Hoe kan ik als ouder tegenwicht bieden aan onrealistische verwachtingen en mensenbeelden op sociale media?
"Ook al hebben ouders vaak het gevoel minder invloed te kunnen hebben (op het sociale mediagebruik) naarmate hun kinderen ouder worden, ouders blijven zeer belangrijk. In de tienerjaren speelt sociale vergelijking een belangrijke rol in de vorming van vriendschappen en identiteit. We vergelijken ons met anderen om erachter te komen wie willen zijn en bij wie we willen horen. Maar in deze tijd van sociale media, met wie of wat vergelijken jongeren zich eigenlijk?
Sociale media bieden eindeloze mogelijkheden voor een optimale presentatie. Jongeren kunnen eindeloos veel foto’s maken en de meest perfecte foto selecteren, om vervolgens met filters het perfecte plaatje af te maken en te posten. Ook zien we vloggers en influencers die de perfecte wereld presenteren, waarin je met weinig werken en inspanning veel mooie spullen kunt hebben en alleen maar leuke dingen kunt doen. Op sociale media worden we, en vooral jongeren, dus veelal aan een ideaalbeeld blootgesteld die soms ver van de werkelijkheid of staat. Ouders kunnen op verschillende manieren tegenwicht bieden aan onrealistische verwachtingen en mensbeelden op sociale media.
Dit is van belang omdat onderzoek laat zien jongeren, vooral meisjes, die meer sociale media gebruiken gericht zijn op wat anderen doen / posten (zelf niet/weinig posten), een lager lichaamszelfbeeld hebben (Steinsbekk et al 2021). Dit komt omdat jongeren door sociale media druk ervaren om aan het ideaalbeeld te voldoen. Maar de invloed van sociale media op het lichaamsbeeld is niet hetzelfde voor alle jongeren (de Vries, Vossen & van der Kolk- van der Boom, 2019). Ouders kunnen hier een belangrijke rol in spelen. Hier worden twee manieren besproken.
Een goede ouder-kind relatie
Jongeren die bijvoorbeeld een goede relatie hebben met hun ouders hebben minder behoefte om te voldoen aan de ideaalbeelden die op sociale media worden getoond. Zij zullen dus minder beïnvloed worden door sociale media (de Vries, Vossen & van der Kolk- van der Boom, 2019). Een goede relatie tussen ouder en kind beschermt dus tegen de negatieve invloeden sociale media.
Kritisch over ideaalbeelden
Ouders kunnen ook op een meer actieve rol hun kinderen beschermen tegen de onrealistische verwachtingen en mensbeelden die worden getoond op sociale media. Dit kunnen zij doen door het kritisch denken ten opzichte van media te stimuleren. Wanneer ouders met hun tieners bespreken wat ze allemaal zien op sociale media en ze kritische vragen hierover stellen, dan gaan jongeren beseffen dat niet alles realistisch is dat ze op sociale media zien. Het is hierin van belang om al op jonge leeftijd hiermee te beginnen en in gesprek te gaan over wat de kinderen tegenkomen in de online wereld.
Ouders kunnen dus wel degelijk tegenwicht bieden aan onrealistische verwachtingen en mensbeelden op sociale media waaraan hun kinderen worden blootgesteld."
Bronnen
de Vries, D. A., Vossen, H. G. M., & van der Kolk - van der Boom, P. (2019). Social media and body dissatisfaction: Investigating the attenuating role of positive parent–adolescent relationships. Journal of Youth and Adolescence, 48(3), 527–536. https://doi.org/10.1007/s10964-018-0956-9
Steinsbekk, S., Wichstrøm, L., Stenseng, F., Nesie, J., Wold Hygen, B., Skalická, V. (2021). The impact of social media use on appearance self-esteem from childhood to adolescence – A 3-wave community study. Computers in Human Behavior, 114. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106528.
