Een sterke en duurzaam gezonde universiteit

De Universiteit Utrecht (UU) staat de komende jaren voor een stevige opgave. In 2025 moet de universiteit 35 miljoen euro bezuinigen. Door regeringsmaatregelen die nog komen, kan dit verder oplopen tot 70-80 miljoen euro in 2029. Om een financieel gezonde universiteit te blijven, zijn focus, scherpe keuzes en aanpassingen noodzakelijk. 

Strategische ambities blijven leidend 

De ambities van de UU blijven leidend: hoogstaand onderwijs, onderscheidend onderzoek en een professionele bedrijfsvoering. Ons profiel wordt in belangrijke mate bepaald door de vier Strategische Thema’s, waarbij vanuit sterke disciplines wordt samengewerkt in zowel onderzoek als onderwijs. Voor ons onderwijs zetten we in op het Utrechtse onderwijsmodel waarin een stevige academische basis, verbinding met de maatschappij en persoonlijke ontwikkeling centraal staan. In onze bedrijfsvoering blijven we werken aan effectiviteit, innovatie, duurzaamheid en professionaliteit.  

Lees ook het interview ‘Vijf vragen over de bezuinigingen aan vice-voorzitter Margot van der Starre’. 

Het UU-verduurzamingsplan voor financiële stabiliteit 

In het maatregelenpakket van de UU zijn vijf hoofdlijnen uitgewerkt om de financiële stabiliteit van de UU voor de langere termijn te behouden. Deze maatregelen tellen op tot een bezuiniging van circa tien procent op de langere termijn. Het is een plan met een preventieve, toekomstgerichte aanpak. Daarbij blijven we de komende jaren investeren en vernieuwen, in lijn met onze strategie.  

1. Onderdeel-overstijgende maatregelen  

In september en oktober jl. zijn door het College van Bestuur, decanen en directeuren gezamenlijk besparingsopties geïnventariseerd en keuzes gemaakt die soms ingrijpend zijn, maar bestuurlijk breed worden gedragen. Sommige maatregelen kunnen vanaf 2025 worden uitgevoerd, zoals het inperken van het IT-portfolio (minder applicabties aanbieden) en het verminderen van externe inhuur. Ook wordt overwogen om per september 2025 facultaire honoursprogramma’s bij bacheloropleidingen af te bouwen. Voor andere maatregelen is een nadere kosten-batenanalyse en uitwerking nodig, ook om maatregelen goed op elkaar af te stemmen. 

2. Besparingsmaatregelen per faculteit 

Faculteiten nemen aanvullende maatregelen en zorgen voor behoud van voldoende reserves om financieel gezond te blijven. Denk aan het uitstellen of schrappen van investeringen, een selectieve vacaturestop en het inzetten van eigen medewerkers voor nieuwe projecten om externe inhuur te beperken.  

3. Verduurzaming Geesteswetenschappen (GW) 

De financiële situatie van de faculteit Geesteswetenschappen is al meerdere jaren kwetsbaar. De begroting laat een sterk negatief resultaat zien tot en met 2027, dat daarna nog verder zal oplopen als niet wordt ingegrepen. Ingrijpende maatregelen zijn nodig voor een gezonde bedrijfsvoering. De faculteit heeft hiervoor een transitieplan opgesteld.  

4. Plan van aanpak Universitaire Bestuursdienst (UBD) 

De Universitaire Bestuursdienst (UBD) kampt met een fors financieel tekort dat in de jaren 2026 en 2027 verder zal oplopen. Dit wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren, zoals landelijke bezuinigingen, lagere studentenaantallen en autonome kostenstijgingen. Structurele bezuinigingen zijn nodig. Voor 2025 zijn al maatregelen geïdentificeerd. Voor de komende jaren wordt een duurzaam financieel plan ontwikkeld. 

De tekorten vragen om scherpe keuzes en het heroverwegen van prioriteiten in de universitaire dienstverlening. Daarbij kijken we welke vernieuwingen we kunnen uitstellen en welke juist nodig zijn om toekomstbestendig te blijven. Maatregelen omvatten onder meer digitalisering en standaardisering van processen en dienstverlening, een beperking van het USO-fonds voor onderwijsinnovatie in 2025 en een vacaturerestrictie. Omdat deze maatregelen ook de faculteiten raken, worden deze de komende jaren samen met de faculteiten uitgewerkt en geïmplementeerd. 

Geïntegreerde aanpak 

Omdat veel onderdeel-overstijgende maatregelen ook invloed hebben op de UBD, en omgekeerd, worden deze lijnen zoveel mogelijk geïntegreerd. Het geheel wordt ingericht en aangestuurd als programma en ingebed in het portfoliomanagement. 

5. Verantwoord investeren in vastgoed 

De universiteit wil niet meer dan 15% van haar omzet besteden aan vastgoed. In het voorjaar van 2024 is een vastgoedboard ingesteld die manieren onderzoekt om de huisvestingskosten onder de 15% te houden. Het is al een uitdaging om de huisvestingsopgave van de universiteit beheersbaar te maken, zowel financieel als organisatorisch, maar omdat de omzet van de universiteit nu terugloopt, wordt dit nog moeilijker. Momenteel bekijkt de Vastgoedboard hoe kostenbesparingen haalbaar zijn, bijvoorbeeld door temporisering van projecten. Daarbij blijft de universiteit duurzaam investeren in vastgoed.