Alumnus van de Maand
Alumnus van de Maand is een rubriek waarin we een alumnus met een bijzondere baan of prestatie onder de aandacht brengen. Heb je een idee voor een Alumnus van de Maand? Stuur ons een mail!
April 2022: Kiane de Kleijne
Begin deze maand verscheen weer een nieuw rapport van VN-klimaatpanel IPCC, met als titel ‘Mitigation of Climate Change’. Alumnus Kiane de Kleijne (Liberal Arts and Sciences, 2013) die als PhD-kandidaat aan de Radboud Universiteit onderzoek doet naar de mogelijkheden om verdere klimaatverandering te beperken, werkte de afgelopen twee jaar mee aan dit rapport.
Het rapport zorgt overal voor beroering en zorgelijke voorspellingen. Het ziet er dan ook niet gunstig uit: alleen met veel ambitieuzere klimaatplannen dan er nu liggen is er nog een kans dat de opwarming van de aarde beperkt blijft tot 1,5 graad. Het onderwerp van jongste IPCC rapport is het tegengaan van klimaatverandering, ofwel mitigatie. Het IPCC doet zelf geen onderzoek, maar brengt al het bestaande onderzoek op het gebied van klimaatverandering bijeen. Zo’n rapport wordt eigenlijk mogelijk gemaakt door de hele academische gemeenschap samen
, zegt Kiane.
Kiane, die ook al betrokken was bij het rapport dat in 2018 verscheen, vertelt dat het eigenlijk de bedoeling was om al vorige zomer klaar te zijn, nog vóór de klimaattop in Glasgow in november 2021. De rapporten vormen namelijk de basis voor de onderhandelingen over het klimaatbeleid. De auteurs maken van het rapport, dat meer dan 2000 pagina’s telt, voor de beleidsmakers een samenvatting van rond de 30 pagina’s. Die samenvatting wordt voor publicatie regel voor regel nagelopen door beleidsmakers uit alle deelnemende landen, terwijl de wetenschappers er steeds voor blijven zorgen dat alles wat in de samenvatting komt te staan overeen komt met het onderliggende rapport.
Deze keer moest dit proces helaas volledig online uitgevoerd worden, waardoor het twee keer zo lang duurde als vier jaar geleden. Inhoudelijk wordt er niets meer veranderd in deze fase, maar er wordt wel een selectie gemaakt, die de focus mede bepaalt. De meeste mensen lezen alleen de samenvatting, dus het is heel belangrijk dat die goed is. In de samenvatting worden verschillende manieren benoemd om de temperatuurstijging te beperken. Bij elke manier wordt aangegeven waar het betreffende onderzoek terug te vinden is in het originele rapport. De statements zijn aangeduid met een confidence level dat wordt bepaald op grond van kracht van het bewijs en de mate van wetenschappelijke consensus over het onderwerp.
Het lanceren van een nieuw rapport is altijd een spannend moment. Dan ligt er een rapport en wat gaat er dan gebeuren? Op dit moment is iedereen natuurlijk vooral bezig met de oorlog, maar de klimaatverandering gaat ondertussen door. Er moet beleid gemaakt worden voor de toekomst, om uitvoering te bieden aan de geformuleerde doelstellingen voor emissiereductie.
De informatie uit de rapporten die IPCC uitbrengt vormt de wetenschappelijke basis voor al het klimaatbeleid, nationaal en internationaal. Het is heel fijn om zo direct het belang van onderzoek te kunnen zien
, zegt Kiane. Het is fantastisch om jarenlang intensief samen te werken met vooraanstaande wetenschappers van over de hele wereld, aan iets dat zoveel impact heeft. Het is een flinke tijdsinvestering, naast je gewone werk, maar dat is het helemaal waard.
Maart 2022: Alumnus van het Jaar
Toonaangevend onderzoeker naar virusverspreiding prof. dr. Marion Koopmans studeerde Diergeneeskunde in Utrecht en rondde haar studie af in 1976. Op 25 maart, tijdens de viering van de 386e Dies Natalis van de Universiteit Utrecht, werd ze uitgeroepen tot Alumnus van het Jaar.
Februari 2022: Carolien Arnold
“Ik heb straks 900 nieuwe vrienden, denk ik! Je wilt ze toch allemaal even spreken.” Carolien Arnold studeerde Theaterwetenschap en is nu theatermaker, mede-initiatiefnemer en artistiek leider van ‘Gekomen om te blijven’. In aanloop naar de viering van de 900 jaar stadsrechten in juni 2022, vertelt Carolien samen met andere betrokken stadsgenoten de verhalen van 900 (!) Utrechters, van vroeger en nu. Onder hen ook veel alumni. Waarom kwamen ze naar Utrecht? Waarom zijn ze gebleven?
Na afronding van haar studie in 2002 bleef Carolien in Utrecht. En ook de universiteit bleef ze trouw, ze volgde er later de Onderwijs voor Professionals-opleiding Leiderschap in Cultuur. Daar ontstond ‘Gekomen om te blijven’: “We stelden ons de vraag: hoe maak je van de viering Utrecht 900 een viering voor álle Utrechters? Hoe zorg je dat mensen zich herkennen in deze viering? Je zoekt naar verbinding. Die vonden we in de redenen om naar de stad te komen: we hebben allemaal een reden om Utrechter te zijn. En met die reden horen we bij een grote groep mensen die allemaal diezelfde reden hebben. Dat schept een band.”
Als je Utrechters vraagt waarom ze hierheen gekomen zijn dan is een van de vijf meest genoemde redenen: opleiding. Dat gold ook voor Carolien zelf, ze koos met overtuiging voor Utrecht: “Toen ik een jaar of dertien was gingen we vanuit Groningen op schoolreisje naar Utrecht. Staand bovenop de Domtoren dacht ik al: dit is echt een fijne stad, hier zou ik wel kunnen wonen. Dus toen ik voor mijn studie kon kiezen – Amsterdam of Utrecht – toen was de keuze snel gemaakt.”
Bij de vele alumni die Carolien portretteerde ontdekte ze dat zo’n beetje de helft óók bewust voor Utrecht koos: gezellig, rijke historie, mooie stad en goede universiteit. Bij de andere helft was het andersom. Zij dachten: ik ga hier studeren en dan zie ik wel weer verder. “Bleken ze na hun studie zó geworteld te zijn, dat ze zijn gebleven.”
Studenten die nu Geschiedenis studeren werken ook mee aan het project, zij maken o.a. de historische portretten. Carolien: “Vanuit mijn theaterachtergrond werk ik met hen aan de vertaalslag van wetenschappelijk historisch onderzoek naar een indringend persoonlijk portret. Heel leuk om te doen. Dit project maakt mijn eigen band met de stad alleen maar sterker."
De portretten zijn allemaal online te bekijken, maar komen ook op posters door de hele stad. En samen met Het Utrechts Archief wordt er gewerkt aan een tentoonstelling met de portretten als rode draad.
Januari 2022: drie generaties Hackeng
Zowel dr. Wil Hackeng als dr. Tilman Hackeng stonden er eerder, op de trap in ons Utrechtse Academiegebouw. Donderdag 20 januari stonden ze er weer, met tussen hen in hun (klein)zoon Wenzel Hackeng. Hij verdedigde vlak daarvoor succesvol zijn proefschrift over neuro-endocriene tumoren, een zeldzame vorm van kanker. Een bijzondere promotie dus, want Wenzel is de derde generatie Hackeng die in Utrecht studeerde én er zijn doctorstitel ontvangt.
Grootvader Wil Hackeng studeerde Scheikunde en promoveerde op 20 november 1963 met zijn proefschrift Elsinochroom A en enige aanverwante pigmenten. De foto van zijn promotie haalde het Utrechts Nieuwsblad. Zijn zoon Tilman Hackeng studeerde ook in Utrecht en ook Scheikunde. Dertig jaar na zijn vader verdedigde hij zijn proefschrift getiteld Het proteine C systeem op endotheelcellen. Hij is nu professor en hoofd van de vakgroep Biochemie aan de Universiteit Maastricht en directeur van CARIM (Cardiovascular Research Institute Maastricht).
(Klein)zoon Wenzel Hackeng ontwikkelde in het UMC Utrecht een model waarmee hij bij patiënten met uitzaaiingen van een neuro-endocriene tumor (NET) waarvan de herkomst onbekend is, tóch kan achterhalen waar de kanker vandaan komt. Het model is accurater dan de huidige diagnostiek. Voor patiënten met een dergelijke zeldzame tumor betekent dit dat zij in de toekomst een meer gericht behandelplan aangeboden kunnen krijgen. Lees meer over het onderzoek van Wenzel Hackeng.