Fit for the Future: Wie is de baas over je geest?
Op 2 april 2019 spraken een communicatiewetenschapper, een psychiater en een schrijfster over de wereld van de psychiatrie en de hedendaagse omgang tussen arts en patiënt. Dit was de tweede publieksdialoog van De Nieuwe Utrechtse School in 2019.
De patient en de psychiater
De verhoudingen tussen de dokter en de patiënt lijken te verschuiven. Medische professionals zijn ervan doordrongen geraakt dat het essentieel is om nauwkeurig te luisteren naar het verhaal van de patiënt – niet alleen omdat dat verhaal voor de arts bruikbare informatie bevat, maar ook omdat het voor de patiënt belangrijk is om zich gehoord te voelen. In de psychiatrie, waarin zowel patiënt als dokter niet altijd elkaar vertrouwen op eerlijkheid, speelt deze verandering een grote rol.
Niet meer voor jezelf kunnen spreken
Tijdens deze dialoog bleek dat de inzichten vanuit de geesteswetenschappen, geneeskunde en kunsten elkaar sterk complementeerden. Myrthe van der Meer vertelt in haar romans over het leven in een afgesloten kliniek. Deze autobiografische boeken geven een perspectief op het leven in de wereld van de psychiatrie. Inzichten vanuit de communicatiewetenschappen, maar ook vanuit de psychiatrie zelf, laten zien dat het verhaal en de ervaring van de patiënt steeds belangrijker wordt. Omdat echter niet alle psychiatrische patiënten volledig voor zichzelf kunnen spreken, blijft de regie over de zorg wel in handen van de zorgprofessional. Goed met deze patiënten om kunnen gaan is een uitdaging voor de gezondheidszorg, waarbij zij goed gebruik kan maken van andere perspectieven.
Sprekers
- Prof. Jim van Os is hoogleraar psychiatrische epidemiologie aan het UMC Utrecht. Vanuit zijn onderzoek naar weerbaarheid bij psychisch lijden richt hij zich op betere organisatie van de zorg, in samenwerking met patiënten en betrokkenen.
- Dr. Joyce Lamerichs is taal- en communicatiewetenschapper aan de Vrije Universiteit. Ze onderzoekt communicatie rondom gezondheid, met name mentale gezondheid en hoe jonge mensen zich hier in opstellen.
- Myrthe van der Meer (pseudoniem) is auteur van onder andere PAAZ en UP, romans over leven in de wereld van de psychiatrische kliniek. Beide boeken zijn geschreven vanuit haar eigen ervaringen en daarmee antropologische studies van het leven in een psychiatrische instelling.