Utrechtse leden Comeniusnetwerk
Het Comeniusnetwerk is het landelijk platform van de Konklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) voor onderwijsvernieuwers. De leden zijn benoemd omdat ze een NRO Comeniusbeurs hebben ontvangen of omdat ze genomineerd zijn voor de ISO Docent van het Jaarverkiezing. Hun projecten worden onderaan de pagina besproken.
Leden van het Comeniusnetwerk
Sanne Akkerman - Comenius Leadership Fellow 2021
Project: Students in UniCity: engagement in what happens for what matters.
Met deze Comenius Leadershipbeurs wil Akkerman het maatschappelijk engagement van onze universiteit naar een open, bredere, en duurzame betrokkenheid met het stadse leven brengen. Om dit te bereiken zet zij, samen met alumni van de UU, een transdisciplinair stadsprogramma genaamd UniCity op, bestaande uit gezamenlijke en meerjarige wetenschapsprojecten met diverse mensen en gemeenschappen. Het programma creëert een plek waar universiteit en stad samenkomen en waar studenten hun academische uniciteit en gezamenlijke bijdrage leren vinden in de veranderende realiteit van alledag. Er worden zes projecten opgezet verspreid over de stad. Werkende onderwijsprincipes worden gebundeld in een model voor educatief en publiek engagement dat breed gedeeld wordt binnen de UU en met andere hoger onderwijsinstelling
Patricia Canning - Comenius Teaching fellow 2021
Project: FLEXible learning: Targeting Social Inequalities through Forensic Linguistics.
Dit voorstel betreft een nieuwe interdisciplinaire bachelorcursus in Forensic Linguistics (FL) die academisch leren combineert met een maatschappelijke component. Forensische taalkunde is een dynamisch vak dat een brug slaat tussen taal, recht, psychologie en criminologie, wat de Liberal Arts & Sciences missie van University College Utrecht versterkt. Indien toegekend, wordt dit de eerste FL-cursus in zijn soort op het Europese continent. De cursus gebruikt een collaboratieve pedagogiek – oftewel samenwerking met maatschappelijke en gerechtelijke organisaties – om sociale ongelijkheid te verminderen. Dit zal worden gemonitord, geëvalueerd en getoond door middel van een nieuwe taskforce, ‘FLEX’ (Forensic Linguistic EXperiences), een consortium van academische en maatschappelijke partners.
Merel van Goch - Comenius Teaching fellow 2021
Project: Ik kies bewust: een reflectieve start bij een brede, zelfgestuurde opleiding door vlogs van ouderejaars.
In dit project leren aankomende studenten door middel van vlogs van ouderejaarsstudenten hoe ze bewust vakken kiezen vóór de start van de brede, zelfgestuurde bacheloropleiding Liberal Arts and Sciences (LAS). LAS-studenten stellen hun eigen studiepad samen, resulterend in een unieke combinatie van diep, breed, integratief en reflectief leren. Tijdens hun studie worden ze hier intensief bij begeleid, maar in de zomer voordat ze beginnen, kiezen ze hun eerste vakken relatief zelfstandig. Door de vlogreeks kunnen aankomende LAS-studenten zelfstandig bewustere en beter geïnformeerde keuzes maken voor een reflectieve studiestart. Ze leren de universiteit al voor de studiestart beter kennen; ze leren keuzes maken en te anticiperen op de gevolgen ervan. Ze doorlopen het eerste semester hierdoor bewuster, zekerder en gemotiveerder, waardoor er minder kans is op studie- of welzijnsproblemen.
Annet van Royen- Comenius Senior Fellow 2021
Project: “Interdisciplinair, challenge-based projectonderwijs in het gezondheidsdomein”.
In dit project wordt interdisciplinair, challenge-based projectonderwijs ontwikkeld voor masterstudenten Geneeskunde, Biomedische Wetenschappen (UU, UMC Utrecht), Biomedical Egineering (TU/e)) en Nutrition&Health (WUR). Het doel is om toekomstige artsen goed voor te bereiden op interdisciplinaire samenwerking en adaptieve expertise te ontwikkelen. Adaptieve expertise is het vermogen om nieuwe, complexe problemen in veranderende situaties te kunnen oplossen.
Bert Weckhuysen - Comenius Senior Fellow 2021
Project: The Da Vinci Program: Mastering an Active Learning-by-Doing Approach to Foster Sustainability.
Het project focust zich op duurzaamheid en interdisciplinaire samenwerking. “De commissie is zeer positief over het innovatieve karakter van het project. Zij waardeert de ambities van het Da Vinci-programma op interuniversitair niveau en het streven naar design-thinking binnen een multi-actor setting.” Het Da Vinci-programma is bedoeld voor masterstudenten van TU/e, WUR, UU en UMC Utrecht en wordt door deze instellingen gezamenlijk ontwikkeld. Twee jaar geleden won Weckhuysen al een Teaching Fellowbeurs van het Comeniusprogramma.
Annerieke Oosterwegel - Comenius Teaching Fellow 2020
Project: Autonomie Duurzaam Eigen Maken (ADEM): Een handleiding voor jezelf
Veel studenten worstelen met verwachtingen waaraan zij menen te moeten voldoen. Doel van dit project is studenten controle over hun studieloopbaan te laten ervaren door stapsgewijs en concreet aan te geven hoe zij zichzelf en hun ervaringen zo kunnen structureren, dat zij zich autonoom en veerkrachtig voelen. Er komt een leergang autonomie-ontwikkeling, waarin inzichten uit de ontwikkelingspsychologie en persoonlijkheidspsychologie – in het bijzonder identiteitsontwikkeling en autonomie – worden vertaald naar de onderwijssituatie.
Jeroen Janssen - Comenius Senior Fellow 2020
Project: Hier hoor ik thuis. Ondersteuning van eerste-generatiestudenten voor de start van hun opleiding
Aan de Faculteit Sociale Wetenschappen vallen eerste-generatiestudenten (studenten waarvan de ouders geen universitair onderwijs gevolgd hebben) significant vaker uit dan tweede-generatiestudenten. Reden: ze voelen zich minder thuis op de universiteit. Een te ontwikkelen evidence-informed interventie moet hen helpen zich snel thuis te voelen op de universiteit.
Niels Bovenschen - Comenius Teaching Fellow 2019
Translational Medicine is de (bio)medische wetenschap die zich bezighoudt met de vertaling van wetenschappelijk onderzoek naar de patiënt en omgekeerd. Dit vereist een wisselwerking tussen biomedische wetenschappers, artsen, clinician-scientists en patiënten. Om deze samenwerking te realiseren, ontwikkelt de Faculteit Geneeskunde voor bachelorstudenten een curriculaire interdisciplinaire biomedische laboratorium keuzecursus, in een didactisch framewerk van op onderzoek gebaseerd leren.
Tom Frijns - Comenius Teaching Fellow 2019
In tegenstelling tot traditionele cognitieve benaderingen ontwikkelt de UU een trainingsmodule met behulp van een strategie, die de interculturele competentie van studenten vergroot. Daarbij wordt een inclusief en coöperatief klaslokaalklimaat gecreëerd. De module bevordert 21ste-eeuwse vaardigheden als interculturele communicatie en samenwerking, en leerprestaties in het algemeen van de internationale masterstudenten Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie.
Margot Koster - genomineerde ISO Docent van het jaar 2019
Margot Koster is docent en opleidingsdirecteur van de bachelor opleiding Biologie. Haar ambitie is om studenten op te leiden tot toekomstbestendige biologen, ze te motiveren en bewust te maken van het grote belang van wetenschappelijke kennis voor de samenleving. Daarnaast wil ze zich blijven ontwikkelen als docent en onderzoekt ze op een wetenschappelijke manier de effecten van onderwijsinnovaties in haar onderwijs.
Gery Nijenhuis - Comenius Senior Fellow 2019
Doel van dit project is om de interculturele competenties van studenten te verbeteren. Een van de in te zetten middelen is een interactieve app met cases die veldwerksituaties representeren, en de ontwikkeling van opdrachten die daar bij horen. Docenten kunnen studenten begeleiden bij hun discussies en reflecties in de internationale klassen, voor, tijdens en na veldwerk. De inhoud van de app is gebaseerd op real-life cases van studenten die in voorgaande jaren veldwerk deden.
Bert Weckhuysen - Comenius Teaching Fellow 2019
Duurzame ontwikkeling en het streven naar circulaire economieën vereisen een samenwerking van maatschappij, wetenschap en technologie. Academisch onderwijs moet een nieuwe generatie transdisciplinaire professionals opleiden, die in staat zijn om – met belanghebbenden – innovatieve oplossingen te creëren. Het Da Vinci-project daagt derdejaars bachelorstudenten uit om – via leren door te doen – de grenzen tussen wetenschappelijke disciplines te overschrijden.
Fred Wiegant - Comenius Senior Fellow 2019
De Universiteit Utrecht ontwikkelt een leerlijn Interdisciplinair leren denken en werken, bestaande uit opdrachten, werkvormen en gerichte reflecties. De innovatieve leerlijn is gebaseerd op good practices, op de ervaringen van onderzoekers in interdisciplinaire samenwerkingsverbanden, en op de ervaringen van masterstudenten in het interdisciplinair werkveld. Het heeft als doel om studenten goed voor te bereiden op de dynamische multi- en interdisciplinaire werkomgeving.
Tom Damen – Comenius Teaching Fellow 2018
Time to listen: using podcasts as learning tools – Bij de opleiding Work and Organisational psychology van de Universiteit Utrecht zullen podcasts worden ingezet als leermiddel. De educatieve podcasts worden opgenomen in het curriculum als vorm van gepersonaliseerde e-learning. Daarmee hoopt de universiteit het leren voor de studenten uitdagender te maken en aan te laten sluiten op hun persoonlijke interesses.
Hanna Mulder – Comenius Teaching Fellow 2018
De pedagogische praktijkopdracht – Studenten pedagogiek voelen zich vaak te weinig voorbereid op de beroepspraktijk en missen de link tussen theorie en praktijk. Daarom krijgen eerstejaarsstudenten pedagogiek van de Universiteit Utrecht een praktijkopdracht waarin zij aan de slag gaan met vraagstukken uit de praktijk (van bijvoorbeeld gemeentes, jeugdhulpverleningsinstanties, opvoedondersteuners, scholen). Studenten maken deel uit van netwerken met praktijk- en universitaire experts. Ze kijken mee in de praktijk, voeren een wetenschappelijke analyse en analyse van het maatschappelijke debat uit, ontwikkelen een wetenschappelijk onderbouwd advies én koppelen dit terug naar de praktijk.
Haza Rahim – genomineerde ISO Docent van het jaar 2018
In 2016 won Haza Rahim de Docenttalentprijs 2015-2016 van de Universiteit Utrecht. Ze zet in haar onderwijs de persoonlijke ontwikkeling van studenten centraal en probeert altijd een verband te leggen met hun drijfveren en belevingswereld. Op deze manier probeert ze ook taaie onderwerpen, zoals statistiek, interessant te maken. Ze vindt het daarnaast belangrijk om aandacht te besteden aan de culturele sensitiviteit en maatschappelijke betrokkenheid van haar studenten.
Ghislaine van Thiel – Comenius Teaching Fellow 2018
Narrative medicine – Geneeskundestudenten kunnen door het bestuderen van literaire en persoonlijke verhalen beter leren luisteren en observeren, zo is de gedachte. Bovendien bevordert de ‘verhalende geneeskunde’ hun empathische vermogens en bereidt het hen voor op gesprekken met toekomstige patiënten. Dat is de reden dat het Universitair Medisch Centrum Utrecht verhalende geneeskunde wil opnemen in het curriculum.
Sabine Uijl – Comenius Senior Fellow 2018
Student ownership at UCU; redesign of a personalized curriculum – University College Utrecht wil met een verbeterd en gepersonaliseerd digitaal onderwijssysteem en een vernieuwd tutorsysteem studenten zelf keuzes laten maken in het curriculum. Zo wordt de student bewuster van de manier waarop ze leert en kan ze haar persoonlijke doelen koppelen aan de leerdoelen.
Marc van Mil – ISO Docent van het jaar 2017
Marc van Mil won de Docenttalentprijs 2013-2014 van de Universiteit Utrecht en werd in 2017 verkozen tot landelijk Docent van het Jaar. Als universitair hoofddocent biomedische genetica verzorgt Marc onderwijs over DNA binnen de opleiding Biomedische Wetenschappen en geeft DNA-lezingen voor een breed publiek. Samen met Annelien Bredenoord doet hij onderzoek naar hoe je in het onderwijs aandacht moet besteden aan de maatschappelijke impact van biomedische technologieën.