Over ons

Dit model toont alle componenten van een allesomvattend living lab, zowel methodologisch als de partijen die erbij betrokken moeten worden. In de figuur hieronder zien we een transdisciplinair netwerk van overheid, bedrijfsleven, academische wereld en burgers (gele cirkels), die samen complexe maatschappelijke uitdagingen oplossen. De living lab benadering heeft vijf hoofdkenmerken (grijs binnenste vierkant):

• User centered: producten, diensten en systemen worden samen met de eindgebruiker ontworpen.
• Experimenteren in live-scenario's: producten, diensten en systemen worden getest op reële of virtuele locaties in een ongecontroleerde omgeving.
• Stakeholder co-creatie: Alle partijen innoveren en onderzoeken samen om een gemeenschappelijke uitdaging op te lossen.
• Open en gebruikersinnovatie: een collaboratieve aanpak waarbij ideeën van de gebruiker, maar ook van interne en externe perspectieven worden verkregen.
• Multi-method approach: verschillende procedures uit onderzoek en innovatie combineren.

Standaard nemen UU's eigen academici, studenten en uitvoerende medewerkers deel aan al onze living labs. Dit principe is samengevat in het UULabs-model. Het model laat zien hoe vier partijen op de campus samenwerken in labs: onderzoek en onderwijs, UU-operations, campusgebruikers en het UU-bestuur. UULabs geeft prioriteit aan labs die het beste bij dit model passen.

Living Lab-experimenten zijn ontworpen om een leerervaring te zijn voor iedereen terwijl ze in een levensechte context gesitueerd zijn. Living Labs gaan dan ook over: verkennen, experimenteren en ervaren. Verkennen benadrukt het verkrijgen van waardering voor projecten en hun context, inclusief de verwachtingen van belanghebbenden. Experimenteren legt de nadruk op het laten zweven van ideeën, het beoordelen van reacties van collega's en andere belanghebbenden en het testen ervan in de praktijk. Ervaring heeft betrekking op de situaties in het echte leven die het gedrag of de denkwijze van de deelnemers beïnvloeden. De nadruk ligt hier op delen, vergelijken, bespreken en evalueren.

Living labs stimuleren bottom-up en open innovatie. Door het combineren van living labs in een samenhangend innovatieportfolio, bevordert UULabs continue innovatie en kennisgeneratie. Hiertoe streeft UULabs ernaar om alle onderzoeksgegevens van haar labs openbaar beschikbaar te maken.

"Duurzame ontwikkeling is de kern van alles wat we doen" Strategisch Plan 2025

Onze living labs sluiten aan bij het bestaande duurzaamheidsbeleid van de Universiteit Utrecht en dragen daarmee actief bij aan de strategische duurzaamheidsambities van de UU voor onderzoek, onderwijs en campusoperaties. Daarbij biedt UULabs een podium om de bijdrage van de UU aan duurzame ontwikkeling aan de samenleving te laten zien. Door het creëren, ondersteunen en actief communiceren over proeftuinen zullen onze inspanningen bekend worden bij een breder publiek.

Binnen campusactiviteiten richten we ons living lab portfolio op vier hoofdcategorieën: Klimaatactie, Biodiversiteit, Circulariteit en Creatieve Ruimte.

Hoewel onze living labs lokaal zijn, zijn de duurzaamheidsuitdagingen die ze aanpakken mondiaal. Daarom draagt elke individuele proeftuin bij aan de Sustainable Development Goals (SDGs) van de VN. De Universiteit Utrecht stelt deze SDG's centraal in haar onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering (UU Strategisch Plan 2025 pagina 21, 23).

De living lab portfolio categorieën en indicatoren zijn gebaseerd op de SDGs. UULabs zijn onderdeel van een breder netwerk in de regio, met partijen die actief zijn in duurzaamheidsgerelateerd labwerk. UULabs werkt waar mogelijk samen met deze partijen.

Living labs helpen de samenwerking tussen studenten, operationeel en academisch personeel in de universiteit en op de campus te vergroten en te versterken. UULabs biedt onze studenten en academici een kans om professionele vaardigheden te leren en toe te passen om echte problemen op de campus op te lossen. Omgekeerd krijgt het operationele personeel de kans om samen te werken met wetenschappelijke collega's en studenten en complexe duurzaamheidskwesties aan te pakken. Zo krijgen onderzoekers de beschikking over living labs om de maatschappelijke impact van hun onderzoek te vergroten, krijgen studenten meer mogelijkheden om binnen en buiten hun curriculum te leren op het gebied van duurzaamheid en wordt het operationele personeel ondersteund bij hun inspanningen om de duurzaamheidsdoelstellingen van de bedrijfsvoering te halen.

We zullen ook externe partijen - zoals innovatieve bedrijven en overheden - bij living labs betrekken als dat nodig is om de doelstellingen van het lab te bereiken.

De transformatie van onze campus naar duurzaamheid en een best practice voor anderen vereist een gedragsverandering van de hele universitaire gemeenschap. Deze transformatie is complex en vereist transdisciplinaire teams die vanuit verschillende invalshoeken samenwerken om dit op te lossen. Het kan gaan om onderwerpen variërend van een eenvoudig lunchbroodje, reisgedrag, tot het vergroten van de biodiversiteit op de campus.