Waarom zijn zoveel mensen bang voor spinnen?

Spin in wastafel

Spinnen zijn hier ongevaarlijk

Spinnen zijn - althans bij ons in de buurt - ongevaarlijk, dus daar ligt het niet aan. Maar veel insecten, spinnen en slangen waren wél gevaarlijk voor onze jagende en verzamelende voorouders.

Spin-angstige voorouders

Een gangbare redenering is dat onze voorouders die snel leerden dat spinnen (of slangen) gevaarlijk konden zijn en de dieren uit angst uit de weg gingen, minder kans hadden voortijdig het loodje te leggen. Daardoor hadden ze een groter ‘reproductief succes’: ze hadden een grotere kans op nakomelingen. Maar die nakomelingen van deze spin-angstige jagers en verzamelaars erfden dan ook de neiging om snel bang te worden voor spinnen. En dat erfelijkheidseffect zou meer dan 100.000 jaar lang zijn opgetreden. Ons DNA verschilt niet of nauwelijks van de jagende en verzamelende homo sapiens, vandaar dat we nu opgezadeld zitten met die spinnenangsten.

Enge verhalen

Psychologen hebben dit onderzocht bij mensen. Want ook al zie je dat mensen makkelijker angst voor spinnen aanleren dan angst voor bloemen, dan kan dat nog komen omdat mensen veel enge verhalen over spinnen hebben gehoord. Het meest overtuigend is het onderzoek bij apen: die worden veel eerder bang voor (namaak) slangen dan voor (namaak) bloemen.

Angst voor spinnen lijkt dus een kater van de evolutie.

Marcel van den Hout, hoogleraar Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie