Gastcolumn Hiske Arts: Vecht voor een ruggengraat
Hiske Arts | Alumnus van het Jaar 2024
Hiske Arts, Alumnus University College Utrecht (BA) en Geesteswetenschappen (MA) richt zich als campagneleider van burgerbeweging Fossielvrij NL op het dichtdraaien van de geldkraan naar nieuwe fossiele projecten en het ontmantelen van fossiele misleiding.
Weten we onze rug recht te houden? In een tijd waarin klimaatontkenning weer hoogtij viert en we de terugkeer van autoritaire samenlevingen live aan het meemaken zijn, komt Timothy Snyder in zijn boek ‘On Tyranny’ met een belangrijke les: ‘Don’t hand over the power you have before you have to. (...) By mentally and physically conceding, you’re already giving over your power to the aspiring authoritarian.’
We zien in de VS hoe de fossiele industrie profiteert zodra democratische waarden eroderen. Dat is slechts één van de redenen waarom voor mij - als klimaatactivist bij Fossielvrij - de strijd voor klimaatrechtvaardigheid parallel loopt aan een inzet voor democratische waarden.
Een rode lijn door de campagnes die wij bij Fossielvrij dit jaar voeren, is het vechten voor een ruggengraat. Voor de ruggengraat van pensioenfondsen die steeds meer doordrongen raken van het feit dat extreem weer een groot risico is voor het pensioenvermogen. Aan de andere kant van de oceaan wint juist het Amerikaans aasgierkapitalisme aan kracht, waarin wordt gestuurd op korte termijn-rendementen ten koste van alles en iedereen. Machtige vermogensbeheerders als BlackRock lopen steeds meer aan de leiband van Trump. Om de invloed van deze stroming te doorbreken, zullen Europese pensioenfondsen moeten breken met BlackRock en consorten. Pensioenfonds PFZW deed dit al en het is tijd dat ABP volgt.
Ook voor Europa is het nu zaak om de rug recht te houden. Terwijl dit juist de tijd is om onafhankelijkheid op te bouwen, hebben Europese politieke leiders zich laten chanteren tot een fossiele deal met Trump voor het duizelingwekkende bedrag van 750 miljard dollar. Dit is een volstrekt verkeerd signaal. Kiezen voor een langere afhankelijkheid van methaanlekkend gas uit de VS, betekent het faillissement van ons klimaatbeleid. Aleen door te kiezen voor een versnelde afbouw van olie en gas en de hernieuwbare energie van eigen bodem op te voeren, kan Europa breken met de spiraal van energie-afhankelijkheid van autoritaire leiders.
Maar het is ook de ruggengraat van onze universiteiten die op het spel staat. In de VS zien we hoe universiteiten zich laten intimideren door de Trump-regering. Voor onze samenleving is de pijler van onafhankelijke kennis onmisbaar. Als de wetenschap zich laat beïnvloeden, intimideren of bij voorbaat inschikt naar wat de politiek van hen wil horen of zien, dan zet het zichzelf buitenspel.
‘Don’t obey in advance.’ Laten we de woorden van Timothy Snyder in onze oren knopen.
Tekst: Hiske Arts