De 3V's en alternatieven

Zowel bij het plannen als bij het uitvoeren van een dierproef, worden de 3 V’s als ethisch kader gebruikt:

  • Vervanging: alle mogelijkheden om een wetenschappelijke vraag te beantwoorden waarbij geen gebruik wordt gemaakt van proefdieren of dierlijk materiaal.
  • Vermindering: alle mogelijkheden om het aantal dieren per proef te verminderen binnen de statistisch verantwoorde kaders.
  • Verfijning: alle mogelijkheden om het ongerief (pijn/ongemak) van de proefdieren voor, tijdens en na de proef te voorkomen en te verminderen, en ook alle mogelijkheden om het welzijn van de proefdieren te verbeteren.

Het 3Rs Centre Utrecht, onderdeel van de Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht, stimuleert de ontwikkeling en de toepassing van de 3 V’s en New Approach Methods of NAMs, met de onderzoekers als directe doelgroep. Het 3Rs Centre Utrecht heeft daarvoor verschillende digitale tools ontwikkeld, zoals de Humane Endpoints-website, de Interspecies Database, de FCS-free Database en de BME-free Database.

De ontwikkeling en inzet van de 3 V-methoden en NAMs hebben over de afgelopen 35 jaar bijgedragen aan grote verbeteringen. Het proefdiergebruik is verminderd, het welzijn van de proefdieren is verbeterd en het gebruik van alternatieve methoden is toegenomen.

Voortrekker

De Universiteit Utrecht is altijd voortrekker geweest op het gebied van alternatieven voor dierproeven in Nederland. Al in 1983 werd in Utrecht de eerste leerstoel Proefdierkunde in Nederland ingesteld en in 2000 de eerste leerstoel ‘Alternatieven voor Dierproeven’. Daarnaast werd in 2010 in Utrecht de eerste lokale werkgroep Transitie Proefdiervrije Innovatie opgericht, een initiatief van de Universiteit Utrecht, het UMC Utrecht en de Hogeschool Utrecht. Ook het Centrum voor Proefdiervrije Biomedische Translatie, dat een voortrekkersrol zal gaan vervullen in de transitie naar proefdiervrije innovatie, is een initiatief van een aantal Utrechtse kennisinstellingen (Universiteit Utrecht, UMC Utrecht, Hogeschool Utrecht en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).