Achter de schermen: Kennismakers

In het UMU (Universiteitsmuseum Utrecht) werken studenten als ‘Kennismaker’. Zij geven workshops en onderzoekstours aan schoolklassen en families, en helpen bezoekers bij hun ontdekkingstocht door het museum. De Kennismakers fungeren als brug tussen wetenschap en publiek: ze staan zelf met één been in de wetenschap en kunnen uit eigen ervaring vertellen over hun studie en onderzoek doen. Drie studenten vertellen over hun bijzondere bijbaan: hoe is het om Kennismaker te zijn?

Een stuk of twaalf opgewonden basisschoolkinderen krijgen les van twee Kennismakers: hoe kun je aan een bot zien van welk dier het komt? Twee meisjes krijgen ruzie over hun bot. De Kennismaker grijpt in. Op welk plaatje lijkt dit bot?” vraagt ze. “Deze,” antwoordt het meisje na enig aarzelen. “En wat denk jij?” vraagt ze aan het andere meisje.

Geduldig leidt de Kennismaker de meisjes door de vragen in het werkboek. Aan het eind presenteren ze trots hun vondst: hun bot is een kaakbot van een varken, en dat konden ze zien aan de tanden.

Dwarse pubers

“Juist de klassen met leerlingen die er niet zoveel zin in hebben vind ik extra leuk,” zegt Joshua. Hij studeert Filmen Televisiewetenschap en is sinds twee jaar Kennismaker. “Soms is het wel een uitdaging om kinderen te laten zien dat wetenschap dichterbij is dan ze denken. Tijdens de onderzoekstours stellen we altijd de vraag: ‘Wat is jullie associatie met wetenschap?’, en het antwoord dat ik het vaakst krijg is: ‘Albert Einstein’. Het doel van het museum is ook om te laten zien: wetenschap is iets wat niet alleen in een lab maar op heel veel verschillende plekken gebeurt, en wat iedereen kan doen.”

We laten zien dat het leuk is om nieuwsgierig te zijn en om dingen uit te zoeken.

Wetenschap is ook leuk voor vmbo

Vera is sinds 2023 Kennismaker en studeert Taalkunde. Ze vertelt dat ze zelf vmbo-leerling was. “Ik weet nog dat de universiteit voor mij iets leek wat echt totaal niet haalbaar was. Dus ik vind het vooral leuk als hier leerlingen van vmbo-scholen of mbo-scholen zijn, want ik denk dat zij dat gevoel ook wel hebben.” Maura, die Liberal Arts & Sciences studeert en sinds een jaar Kennismaker is, vult aan: “De nadruk ligt op het doen van onderzoek, en dat kan op zoveel verschillende manieren. Wij proberen om iedereen te prikkelen en dan maakt het niet uit of je op het vmbo of het vwo zit. We laten zien dat het leuk is om nieuwsgierig te zijn en om dingen uit te zoeken.”

Eigen perspectief

De Kennismakers krijgen ook ruimte om hun eigen expertise en perspectief in te zetten. Vera heeft een bachelor Engels gedaan en controleerde vertalingen voor het museum. Joshua kijkt in zijn studie naar representatie in films en zet die bril ook op voor het museum: “Ik probeer kinderen een wat breder beeld te geven van hoe een wetenschapper er uit kan zien. Of ik geef het aan als ik een PowerPoint voor een onderzoeksprogramma zie en denk: deze bewoording kan misschien iets inclusiever”.

Maura kijkt graag vanuit de psychologie naar de workshop over aandacht: “Dan gebruik ik ook kennis uit mijn eigen vakgebied. Ik heb een training gehad over gespreksvaardigheden, en de interviewvragen die ik daar heb geleerd, kan ik goed inzetten.”

Samen Sinterklaas vieren

Inmiddels zijn er twintig Kennismakers die een hechte groep vormen. Ze hebben gezamenlijk training gehad en zien elkaar ook buiten het werk. “We hebben een appgroep waarin we leuke uitspraken zetten die we gehoord hebben in het museum, die heet Praatjesmakers. De groep gebruiken we ook om een beetje te kletsen en geinen met elkaar,” vertelt Joshua. “We hebben zelfs samen Sinterklaas gevierd!” Vera vult aan: “Het is heel fijn om een echt leuke bijbaan te hebben met een superleuk team, waarin je ook kunt groeien op persoonlijk en professioneel vlak.”

Tekst: Stephanie Helfferich