Zouden we dat moeten doen?
Hoe een beroep op de morele verantwoordelijkheid gedragsverandering op groepsniveau beïnvloedt.
Dit PhD-project onderzoekt de (contra)productieve effecten van een beroep op de morele verantwoordelijkheid van mensen op hun motivatie voor gedragsverandering. We willen ontrafelen hoe we een vicieuze cirkel van het vermijden van morele verantwoordelijkheid en een gebrek aan gedragsverandering kunnen ombuigen naar een deugdzame cirkel, inclusief de intrinsieke motivatie en de daaropvolgende inspanningen om daadwerkelijke gedragsverbetering tot stand te brengen. De focus van dit project ligt op gedragsverandering op groepsniveau en hoe we de samenleving als geheel kunnen bereiken.
De literatuur suggereert dat het confronteren van de morele waarden van een andere groep hen er niet toe aanzet om hun morele gedrag te heroverwegen. Het werkt meestal averechts, omdat groepen zichzelf in de defensieve modus kunnen manoeuvreren. Als bijgevolg kan een beroep op iemands morele verantwoordelijkheid verschillende negatieve reacties oproepen, zoals ervaren bedreiging en afstand tussen de groepen. Binnen groepen kan de nadruk op de morele implicaties van iemands gedrag echter positieve effecten hebben op gedragsverandering (d.w.z. mensen motiveren om hun gedrag aan te passen aan morele normen en waarden).
Dit project is erop gericht om de potentiële contraproductieve gedragseffecten te onderzoeken van het huidige beroep op retrospectieve verantwoordelijkheid. Maar ook om alternatieve, vermoedelijk effectievere, manieren te testen door (bijvoorbeeld) over te stappen op een beroep op de prospectieve morele verantwoordelijkheid van mensen. Daarnaast zal het project opgedane inzichten gebruiken om real-life interventies te ontwikkelen en te testen in toegepaste settings, om levensvatbare strategieën te ontwikkelen om de defensieve reacties van individuen te omzeilen en te overwinnen, met als doel anderen positief te beïnvloeden.
Financiering
Deze studie is onderdeel van het onderzoeksprogramma Sustainable Cooperation – Roadmaps to Resilient Societies (SCOOP). Het SCOOP programma is gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Ministerie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in de context van haar 2017 Zwaartekrachtprogramma.