Mogelijk maken

Focus op consumeren onhoudbaar

Foto van Nick Dessens met kind op zijn schouders
Beeld: privécollectie

Illuster sprak met Nick Dessens en Ernst Worrell over het Global South Impact Fund dat zij samen hebben opgericht. Het fonds is ondergebracht bij het Utrechts Universiteitsfonds.

Wereldkaart met daarop vliegtuigen die consumptiegedrag aantonen
Beeld: flightradar24.com

Nick Dessens, ondernemer en alumnus van de Universiteit Utrecht, zag tijdens zijn studententijd in het buitenland met eigen ogen hoe oneerlijk de klimaatlasten in de wereld zijn verdeeld. Mensen die het minst bijdragen aan die klimaatverandering zijn er de grootste slachtoffers van. Lokale gemeenschappen worden geconfronteerd met overstromingen, hittestress, verliezen hun huizen, zien oogsten mislukken. Mensen raken hun bron van inkomsten kwijt, zakken steeds dieper weg in armoede, lijden honger. Hoewel Nick zelf de eerste is om toe te geven dat ook zijn eigen ecologische voetafdruk door vliegen te hoog is, is hij vastberaden wereldwijd verschil te maken. Er is door het westen een levensstandaard gezet die met de huidige technologieën nu al niet te dragen is, maar al helemaal niet naarmate grotere groepen mensen die standaard gaan bereiken.

Studietijd?

We vroegen Nick hoe zijn studietijd hem heeft beïnvloed. Hij geeft aan dat vooral de buitenlandse ervaringen die hij in die periode opdeed, zijn ogen openden: Ergens op vakantie gaan is echt anders dan ergens wonen en samenwerken met lokale mensen. Mijn tijd in ontwikkelingslanden maakte duidelijk hoe complex veel vraagstukken zijn. Ik heb bijvoorbeeld meegewerkt aan een ‘Methane Capture Project’ op een vuilnisbelt in India. Methaan is een van de belangrijkste broeikasgassen die bijdragen aan klimaatverandering. Door dit op te vangen en te gebruiken vermindert de impact op het klimaat. Op papier een prachtig project met alleen maar voordelen, maar als je dan zelf op zo'n locatie rijdt, zie je overal mensen die indirect leven van die enorme berg vuilnis. Het opvangen van methaan betekent dat deze mensen, die al zo weinig hebben, hun plek moeten verlaten en een nieuw bestaan moeten opbouwen. Daar zijn uiteraard goede oplossingen voor, maar het illustreerde voor mij toen de impact van projecten in de praktijk; het verschil tussen de theorie en praktijk.

Waarom het fonds?

Met zijn bedrijf NIDO bouwt Nick biobased huizen: woningen die gemaakt worden met een snel en schoon bouwproces waarbij ze CO2 opslaan in plaats van uitstoten. Ik wil op grotere schaal het verschil maken, niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Daarom heb ik samen met Ernst Worrell (hoogleraar Energie en Grondstoffen aan de Universiteit Utrecht – red.) dit fonds opgericht. Om samen met studenten te werken aan een betere toekomst. Het fonds focust op de energietransitie omdat het efficiënt gebruik van grondstoffen en de overgang van traditionele brandstoffen naar milieuvriendelijker energiebronnen cruciaal is als je aan de slag wil met klimaatverandering en economische ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan het concept van ‘technological leapfrogging’. 'Leapfrogging?' “Ja, dat houdt in dat je vooruitspringt met vernieuwing en onnodige tussenstappen overslaat. Heeft een bepaalde regio meer energie nodig? Kies dan meteen voor zonne- of windenergie. Dan sla je de traditionele, vervuilende, bouw van kolen- en/of gascentrales over. Dat is een voorbeeld, en er zijn nog veel meer toepassingen bekend waarbij je de vervuilende fase overslaat. Wij hebben deze technieken beschikbaar, alleen vinden ze hun weg te langzaam naar de Global South. Ontzettend zonde. Volgens Nick zijn juist studenten de sleutel tot een betere toekomst. Juist zij kunnen hun kennis én de praktische oplossingen naar de gebieden in de wereld brengen die onze hulp hard nodig hebben.

Wanneer een succes?

Voor mij is het een succes als we er projecten mee kunnen optuigen die daadwerkelijk het verschil maken voor de mensen in de Global South, die impact maken. Ook voor het klimaat. Ik hoop dat meer mensen meedoen en bijdragen aan het fonds zodat we veel projecten kunnen ondersteunen. Ernst Worrell: Vanuit Utrecht willen we aan de slag met studenten uit alle windstreken, met verschillende kennis, inbreng en achtergronden. Fantastisch dat we hiermee zulk belangrijk werk kunnen verrichten. Nick: Laatst sprak ik een bevriende ondernemer in Overijssel. Hij heeft een agrarisch bedrijf en verbetert nu de afwatering van zijn velden met duur materiaal. Vijf jaar geleden was dat nog een ver-van-zijn-bed-show, dit jaar ziet hij het als een serieuze kostenpost in de begroting. Het is wel duidelijk dat global warming meer is dan alleen hoge temperaturen. Het klimaat verandert in z’n geheel: het is extremer, onstuimiger, onvoorspelbaarder. Het gaat de komende jaren iedereen raken, en met enkel een focus op het westen komen we er niet.

Individualisme

Greta Thunberg zegt: We zitten in dezelfde storm, maar we zitten niet allemaal in hetzelfde schuitje. Er zijn drie miljard mensen op aarde die jaarlijks minder energie verbruiken dan een gemiddelde Amerikaanse koelkast. Wat vindt hij van die quote? Daar is geen speld tussen te krijgen. Ik vind dat in feite iedereen een gelijk recht heeft op vervuilen. Stel dat je zo welvaart kan herverdelen? Stel dat je een wereldwijd systeem van CO2-credits kan opbouwen? Geef iedereen evenveel credits. Eet je veel vlees, vlieg je vaak, dan kan je credits bijkopen van iemand die wel binnen budget blijft. Bijvoorbeeld iemand uit India. Dit is in essentie een juiste en eerlijke oplossing. Ik vrees alleen dat het praktisch voor deze generatie onhaalbaar is.

Ernst Worrel

Foto van Ernst Worrell

Ernst Worrell is hoogleraar Energie en Grondstoffen bij het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling aan de Universiteit Utrecht. Na zijn studie Scheikunde hield hij zich op verschillende plekken in de wereld bezig met duurzaam gebruik van energie en materialen. Hij leerde hoe onmisbaar internationale samenwerking is om noodzakelijke veranderingen te kunnen waarmaken. Ernst is sinds 2008 hoogleraar aan de Universiteit Utrecht.  

Nick Dessens

Foto van Nick Dessens met kind op zijn schouders

In 2003 startte Nick Dessens met zijn bachelor Innovatiemanagement. Hij had het geluk, zegt hij zelf, les te krijgen in kleine groepen, van bevlogen en kundige professoren. Hij kreeg de kans om meermaals in het buitenland te studeren. Nick volgde een minor Materiaalkunde aan de University of Florida en studeerde later, tijdens zijn master Energy Science, aan de Tshwane University of Technology in Zuid-Afrika. Nick werkt momenteel met zijn bedrijf NIDO aan het bouwen van biobased woningen. Met Accu’t richt hij zich op het hergebruik van oude batterijen van elektrische auto’s om het probleem van overbelasting van het elektriciteitsnet te verminderen.

Doe je mee?

Het Utrechts Universiteitsfonds is trots op dit bijzondere fonds van Nick Dessens en Ernst Worrell. Het helpt studenten een verschil te maken door praktisch bij te dragen aan energietransitie in de landen van de Global South. Ben je geïnspireerd door het verhaal over het Global South Impact Fund en wil je zelf bijdragen?

Doneer direct aan het Global South Impact Fund via een tikkie.