Bouw- en duurzaamheidscommunicatie in de openbare ruimte
Deze pagina is nog in concept.
De Universiteit Utrecht investeert in de huisvesting van de toekomst. Daarnaast willen we duidelijk zichtbaar maken hoe we bezig zijn onze campusomgeving te verduurzamen. Om een consistente boodschap uit te dragen die de missie van de universiteit ondersteund, hebben we een concept ontwikkeld voor al onze bouwcommunicatie bij gebouwen en in de openbare ruimte en voor alle andere duurzaamheidsinitiatieven.
Het geraamte van het communicatieconcept
De basis van het communicatieconcept ligt bij onze pay-off: Sharing science, shaping tomorrow. Bij dit communicatieconcept splitsen we de pay-off, en lichten we een aspect uit van het project dat we kunnen scharen onder de kop 'We share' of 'We shape'. Bijvoorbeeld:
- WE SHAPE tomorrow's circular buildings today
- WE SHARE a commitment to environmental progress
- WE SHAPE a sustainable campus, one building at a time
De vaste onderdelen van elke uiting zijn:
- De koptekst, in de vorm van WE SHARE / WE SHAPE met ondertitel
- Korte bodytekst waarin we kort uitleggen wat we doen en welk resultaat het oplevert
- UU-logo + pay-off
- Call to action met QR-code
- Fotografie
Bij de meeste communicatieuitingen zulen we een duurzaamheidsaspect willen uitlichten, of een andere centrale ambitie van de Universiteit Utrecht. In dat geval voegen we ook nog toe:
- Een label
Taalkeuze
De communicatie-uitingen zijn in principe tweetalig, Nederlands en Engels, van opzet. Hier zitten echter nog wel wat overwegingen bij. Wat als er te weinig ruimte is voor twee talen? Wat als de doelgroep overwegend internationaal is? Om die redenen zijn er ook varianten mogelijk waarin de uiting enkel Nederlandstalig is. We zitten hier de twee mogelijkheden op een rij:
Nederlands en Engels
- Kop: Engelstalig. We hebben als Universiteit Utrecht een Engelse pay-off (Sharing science, shaping tomorrow) die we niet vertalen. De kop van de uiting is daarom ook altijd enkel in het Engels: WE SHARE / WE SHAPE wordt dus niet vertaald naar het Nederlands.
- Ondertitel: afhankelijk van de uiting kan deze in het Nederlands of in het Engels, maar nooit beiden.
- Bodycopy: Nederlands eerst, dan Engels
- Logo: Nederlands
- Pay-off: Engels
- Call to action: Nederlands
- Label: Nederlands
Deze tweetaligheid leent zich bijvoorbeeld goed voor grote bouwdoeken, waar er ruimte is om uit te pakken.
Alleen Nederlands
Het is belangrijk dat er een zekere rust bewaard blijft in het ontwerp. Als toevoeging van teksten in twee talen het ontwerp te vol maakt, dan moet of de tekst ingekort worden, of de Engelse tekst achterwege gelaten worden. In tegenstelling tot bouwdoeken, hebben we bij bouwborden vaak minder ruimte. Daarom zijn bouwborden in principe altijd in zijn geheel Nederlandstalig. Let erop dat dan ook het Nederlandse logo gebruikt wordt. Er wordt een QR-code toegevoegd met de Engelse tekst ‘Find out more’ met een link naar de Nederlandse pagina.
Taalgebruik en tone of voice
We houden het taalgebruik simpel door jargon te voorkomen. Verder moet de tone of voice open, optimistisch en oplossingsgericht zijn. Probeer bij de call to action nieuwsgierigheid op te wekken, om mensen over te halen de QR-code te scannen. Bijvoorbeeld:
- Nieuwsgierig hoe het eruit gaat zien?
- Curious what other little critters crawl around here?
- Curious to learn how much this reduces our CO2 footprint?
Inhoudelijke boodschap
Het is belangrijk om concrete en levendige voorbeelden te geven omdat ze de inhoud tastbaar en begrijpelijk maken. Ga dus niet hoog over in je voorbeelden, maar probeer heel specifiek te worden: hoe maken we dit gebouw duurzamer? Hoe zorgen we ervoor dat de biodiversiteit gestimuleerd wordt? Welke planten en dieren doen daar hun voordeel mee?
Concrete voorbeelden zijn de brug tussen theorie en realiteit, en tussen kennis aannemen en er iets bij voelen. Zo maken we onze boodschap menselijker en aangrijpender.
Natuurlijk zal er verschil zitten in uitingen: op een bouwbord kun je in de regel minder kwijt dan op een bouwdoek. Daarom is de insteek dat we ons op bouwborden richten op de why, en bij bouwdoeken op de why én how.
Uitgangspunten voor het ontwerp
Canvas
Zonder twijfel is geel onze meest onderscheidende kleur. Het is de belangrijkste motor van ons visuele profiel. De achtergrond van de gehele uiting is daarom altijd geel.
Beeldmateriaal
Uitgangspunten voor fotografie:
- Altijd voorkeur voor eigen beelden boven stockfotografie.
- Het beeld moet emotie toevoegen en een optimistische inslag hebben.
- Waar mogelijk willen we mensen laten zien in de omgeving
- Bij bouwprojecten willen we laten zien wat het resultaat gaat zijn. Verbouwen we een gebouw om er een ontmoetingsplek van te maken? Kies dan een foto waar mensen samenkomen. Werken we aan een groene corridor? Breng biodiversiteit in beeld.
- Artist's renderings alleen gebruiken bij grote bouwdoeken, als ondergeschikt beeld. Het is niet de bedoeling dat dit soort renderings het hoofdbeeld zijn.
In de Materiaalbank van ons Huisstijlplatform staan al veel afbeeldingen met de tag 'duurzaamheid'. Deze foto’s mag je vrij gebruiken, mits je ze gebruikt voor duurzaamheid bij de universiteit. Alle beelden voldoen aan de AVG-voorwaarden. Op het moment zijn we druk bezig een grote serie foto's hieraan toe te voegen, die speciaal voor duurzaamheidscommunicatie zijn gemaakt. Deze zullen binnenkort beschikbaar zijn in de Materiaalbank als je zoekt met de tag 'duurzaamheidscommunicatie'. We verzoeken je vooral foto's te gebruiken met de tag 'duurzaamheidscommunicatie', zodra deze beschikbaar zijn.
Blob
De foto wordt altijd weergegeven in een niet-geometrische, organische, ogenschijnlijk willekeurige, 'vormloze' vorm. Het suggereert groei en flexibiliteit. Dit sluit mooi aan bij het idee van 'we shape': duurzamer worden is een constante transitie die nooit perfect af is. Deze vorm duiden we in het vervolg aan als 'blob'. Je kunt meerdere blobs per uiting gebruiken, als er meerdere foto's zijn die je wilt laten zien. Gebruik niet meer dan drie blobs per uiting. Voor de afwisseling kan de blob ook gebruikt worden als kijkgat.
Koptekst
- Lettertype: Open Sans extra bold.
- Geschreven in hoofdletters.
- WE en SHARE/SHAPE op aparte regel.
- De regelafstand is 85% van de grootte van het lettertype. Bijvoorbeeld: als de lettertypegrootte 120 punten is, dan is de regelafstand 102 punten.
- Typografisch detail: de kerning tussen de P en de E (bij WE SHAPE), is net te wijd. Zet deze daarom de spatiëring tussen de P en E op -20.
Ondertitel
- Lettertype: Merriweather bold.
- Kleine letters, ook niet beginnen met hoofdletter.
- De lettertypegrootte is 40% van de grootte van het lettertype van de kop.
- De regelafstand is 120% van de grootte van het lettertype. Bijvoorbeeld: als de lettertypegrootte 80 punten is, dan is de regelafstand 96 punten.
Samenhang kop en ondertitel
- De regelafstand van de kop naar de ondertitel is 125% van de regelafstand van de ondertitel. Bijvoorbeeld: als de regelafstand 96 punten is, dan is de ruimte van de schriftlijn van de kop naar de schriftlijn van de ondertitel 120 punten.
Nederlandse bodytekst (of bodytekst bij eentalige uiting)
- Lettertype: Merriweather light.
- De lettertypegrootte van de bodytekst is 2/3e de grootte van de ondertitel. Oftewel 67%. Bijvoorbeeld: als de ondertitel 80 punten is, dan is de bodytekst 53,6 punten.
- De regelafstand is 150% van de lettertypegrootte. Bijvoorbeeld: als de ondertitel 53,6 punten is, dan is de regelafstand 80,4 punten.
- Afhankelijk van het formaat kan de bodytekst in een of meerdere tekstkolommen gezet worden.
Engelse vertaling bodytekst
- Uitgangspunt is om de Nederlandse tekst naast de Engelse te hebben.
- Lettertype: Open Sans regular
- Lettertypegrootte is tussen de 70% en 90% van de Engelse bodytekst, afhankelijk van het medium en de grootte van de Engelse tekst.
- Regelafstand is gelijk aan die van de Engelse bodytekst, zodat de tekstvlakken goed met elkaar uitlijnen.
- Probeer deze 3 elementen altijd op één regel te plaatsen, tenzij het formaat het echt niet toelaat omdat het, bijvoorbeeld, te smal is. Hou er wel rekening mee dat de QR code prettig te scannen moet zijn. Als de consequentie van deze elementen op een rij plaatsen is dat je moet bukken om de qr code te scannen, dan kun je de call to action beter ergens anders positioneren.
- Het logo en de pay-off staan altijd links uitgelijnd, de call to action rechts.
- Deze componenten zijn in principe altijd de onderste elementen van het ontwerp, zodat de bodytekst logisch 'uitvloeit' in de pay-off.
Logo en pay-off
- We gebruiken altijd het Nederlandstalige logo. Alleen bij uitzondering van een volledig Engelse uitingen het Engelstalige logo.
- Een kant en klare versie van het UU-logo met de pay-off is hier te downloaden.
- Zorg ervoor dat de tekstgrootte van de pay-off minimaal even groot is als de bodytekst en maximaal 120% groter.
Call to action
- Lettertype: Open Sans regular, in UU-geel.
- Geschreven in hoofdletters.
- Lettertypegrootte: 90% tot 100% van de tekstgrootte, afhankelijk van het medium.
- Regelafstand: 100%. Bijvoorbeeld: als de lettertypegrootte 50 punten is, dan is de regelafstand dat ook.
- De ruimte om de tekst heen staat gelijk aan de kapitaalhoogte van de tekst (de hoogte van een hoofdletter).
- De QR-code zit in een wit vierkant met een zwart rand. De dikte van de rand is afhankelijk van het formaat van de uiting. De dikte moet subtiel, maar zichtbaar zijn. De hoogte van het vierkant is op basis van de hoogte van het zwarte vlak met de call to action. Als het vierkant te klein is, kan deze groter gemaakt worden. Het zwarte CTA-vlak groeit dan mee.
Als de uiting gaat over een onderwerp dat duidelijk aansluit bij de strategische ambities van de universiteit, voegen we een label toe om dat thema te duiden. In veel gevallen zal dit 'Duurzaamheid' zijn, maar 'Student housing' is hier bijvoorbeeld ook mogelijk. Ook hier geldt dat we een Nederlands woord gebruiken als de bodytekst in het Nederlands is.
- Lettertype: Open Sans extra bold.
- Lettertypegrootte gelijk aan die van de call to action.
- De ruimte om de tekst heen staat gelijk aan de kapitaalhoogte van de tekst (de hoogte van een hoofdletter).
- Plaatsing: aan de bovenrand geplakt, horizontaal uitgelijnd met de koptekst.
Veelvoorkomende formaten en dragers
Van klein naar groot:
Bouwborden gebruiken we om kort en bondig het waarom van het project te communiceren. Als gezegd zijn deze bouwborden, omwille van de ruimte en de rust van het ontwerp, in principe altijd alleen Nederlandstalig met een Engelstalige call to action, tenzij er moverende redenen zijn om het tweetalig te doen. Vaak gebruikte formaten van deze borden zijn:
- 200 centimeter breed en 200 centimeter hoog
- 150 centimeter breed en 200 centimeter hoog
XL bouwdoeken
Bij echt grote bouwdoeken van tientallen meters lang, is er meer ruimte om uit te pakken. Een unit bouwdoek is in principe twee meter hoog en drie meter breed. Voor de breedte van het totale ontwerp ga je dus altijd uit van eenheden van drie meter.
Op deze doeken willen we naast de waarom van het project, ook mooie voorbeelden geven van hoe we het doen.
Om deze doeken afwisselend en interessant te houden passen we hier een aantal variaties toe. Zo beginnen we altijd met een XL 'WE SHAPE':
Daarna is er voldoende ruimte om meer voorbeelden toe te voegen. Daarbij draaien we de hierarchie om: WE SHARE / SHAPE is dan kleiner dan de bodytekst.
Vanzelfsprekend is het bij XL bouwdoeken wel toegestaan om meer dan drie blobs te gebruiken.
Om het ritme van de layout te doorbreken, voegen we (bij genoeg ruimte) groot de pay-off toe als blikvanger:
Als afsluiter is er ruimte voor profilering van (onder)aannemers, door middel van hun logo. Deze wordt altijd alleen in zwart gedrukt. Het is aan de projectleider om te bepalen welke namen/logo's er op komen.
Materiaalkeuzes
Als het gaat om het kiezen van materialen, willen we zo duurzaam mogelijk zijn. We kunnen niet geloofwaardig over milieubewustzijn praten als onze communicatiemiddelen dat zelf niet zijn. Door duurzame materialen te gebruiken, laten we zien dat we dit thema echt serieus nemen en dat we niet alleen mooie praatjes houden. We letten dus niet alleen op hoe iets eruitziet en werkt, maar ook op de impact op de planeet.
Verantwoordelijkheden betrokken partijen
- De Universiteit Utrecht is eindverantwoordelijk voor de aankleding van een bouwplaats voor een eigen project.
- De Directie Communicatie van de UU is verantwoordelijk voor het ontwerp en de teksten, conform de richtlijnen zoals op deze pagina vastgesteld. De boodschap van de uiting wordt afgestemd met het UU-management van het desbetreffende project.
- Wanneer er aannemende partijen betrokken zijn, worden deze geïnformeerd over het ontwerp van de bouwplaatsaankleding.
Meer over duurzaamheidscommunicatie
Deze pagina gaat specifiek over de campagnestijl voor bouwcommunicatie en duurzaamheidsinitiatieven in de openbare ruimte. Voor meer informatie over communicatie over duurzaamheid, verwijzen we naar de pagina Duurzamheidscommunicatie.