Zesjarig NWA-project pakt klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit in Nederland aan

Klimaatverandering zal steeds meer invloed hebben op de kwaliteit van de natuur. Hoe zal zich dat manifesteren in het Nederlandse landschap en hoe kunnen we problemen bij de kern aanpakken, rekening houdend met vragen over rechtvaardigheid en welzijn? Dit zijn de vragen die centraal staan in het COMBINED-project dat NWO vorige week aan een breed consortium heeft toegekend.

Het klimaat, de natuur en het welzijn van mensen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en voortdurend in beweging. Omdat een adaptieve en geïntegreerde aanpak momenteel ontbreekt, zullen de tien kennisinstituten en veertien maatschappelijke partners de kennis ontwikkelen die nodig is voor een succesvolle aanpak van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. In het project wordt onderzocht wat het effect is van bestaande beheersmaatregelen en welke barrières het implementeren van meer succesvolle maatregelen in de weg staan.

Nederlandse landshcappen

COMBINED zal de interacties bestuderen tussen klimaat, natuur en mensen in verschillende Nederlandse landschappen bestaande uit grasland, bos en stedelijke natuur, die tezamen een groot deel van Nederland beslaan.

We zullen de impact van klimaatextremen zoals droogtes en overstromingen op de biodiversiteit analyseren, maar ook hoe meer diverse graslanden de veerkracht tegen extremen kunnen vergroten en tegelijkertijd de regionale biodiversiteit kunnen ondersteunen

Binnen het project zullen onderzoekers van het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling van de Universiteit Utrecht, in nauwe samenwerking met dr. Yann Hautier van de afdeling Biologie, onderzoek doen naar graslanden in gebruik door de zuivelsector. 

Milieuwetenschapper prof. Stefan Dekker: “We zullen de impact van klimaatextremen zoals droogtes en overstromingen op de biodiversiteit analyseren, maar ook hoe meer diverse graslanden de veerkracht tegen extremen kunnen vergroten en tegelijkertijd de regionale biodiversiteit kunnen ondersteunen.”

Het doel is om de diversiteit van graslanden te herstellen in een win-winsituatie voor natuur en landbouw.

“Het doel is om de diversiteit van graslanden te herstellen in een win-winsituatie voor natuur en landbouw”, zegt landschapsecoloog prof. Merel Soons, die leiding geeft aan het graslandonderzoek.

Werken aan de toekomst

Het consortium gaat werken aan een toekomst waarin de Nederlandse landschappen in biodiversiteit toenemen, klimaatrobuust zijn en een gezonde leefomgeving vormen. Uniek aan dit project is de nauwe samenwerking tussen sociaal- en natuurwetenschappelijke onderzoekers en belangrijke maatschappelijke actoren, die niet alleen kijken naar verschillende maatregelen en welke effecten ze hebben, maar ook waarom het nog steeds niet mogelijk is om gezamenlijk dingen echt op grote schaal te veranderen in Nederland.

Zelfs als uit ons onderzoek blijkt dat graslanden met een hogere biodiversiteit win-winsituaties opleveren, zal de grootschalige toepassing ervan niet vanzelf gebeuren

“Zelfs als uit ons onderzoek blijkt dat graslanden met een hogere biodiversiteit win-winsituaties opleveren, zal de grootschalige toepassing ervan niet vanzelf gebeuren”, legt milieu-bestuurskundige prof. Hens Runhaar uit. “Melkveehouders worden geconfronteerd met veel barrières om over te stappen naar een meer 'natuurinclusieve' landbouwpraktijk”. Het team van de Universiteit Utrecht gaat daarom onderzoeken hoe diversere graslanden kunnen worden gestimuleerd, onder meer door het verkennen van nieuwe bedrijfsmodellen, in nauwe samenwerking met boeren, agrifoodbedrijven, overheden en natuurbeschermings-ngo’s.

Meer informatie

Het project COMBINED ‘Combatting biodiversity loss and improving climate change resilience through evidence based, integrated, and adaptive landscape governance in the Netherlands’ wordt geleid door Prof. Wieteke Willemen van Universiteit Twente samen met Universiteit Utrecht, Wageningen University, HAS Green Academy, en partners van Leiden Universiteit, Hogeschool Van Hall Larenstein, Naturalis, InHolland, Hanzehogeschool Groningen, AERES, PBL, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Gemeente Groningen, Gemeente Den Haag, Urgenda, LTO Nederland, BoerenNatuur, Landgoed Twickel, LandschappenNL, Provincie Gelderland, Provincie Utrecht, Bij12, FrieslandCampina.  

Het totale budget is bijna 4 miljoen euro. Het grootste deel kende NWO toe en ongeveer 250.000 euro leggen de partners zelf in. Namens de Universiteit Utrecht zijn betrokken bij dit programma: prof. dr. Merel Soons, prof. Stefan Dekker en prof. Hens Runhaar, allen werkzaam bij het Copernicus Institute of Sustainable Development, en dr. Yann Hautier van het departement Biologie.