De pandemie geeft samenwerking een zetje

Begin 2020 wisten de meeste Nederlanders nog niet precies wat Covid-19 was. Ook zei de naam Marion Koopmans ze waarschijnlijk niet zoveel. Dat is nu wel anders: Marion Koopmans verschijnt zowat dagelijks in kranten en radio- en televisieprogramma’s. Als hoogleraar virologie, adviseur van de Europese Commissie, lid van het OMT en van het onderzoeksteam van de WHO. Vanwege haar heldere uitleg tijdens media-optredens ontving ze de Machiavelliprijs 2020. “De faculteit Diergeneeskunde is hiervoor een goede leerschool geweest.”

Marion Koopmans
Marion Koopmans (Diergeneeskunde, 1983) is hoogleraar Virologie aan het Erasmus MC.
Illustratie van professor Wensvoort met quote: professor Wensvoort was gebiologeerd door pathogenese, en die begeestering raakte bij mij een snaar
Professor Wensvoort was hoogleraar Algemene en Bijzondere Ziektekunde de Dieren bij de faculteit Diergeneeskunde in de jaren zestig, zeventig en tachtig.

Als zeventienjarige wilde Marion Koopmans niets liever dan weg uit haar Limburgse geboortedorp. Ze twijfelde geen moment waar ze heen zou gaan: Utrecht, Diergeneeskunde. “Voor mij begon het leven toen echt. Ik herinner me nachtenlang discussiëren. Heerlijk! Ik deed verschillende studentassistentschappen en die bij patholoog anatoom professor Wensvoort vond ik het allerleukst. Hij was gebiologeerd door pathogenese (ontstaan en ontwikkeling van ziekten, red.), en die begeestering raakte bij mij een snaar. Mensen die hun werk leuk vinden zijn heel inspirerend; dat werkt prikkelend en aanstekelijk." 

Uitdragen van wetenschappelijke kennis

"Later, tijdens mijn specialisatie, merkte ik hoe leuk ik het vond om informatie bij elkaar te brengen en begrijpelijk uit te leggen aan bijvoorbeeld paardeneigenaren en veehouders. Je werkte afwisselend in de kliniek, het onderwijs en aan de telefoon. Als telefoondierenarts was je een soort spin in het web. Alle informatie en lab-data kwamen daar binnen en je stond patiënteigenaren te woord. Steeds moest je jezelf de vraag stellen: Hoe vertaal ik wat ik weet naar mijn publiek?

Nog steeds heb ik veel aan die ervaring. Aan mijn promotor, Marian Horzinek, hoogleraar virologie en virusziekten, had ik ook een goed voorbeeld. Hij combineerde zijn passie voor wetenschap en  onderwijsvernieuwing met het uitdragen van wetenschappelijke kennis voor een breed publiek. Al snel liet hij mij publiekslezingen doen.” Lachend: “In het begin heb ik peentjes gezweet. Maar je leert het gaandeweg. Het was een leerzame tijd.”

Illustratie van Marc Bonten met quote: Ik werk samen met verschillende medische experts, waaronder Marc Bonten
Prof. dr. Marc Bonten begon als internist bij het UMC Utrecht en is sinds 2008 hoofd van de afdeling Medische microbiologie. Net als Marion Koopmans is hij sinds de uitbraak van corona lid van het OMT en zodoende veelvuldig in het nieuws.

Nu, zoveel jaar later, zet Koopmans veel van haar kennis en ervaring in voor de strijd tegen pandemieën. “Er zitten duidelijk grenzen aan hoe we met de wereld omgaan. Veterinair, medisch, milieu; daar zitten grote uitdagingen.”

Oplossingen uit alle hoeken

“Als de coronapandemie iets duidelijk maakt, is het dat we niet allemaal in ons eigen hok kunnen blijven zitten. De oplossingen moeten uit alle mogelijke hoeken komen. Dat gebeurt gelukkig ook. Er lopen diverse nationale en internationale multidisciplinaire projecten. Daarin werk ik bijvoorbeeld samen met verschillende medische experts, zoals met Marc Bonten. Maar ook op ander gebied ontstaan mooie samenwerkingen. Denk aan de fieldlabs, waarbij de evenementenbranche contact zoekt met wetenschappers en vraagt of het veilig is wat ze hebben bedacht. Daar komen creatieve oplossingen uit. Samenwerken, ook buiten je eigen vakgebied, dwingt je om scherp te reflecteren. Je voedt elkaar met andere vragen en inzichten en dat scherpt de geest.

De pandemie geeft samenwerking een zetje en je ziet meer en meer partijen aandacht besteden aan bijvoorbeeld klimaat en milieu. Dus ik kies ervoor om optimistisch te zijn en erin te geloven dat er oplossingen blijven komen. Want come on: We zetten karretjes op Mars! Dus als we er een punt van maken, kan er heel veel.”


Lees ook het verhaal van ...