Marloes van Hoeve
Een ontwerponderzoek naar lesmateriaal waarmee leerlingen tijdens de wiskunde lessen gaan werken vanuit de growth-mindset
Marloes van Hoeve van het Goois Lyceum in Bussum werkt aan haar onderzoek 'Een ontwerponderzoek naar lesmateriaal waarmee leerlingen tijdens de wiskunde lessen gaan werken vanuit de growth-mindset'. De onderzoeksvraag daarbij is 'Wat zijn de kenmerken van growth -mindset-onderwijs waardoor faalangst verminderd kan worden en plezier en prestaties vergroot kunnen worden.
Begeleider: Michiel Doorman
Samenvatting onderzoeksplan
Onderzoek van Dweck (2012) heeft uitgewezen dat leerlingen beter leren als ze vanuit een growth mindset werken. Vanuit deze mindset vinden ze het makkelijker om fouten te maken, en te leren van deze fouten, worden ze makkelijker uitgedaagd, is er minder stress en faalangst en krijgen ze meer plezier in het leren. En is dat niet wat iedere leerlingen en docent wil? Maar hoe krijg je leerlingen in deze growth mindset? Vooral voor een vak als wiskunde waarbij faalangst en stress vaak een grote rol spelen zou dit een enorme uitkomst zijn.
Boaler (2016) toont aan dat deze mindset bereikt kan worden door het ontwikkelen van geschikt onderwijsmateriaal, bijvoorbeeld rijke wiskundige taken en opgaven met een lage opstap die ook moeilijk gemaakt kunnen worden (low floor high ceiling opgaven), door het anders inrichten van de les en door aandacht voor het maken van fouten. Daarbij is de rol van de docent belangrijk, is feedback een belangrijke tool (zie ook Hattie, J. & Timperley. H. (2007) en moet er duidelijk aandacht worden besteed aan reflectie.
Op basis van deze studies van Dweck, Boaler en Hattie, en ander recent onderzoek, zal interventiemateriaal ontwikkeld en getest worden om de growth mindset van leerlingen in de derde en vierde klassen van het VWO op het Goois Lyceum te bevorderen. Het gaat om het ontwerpen en ontwikkelen van lesmateriaal waarmee leerlingen en docenten worden uitgenodigd om wiskunde vanuit een growth mindset te beoefenen.
Gegeven het doel van dit onderzoek, het ontwikkelen van lesmateriaal om leerlingen in de growth mindset te krijgen, wordt het ingericht als een ontwerponderzoek waarbij in een aantal cycli een empirisch en theoretisch onderbouwde interventie wordt ontwikkeld en beproefd. De iteraties zullen bestaan uit vooronderzoek, vooruitkijken, intervisie, reflecteren en de intervisie aanpassen eventueel naar aanleiding van nieuw vooronderzoek (Plomp & Nieveen, 2013).
Onderzoekstraject 2017-2018
Vanaf september 2017 zijn er docenten van verschillende scholen die meedoen met mijn interventies. Het zijn docenten van de klassen 1V en of 4H wiA:
Voor aanvang en na afloop van de interventies krijgen alle leerlingen een vragenlijst waarmee ik een moment opname van hun mindset ten aanzien van wiskunde kan bepalen.
Vervolgens begint de interventie met het geven van een presentatie over de uitleg van het brein, de powerpoint presentatie daarover heb ik gemaakt, en krijgen de docenten instructie over hoe de les kan worden ingericht met nieuwe inzichten over mindset. De week daarna volgt er uitleg over het maken van fouten en een opdracht daarmee, en de week daarna komt uitleg over ‘growth’ feedback. In deze periode volgen dan instructies voor 5 of 6 soorten opdrachten die de docenten aan de leerlingen geven. Het betreft opdrachten over onder andere fouten maken, low floor – high ceiling opgaven en werken met reflectie. Het zijn korte opdrachten die ongeveer een kwartier tot maximaal een half uur van de les in beslag nemen en die aan sluiten bij de stof waar de docenten op dat moment zijn. Ik volg daarbij de hoofdstukken uit het boek Getal en Ruimte. Tegen het einde worden 3 leerlingen geinterviewd, de geluidsfragmenten van deze interviews verwerk ik in mijn onderzoek. Voor de ondersteuning van de docenten heb ik vrijdag 26 september een bijeenkomst georganiseerd.
De huidige interventie loopt eind december af. Januari 2018 start ik dan een tweede interventie. Als u geinteresseerd bent om met deze tweede interventie mee te doen dan kunt u zicht bij mij opgeven; m.l.vanhoeve@uu.nl. Als er voldoende interesse is organiseer ik dan ook weer een bijeenkomst.