Berber de Jong
Systeemdenken via perspectieven als oplossing voor de lage samenhang in het biologieonderwijs
School: Segbroek College, Den Haag
Begeleider: Michiel Dam, UL
Samenvatting onderzoeksplan
Leerlingen ervaren in het biologieonderwijs op de middelbare school al jaren een hoge complexiteit, lage samenhang en overladenheid (Folmer et al, 2017). In recente jaren zijn er initiatieven geweest om deze problemen via systeemdenken te adresseren (Gilissen et al., 2020). Systeemdenken is een analytische benadering waarbij complexe fenomenen op een bepaald organisatieniveau worden begrepen vanuit onderling verbondenheid en interacterende elementen op lagere organisatieniveaus binnen een systeem (Yoon, 2018). Ondanks de recente initiatieven blijven er problemen, wat vraagt om verdere innovatie (Jin et al, 2019). Deze studie richt zich daarom op een verwaarloosd aspect van samenhang via systeemdenken: perspectieven. Perspectieven zijn manieren van kijken en vragen stellen en richten zich op analyseren en begrijpen van een groter systeem vanuit bepaalde domein specifieke denkwijzen zoals bijvoorbeeld ecologisch denken in de biologie (Dam et al. 2022).
Dit onderzoek verkent hoe perspectieven leerlingen kunnen bijstaan bij het waarnemen van samenhang tussen diverse biologische processen, met als doel het systeemdenken te bevorderen. In het project wordt toegewerkt naar lessen voor systeemdenken vanuit perspectieven voor de brugklas (h/v) tot aan de examenklassen. In meerdere cycli worden lessen ontworpen en getest op behaalde samenhang, beginnend op de eigen school en doorontwikkeld in een PLG via lesson study.
Verwachte uitkomsten zijn allereerst inzichten in de wijze waarop het systeemdenken van leerlingen door de lessen wordt beïnvloed, Daarnaast verwachten we ook inzichten over hoe systeemdenken vanuit perspectieven kan worden ingezet in iedere biologieklas in Nederland.