Interview met Anne Rainville, onderzoeker

Ik ben Anne Rainville: mijn vakgebied is de dynamische wisselwerking tussen overheden en markten, en hoe de overheidskant kan worden gebruikt om innovatie te stimuleren en te sturen. Ik hou ervan om over de grens tussen academisch onderzoek en de praktijk te gaan en om beslissingsondersteunende methodes voor complexe problemen te ontwikkelen. Vanwege mijn interesses in onderzoek en onderwijs ben ik in 2020 gaan werken bij het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast ben ik aangesloten bij het Utrecht University Centre for Public Procurement vanwege mijn interesse in de wisselwerking tussen overheden en markten en innovatie.
 
Ik kom uit Alberta (Canada) vandaan waar ik begon met een BSc in Science and Technology Studies, gevolgd door een MA in Communications Studies met een specialisatie in Energy and Environmental Systems. Mijn PhD in economie heb ik behaald aan de TU Berlijn, op Opening Innovation Procurement - Roles for Standardization, Collaboration & Intermediation. Tijdens mijn promotie-onderzoek heb ik ook het PhD-label van de European Climate Knowledge and Innovation Community (ClimateKIC) behaald. Dit label is ontwikkeld om promovendi ondernemers- en innovatief denkvermogen bij te brengen. Ook heb ik een breed netwerk opgebouwd en veel geleerd over ondernemerschap en klimaatinnovatie. Voor ik bij de Universiteit Utrecht ging werken, was ik medeoprichter van een bedrijf in Nederland als spin-off van het European Assistance for Innovation Project, waarbij ik de methode voor innovatiegericht inkopen in nationale en internationale projecten promootte en toepaste. 

Buiten de academische wereld is muziek mijn liefde en passie. In 2020 heb ik het bedrijf AnneX Productions opgericht, onder welke naam ik tutorials maak over muziekproductie. Onder de artiestennaam AnneX produceer en voer ik deze muziek uit voor publiek en op YouTube. Je kunt mijn motivatie en aanpak voor het maken van hardcore elektronische muziek lezen in een recent interview voor het Duitse Hard Facts News. Verder ben ik onlangs betrokken geweest bij het opzetten van een hard dance scene groep voor vrouwen. Op dit moment maken we een serie van films waarin ervaringen van vrouwen in de industrie worden belicht, waarin vrouwen sterk ondervertegenwoordigd zijn.

2.    Waar werk je aan, en waarom? 

Momenteel is mijn tijd op de universiteit verdeeld tussen onderwijs en onderzoek. Ik geef verschillende vakken op bachelor- en masterniveau, zowel in innovatiestudies als in duurzaam ondernemen en innovatie. In deze vakken bespreek ik ook gepubliceerd onderzoek dat ik zelf heb uitgevoerd, zoals naar de rol van normen voor innovatie bij groene overheidsopdrachten en over circulaire economie. Momenteel begeleid ik ook masterstudenten die werken aan standaardisatiestrategieën voor overheidsopdrachten, de trends in het gebruik van milieugerelateerde gunningscriteria bij overheidsopdrachten in Europa en de rol van technologische innovatie voor transities in de circulaire economie. Voor dat laatste onderwerp werk ik ook samen met een collega aan mijn eigen onderzoek. Daarbij volg ik nationale en sectorale vooruitgang met behulp van octrooi-analyse om de materiële impact te onderzoeken van circulaire bedrijfsmodellen die intellectueel eigendom of innovatie hebben geïmplementeerd.

3.    Waar kom je elke ochtend voor uit bed ? En is dat anders wegens de COVID-19 crisis? 

Muziek! 

4.    Is er toch iets dat jij in deze veranderende omstandigheden waardeert? 

De pandemie opende mijn ogen voor de kracht van de gevestigde belangen van partijen die betrokken zijn bij openbare aanbestedingen, van beide kanten. Ik leerde over veel interessante praktijken die worden ondernomen, met name met betrekking tot de aanschaf van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM), zoals mogelijk gemaakt door de aanbestedingswetgeving van verschillende landen. Aan de aanbodzijde was een voorbeeld hiervan leveranciers die PBM's in magazijnen opsloegen en wachtten tot de vraag - gestimuleerd door de onderlinge concurrentie van landen – tot belachelijk hoge prijzen leidde. Aan de vraagzijde voerde de federale regering van de Verenigde Staten zelfs kleine ‘handelsoorlogen’ uit tegen individuele staten voor persoonlijke beschermingsmiddelen en ventilatoren. Een ander voorbeeld was dat ze de urgentie gebruikten om tussenkomende bevoorradingsstromen naar kopers op staats- en lokaal niveau juridisch te rechtvaardigen, ofwel om ze centraal op te slaan of om ze door te verkopen aan kopers uit het buitenland. 

Een positieve kans die door de pandemie werd gecreëerd, was de mogelijkheid voor medische faciliteiten om te investeren in meer innovatieve oplossingen, die zouden kunnen helpen bij hun dagelijkse activiteiten en ze ook beter zouden kunnen voorbereiden op de volgende uitbraak. Ik had het geluk om deel uit te maken van het eerste webinar van DG Grow aan aanbesteders in heel Europa over hoe ze deze kansen konden benutten vanuit een businesscase-perspectief.

Na de crisis moeten we terug naar ons oude leven of juist niet? 

Ik denk dat de pandemie mensen heeft gedwongen om te vertragen en opnieuw te evalueren wat voor hen belangrijk is, en ook heeft gezorgd voor openheid om dingen anders te doen. Dit betekent dat aanbesteders en projectmanagers mogelijk meer openstaan voor het aanbesteden van innovatie en inzicht hebben in de potentiële voordelen die kunnen worden behaald door zorgvuldige planning en de systemische effecten van onze beslissingen. Innovatie-inkoop omvat stappen die tijd en zorgvuldige afweging vergen, zoals gebruikersraadpleging, beoordeling van de stand van de techniek en normen, marktconsultatie en waardeberekeningen. Vanwege de enorme financiële vereisten van COVID-19-responsinspanningen, betekenen kostenbeperkingen ook dat aanbestedende diensten mogelijk meer geïnteresseerd zijn in benaderingen die meer waar voor hun geld kunnen geven, wat een drijvende factor is voor innovatiegericht aanbesteden.

Welke docent ben je niet vergeten gedurende je hele studie curriculum en waarom?

De supervisor van mijn master, dr. Richard Hawkins, aan de Universiteit van Calgary, was de afgelopen 10 jaar een geweldige mentor en vriend. Hij zag potentieel in mij, geloofde werkelijk in mij en hielp mij mezelf te ontwikkelen als onderzoeker en als persoon. Ik ben dankbaar voor alles wat hij heeft gedaan. Zonder hem zou ik niet zijn waar ik nu ben.
Academisch gezien wil ik dat mijn ideeën over innovatiegericht inkopen een belangrijke bijdrage leveren aan het vakgebied, dat relatief nieuw is maar snel in populariteit groeit. Ik zie dit al een beetje gebeuren met mijn onderzoek naar normen voor innovatie bij groene overheidsopdrachten.

Noem je grootste ambitie of je mooiste droom (of allebei)?

Academisch gezien wil ik dat mijn ideeën over innovatiegericht inkopen een belangrijke bijdrage leveren aan het vakgebied, dat relatief nieuw is maar snel in populariteit groeit. De volgende twee artikelen zullen hierin het meest invloedrijk zijn. 
Mijn onderzoek naar normen voor innovatie bij groene overheidsopdrachten heeft een basis gelegd voor een geïntegreerd begrip van de functies van normen - en de toepasbaarheid van normalisatie voor milieuverbetering. Het raamwerk biedt een conceptuele ruimte voor aanbesteders om de kenmerken van producten en diensten beter te visualiseren bij het nemen van ontwerpbeslissingen op basis van functionaliteit en belonende prestaties. 
Mijn meest recente werk - gepubliceerd in Research Policy - helpt beleidsmakers en praktijkmensen te begrijpen hoe bemiddeling een meer circulaire economie kan bevorderen. Het onderzoek vraagt om meer inzicht om te ontdekken hoe de motivaties van kopers voor kostenbesparingen, de motivaties van verkopers voor een hoger rendement en de duurzaamheidseisen die vaak door derden worden opgelegd, het beste kunnen worden gecombineerd. Deze dynamiek zal overgangen naar circulariteit markeren naarmate er meer projecten ontstaan, waardoor bemiddeling een meer permanente rol krijgt.

Daarnaast ontving ik in 2016 een Best Paper Award op de International Public Procurement Conference (IPPC) in Bali voor mijn empirische werk over de heterogeniteit van innovatieaankopen in heel Europa, die voortbouwde op inkooptaxonomieën om soorten inkoopbureaus te identificeren. Dit was voor mij een geweldige motivatie om door te gaan.
Qua muziek wil ik originele nummers kunnen produceren van hoge kwaliteit. Ik wil dat deze muziek toegankelijk wordt gemaakt voor iedereen, en dat wanneer men ernaar luistert, het diep resoneert. Misschien kun je dit samenvatten als "bekende DJ".