niet veel later op het podium stond. “Ik had drie argumenten tegen het idee dat gedachten moreel verwerpelijk kunnen zijn, en haalde die stuk voor stuk onderuit. Ruud stelde voor om elk van die argumenten een plek op het podium te geven, zodat het publiek ook fysiek de structuur van je verhaal ziet. Dat werkte goed.”
“Ik vond het de tijdsinvestering zeker waard”, zegt Romy. “De training was heel waardevol, niet alleen voor dat ene optreden, maar ook voor toekomstige praatjes. Het was echt een kans om mezelf verder te ontwikkelen.”
Ruud Moesbergen is freelance wetenschapscommunicator en theatermaker
Dr. Romy Eskens is universitair docent bij het Ethiek Instituut van de faculteit Geesteswetenschappen
Tekst: Maartje Kouwen